Nghệ sĩ Tia - Thủy Nguyễn: 'Tôi mong chờ ngày được tri ân Hà Nội từ rất lâu rồi'

Sự kiện ghi nhận sự có mặt của lãnh đạo quận Hoàn Kiếm, các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực, giới kiến trúc sư, nghệ sĩ cùng đông đảo người dân và du khách thập phương.

Ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm chia sẻ tại lễ khánh thành công trình nghệ thuật sắp đặt "Hồi sinh" do nghệ sĩ Tia - Thủy Nguyễn và cộng sự thực hiện

Chia sẻ về công trình nghệ thuật sắp đặt này, ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm cho biết, cây xà cừ bị bão Yagi làm đổ này thuộc thế hệ cây được người Pháp du nhập từ châu Phi để trồng thí điểm thành cây đường phố. Thế hệ cây này mang tính đại diện của một thời kỳ lịch sử của Thủ đô. Với góc nhìn sáng tạo và thông điệp ý nghĩa của công trình, "Hồi sinh" được kỳ vọng sẽ góp phần tạo ra không gian sáng tạo cho cư dân Hà Nội cũng như du khách thưởng lãm và trải nghiệm. Đây cũng là cách để tri ân những cây xanh đã hoàn thành sứ mệnh tỏa bóng mát cho thành phố trong nhiều năm, tri ân "Mẹ" thiên nhiên.

Bên cạnh phần phát biểu, màn múa đương đại chính thức ra mắt tác phẩm do NSND Trần Ly Ly biên đạo cũng khiến nhiều khách mời xúc động. Họ như cảm nhận được nhịp đập của sự sống qua từng chuyển động của vũ công. Màn trình diễn mở đầu bằng hình ảnh những thân cây gãy đổ, chao đảo giữa khói lạnh và mùi hương tinh dầu. Những chuyển động giằng co, ngã quỵ rồi hồi sinh thể hiện hành trình từ tàn phá đến tái sinh. Màn trình diễn kết thúc trong hình ảnh những tán cây vươn cao, biểu tượng cho sức sống bền bỉ giữa lòng Hà Nội.

Nhiều nghệ sĩ có mặt để thưỡng làm tác phẩm "Hồi sinh" của Tia - Thủy Nguyễn

Hành trình “hồi sinh” cây xà cừ 70 năm tuổi bị đổ sau cơn bão Yagi

Theo thống kê, sau cơn bão Yagi, Hà Nội có khoảng 25.000 cây xanh bị đổ. Trong đó có rất nhiều cây cổ thụ hàng chục năm tuổi đã ghi dấu những thăng trầm lịch sử và cả nét đẹp văn hóa của người dân Thủ đô. Cây xà cừ 70 năm tuổi ở vườn hoa Cổ Tân, nằm bên bờ hồ Hoàn Kiếm là một trong số đó.

Trong lúc đang dọn dẹp cây đổ, chỉnh trang thành phố, lãnh đạo thành phố Hà Nội nhận được đề xuất từ nghệ sĩ Tia - Thủy Nguyễn về ý tưởng “hồi sinh” cây xà cừ thành tác phẩm nghệ thuật, đặt tại ngay chính chỗ vốn là "nhà" của cây. Sau hơn nửa năm thực hiện, nữ nghệ sĩ đã thực hiện lời hứa ấy và dự án được khánh thành vào đúng Ngày Trái Đất 22-4-2025.

Nghệ sĩ Tia - Thủy Nguyễn cho biết, ngay sau khi bão tan, chị đã ra Hà Nội và cùng những người bạn đi khảo sát, chứng kiến cảnh những cây xanh nằm rạp dưới đất, trái tim như thắt lại. Khi đến vườn hoa Cổ Tân, hình ảnh cây xà cừ 70 năm tuổi bật gốc, đang được cắt gọn để mang đi khiến cô dừng lại. Ngay lập tức, chị và những người bạn liên hệ với các cơ quan chức năng để lên đề án “hồi sinh” cây.

Toàn cảnh công trình nghệ thuật sắp đặt "Hồi sinh"

Sau khi cắt gọt toàn bộ thân và rễ cây, phần thân cây được nữ nghệ sĩ ốp bằng những tấm inox dày, gò thủ công. Công đoạn này vô cùng tỉ mỉ để những miếng thép ôm sát vào từng đường cong gồ ghề của thân cây. Các mối nối được hàn kín, tạo thành những nốt và rãnh xù xì như lớp vỏ cây trước đây. Cành cây được mô phỏng những đường nét khúc khuỷu, tự nhiên. Tán lá được tạo nên từ hàng nghìn chiếc lá thép óng ánh, điểm xuyết bởi những “bông hoa” thạch anh lấp lánh đủ sắc màu.

Hơn 6 tấn thép được sử dụng bọc thân cây, làm cành, lá với ý đồ “bắt nắng”. Khi những tia nắng xuất hiện, chúng sẽ tạo nên hiệu ứng lấp lánh, tạo nên khúc ca của sự sống. Hà Nội bốn mùa, chẳng có ngày nào ánh nắng giống nhau, cũng chẳng có tia nắng nào lặp lại khiến tác phẩm trở nên đa sắc, đa diện. Điều này cũng như cuộc sống muôn hình vạn trạng, vũ trụ đa chiều. Đó cũng là thông điệp mà Tia - Thủy Nguyễn gửi gắm vào tác phẩm.

Nghệ sĩ Tia - Thủy Nguyễn bên công trình nghệ thuật "Hồi sinh"

Rất nhiều người dân và du khách có mặt tại buổi lễ khánh thành tác phẩm. Những người sống ở khu vực xung quanh vườn hoa đã rất ngạc nhiên khi cây xà cừ cổ thụ được tái sinh bằng một cách không ai ngờ, gửi gắm những thông điệp nhân văn, ý nghĩa đến mọi người. Nhiều du khách trong nước và quốc tế cũng đã dành thời gian để "check-in", tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên hòa hợp với sức sáng tạo nghệ thuật của con người.

Tại buổi khánh thành, nghệ sĩ Tia - Thủy Nguyễn đã tri ân những người bạn, cộng sự thầm lặng. Đó là người đã cho nghệ sĩ hiểu về đời sống của cây xà cừ, người bạn đã đồng hành trong hành trình đề xuất dự án với các cơ quan chức năng, hay người đã mang đến cho chị những góp ý, những câu hỏi giúp chị hoàn thiện tác phẩm, những người thợ hàn khi cộng tác với chị đã trở thành "nghệ nhân" hàn xì.

"Đó còn là những bác thợ xây, các cô lao công, chú bảo vệ, các anh công an khu vực, và cả những bác xích lô đã góp phần hỗ trợ trong quá trình thực hiện tác phẩm. Ngoài ra, còn có người dân sống ở quanh vườn hoa cũng như người Hà Nội nói chung, dù chỉ đi qua nhưng mỗi người đều mang đến cho tôi một câu chuyện về vùng đất, con người thú vị nơi đây. Tôi đã mong chờ ngày được làm tác phẩm tri ân Hà Nội từ rất lâu." - chủ nhân tác phẩm "Hồi sinh" bộc bạch, đồng thời không quên bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến người cha của mìn dù ông đã đi xa và người mẹ ngày nào cũng ra vườn hoa chăm chỉ hơn cả con gái để xem những người thợ làm việc.

"Hồi sinh" nhận được sự quan tâm của đông đảo các tầng lớp nhân dân Thủ đô

Cũng theo Tia - Thủy Nguyễn, trong suốt thời gian thực hiện tác phẩ, chị không gặp trở ngại nào về cả thời tiết. Ngay cả khi công trình được chính thức ra mắt, mọi thứ từ thiên nhiên cũng đều rất thuận lợi, thậm chí "Mẹ" thiên nhiên còn ban tặng những tia nắng rực rỡ góp phần làm tác phẩm thêm sinh động và cuốn hút.

Bà Vũ Hoàng Quyên - chuyên gia Kinh tế phát triển, người bạn đi dạo cùng Tia -Thủy Nguyễn sau cơn bão, cũng là người kết nối nữ nghệ sĩ với lãnh đạo quận Hoàn Kiếm, nơi có cây xà cừ đổ chia sẻ. Ngay khi nghe về kế hoạch thực hiện tác phẩm, ông Phạm Tuấn Long - Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm đã trực tiếp xuống hiện trường cùng đại diện các cơ quan ban ngành nhằm đánh giá thực tế và tìm ra hướng đi phù hợp để thực hiện tác phẩm. 3 tháng là khoảng thời gian chuẩn bị hồ sơ, làm việc với từng cơ quan chức năng để chính thức có giấy phép. Dự án được các cơ quan ban ngành xem xét kỹ lưỡng để tác phẩm không chỉ an toàn mà còn phải hài hòa với cảnh quan, mang đến thông điệp ý nghĩa.

Bên cạnh yếu tố nghệ thuật và sự phát triển của nghệ thuật đương đại, bà Vũ Hoàng Quyên cũng chia sẻ sự tác động về mặt kinh tế của các tác phẩm nghệ thuật đương đại. Theo đó, nhiều nghiên cứu quốc tế trong suốt 50 năm qua đã chỉ ra rằng các hoạt động nghệ thuật và sáng tạo không chỉ mang lại giá trị văn hóa mà còn tạo ra tác động kinh tế đáng kể. Một trong những giá trị đầu tiên là khả năng kích thích và thúc đẩy các hoạt động kinh doanh xung quanh khu vực có nghệ thuật công cộng. Và giá trị cuối cùng là cho chính các cư dân và khách du lịch, góp phần tăng tỉ lệ mọi người đi bộ, tận hưởng và sống chậm lại. Điều này tạo nên sức khỏe và sức khỏe tăng tốt thì nó có giá trị với kinh tế

"Hồi sinh" hứa hẹn không chỉ kể câu chuyện của một cây xà cừ, mà còn là câu chuyện của Hà Nội, của những con người đã sống, đã mất, và đã tìm cách đứng dậy sau cơn bão như người dân ở đó. Nó gợi lên sự tò mò về nguồn gốc, hình dạng, và ý nghĩa của một tác phẩm nghệ thuật, đồng thời mở ra vô vàn cách tiếp cận để mỗi người tự tìm câu trả lời cho riêng mình, trong ánh kim lấp lánh, trong những vòng gỗ thì thầm.

Công trình nghệ thuật sắp đặt "Hồi sinh" tọa lạc tại vườn hoa Cổ Tân, bên cạnh hồ Hoàn Kiếm. Tác phẩm sắp đặt ngoài trời cỡ lớn cho phép du khách tham quan tự do. Nghệ sĩ tạo ra tác phẩm mong muốn, mỗi người xem tác phẩm đều có thể tự do tận hưởng vẻ đẹp của cây dưới sáng sáng thiên nhiên và có chiêm nghiệm của riêng mình.

Như Ý