Nghệ sĩ Lê Hữu Hiếu được Liên hiệp các Hội UNESCO Nhật Bản vinh danh

Ông Yoshiki Sato (thứ hai từ trái sang), Chủ tịch Liên hiệp các Hội UNESCO Nhật Bản cùng Lê Hữu Hiếu và Tổng đạo diễn Thu Hoài, đạo diễn Vạn Nguyễn. (Ảnh: NVCC)

Lê Hữu Hiếu là một trong số các họa sĩ tham gia nhiều triển lãm mỹ thuật quốc tế. Năm 2024, anh được biết đến với triển lãm nghệ thuật đương đại “Từ chiến thắng Bạch Đằng đến đại thắng 30/04/1975” tại phố đi bộ Nguyễn Huệ trong dịp kỷ niệm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, với những bức tượng có kích thước rất lớn.

Từ ngày 17/10, Lê Hữu Hiếu đã được Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam và Liên hiệp các Hội UNESCO Nhật Bản mời tham dự Hội nghị quốc tế “Công nghiệp văn hóa – Động lực chiến lược trong phát triển bền vững” tại Tokyo và Lễ kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Liên hiệp các Hội UNESCO Nhật Bản tại Kanazawa.

Nghệ sĩ Lê Hữu Hiếu (bìa trái) nhận vinh danh “Nghệ sĩ tiên phong trên hành trình di sản UNESCO 2025” từ Giáo sư Yuji Suzuki – Tổng Giám đốc Liên hiệp các Hội UNESCO Nhật Bản.

Danh hiệu “Nghệ sĩ tiên phong trên hành trình di sản UNESCO 2025” vinh danh Lê Hữu Hiếu không chỉ là sự ghi nhận tài năng và tâm huyết của một người nghệ sĩ Việt Nam, mà còn là biểu tượng cho tinh thần gìn giữ và phát triển văn hóa dân tộc bằng ngôn ngữ nghệ thuật đương đại.

Lê Hữu Hiếu là một họa sĩ đặc biệt, anh “chơi” mỹ thuật bằng tất cả những gì mình có và ở tác phẩm nào, triển lãm nào cũng như “cháy” một lần cuối.

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, Lê Hữu Hiếu luôn đặt mình vào cảm xúc của sự thấu hiểu và lòng biết ơn với sự hy sinh của những thế hệ đi trước. Bác là liệt sĩ, bố mẹ đều là thương binh, còn bản thân anh mang trong mình di chứng của chiến tranh. Truyền thống gia đình đã giúp anh đưa tình yêu đất nước và lòng biết ơn vào nghệ thuật theo cách của riêng mình.

Từ cậu bé mê vẽ trên nền đất, anh đã bước ra thế giới với một hành trình sáng tạo không mệt mỏi và tham dự hàng loạt triển lãm quốc tế: Florence Biennale 2017 (Italy), triển lãm cá nhân “Soul Energy” tại Italy (2021)… Nhưng dù đi xa đến đâu, nguồn cội văn hóa Việt Nam vẫn là mạch ngầm dẫn lối cho sáng tác của anh.

Triển lãm – sắp đặt “Từ chiến thắng Bạch Đằng đến đại thắng 30/4/1975”.

Cuộc triển lãm – sắp đặt “Từ chiến thắng Bạch Đằng đến đại thắng 30/4/1975” được anh chuẩn bị trong hai năm, nhưng ý tưởng thì nung nấu từ hàng chục năm trước. Triển lãm không chỉ thành công vang dội khi thu hút hàng triệu lượt khán giả mà còn xuất hiện trên khắp báo chí, truyền thông trong nước và quốc tế.

Bản giới thiệu về họa sĩ Lê Hữu Hiếu.

Không chỉ đam mê sáng tạo với những đề tài lịch sử, chiến tranh, cách mạng, mà họa sĩ Lê Hữu Hiếu còn mê đắm với các loại chất liệu truyền thống của Việt Nam. Những loại vật liệu hết sức quen thuộc với đời sống người Việt như gỗ mít, dây thừng, xơ dừa, vải đay, tơ tằm được anh sử dụng hết sức khéo léo và sáng tạo. Những thanh gỗ mít ngâm bùn, sơn đen bóng trở thành biểu tượng của sức mạnh tiềm ẩn và lòng kiên cường của dân tộc.

Trong bối cảnh nghệ thuật đương đại, nơi điêu khắc lớn thường giới hạn ở các tượng đài hay phù điêu cố định, việc Lê Hữu Hiếu mang đến tác phẩm điêu khắc sắp đặt quy mô lớn ra không gian ngoài trời một nỗ lực đáng ngưỡng mộ.

Chính bởi những lẽ đó, danh hiệu “Nghệ sĩ tiên phong trên hành trình di sản UNESCO 2025” được trao không chỉ là niềm vui cá nhân của Lê Hữu Hiếu mà còn là niềm tự hào chung của nghệ thuật Việt Nam.

Theo Ban Tổ chức, việc vinh danh Lê Hữu Hiếu cũng góp phần thực hiện Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản phi vật thể và Chiến lược toàn cầu về công nghiệp sáng tạo – khẳng định vai trò của nghệ sĩ như “người giữ lửa” cho di sản văn hóa Việt Nam.

Đây là danh hiệu nhằm tôn vinh những cá nhân nghệ sĩ, người thực hành văn hóa-nghệ thuật có đóng góp tiêu biểu trong bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị văn hóa đồng thời ghi nhận sứ mệnh xã hội của nghệ thuật: nuôi dưỡng ký ức cộng đồng, bảo tồn bản sắc, đồng thời thúc đẩy sáng tạo gắn với di sản. Giải thưởng khuyến khích nghệ sĩ gắn kết với cộng đồng, tham gia giáo dục thế hệ trẻ và quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới…

Ban tổ chức khẳng định việc vinh danh danh hiệu “Nghệ sĩ tiên phong trên hành trình di sản UNESCO 2025” với Lê Hữu Hiếu khẳng định vai trò của nghệ sĩ như “người giữ lửa” trong bảo tồn giá trị văn hóa phi vật thể; góp phần thực hiện Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản phi vật thể và Chiến lược toàn cầu của UNESCO về công nghiệp sáng tạo cũng như tạo động lực cho nghệ sĩ sáng tạo bền vững, gắn kết xã hội, củng cố sức mạnh mềm văn hóa của Việt Nam.

Phát biểu tại sự kiện, nghệ sĩ Lê Hữu Hiếu cho biết: “Đối với tôi, cách giữ gìn văn hóa tốt nhất chính là phát triển nó. Là một nghệ sĩ thị giác, việc lưu giữ và phát triển các ý niệm văn hóa càng thuận lợi. Gần 20 năm đi sâu vào khảo cổ, các đặc trưng văn hóa theo dòng lịch sử và theo vùng miền, kết hợp với nghiên cứu tạo hình, đã mang lại cho tôi quá nhiều điều; nhờ đó công việc tiến những bước dài. Càng có nhiều dữ liệu về văn hóa và lịch sử đất nước, chất lượng tác phẩm của tôi càng tốt hơn. Nó như cái rễ cây: gặp nước thì tự vươn tới; đủ nước, đủ dinh dưỡng thì hoa nở. Nghệ thuật tôi theo đuổi là sự tự nhiên ấy: rễ tìm mạch nước, hoa đến kỳ tự nở”.

Lê Hữu Hiếu phát biểu tại Hội nghị quốc tế “Công nghiệp văn hóa – Động lực chiến lược trong phát triển bền vững”.

Với Lê Hữu Hiếu, thực hành các tác phẩm nghệ thuật dựa trên những giá trị truyền thống cũng là một cách để khám phá kho báu di sản văn hóa lớn mà thế hệ cha ông để lại: “Vài năm gần đây, tôi thấy rất nhiều người—từ nghệ sĩ, nghệ nhân đến những người yêu văn hóa-đang nỗ lực nâng tầm và phát huy các giá trị ấy.

Với cá nhân là một nghệ sĩ, tôi ý thức phải làm việc nghiêm túc, khoa học, để từ kiến thức và kinh nghiệm thực hành có thể tạo nên những dấu ấn cụ thể. Như đã nói về sự tự nhiên của bông hoa, quá trình nghiên cứu và làm việc kỷ luật cũng tự dẫn tôi đến những khám phá thú vị, mở lối để kể các câu chuyện văn hóa và lịch sử gần hơn với khán giả. Tôi hy vọng, sau triển lãm 50 năm, sẽ có những triển lãm lớn và công phu hơn nữa, tiếp tục hành trình nâng tầm di sản văn hóa Việt Nam”.

LINH KHÁNH