Nghệ thuật phản hồi và ghi nhận: Chìa khóa tạo động lực và gắn kết nhân viên

Phản hồi - công cụ xây dựng, không phải để phán xét

Trong văn hóa doanh nghiệp truyền thống, phản hồi thường bị hiểu sai thành chỉ trích hay khiển trách. Điều này khiến người nhận phản hồi dễ rơi vào trạng thái phòng thủ, chống đối hoặc mất tinh thần. Trong doanh nghiệp hiện đại, phản hồi được xem như một công cụ phát triển, giúp nhân viên hiểu rõ điểm mạnh, điểm cần cải thiện và cơ hội để tiến bộ.

Phản hồi hiệu quả cần cụ thể, khách quan và mang tính xây dựng. Một trong những mô hình đơn giản mà hiệu quả là SBI (Situation – Behavior – Impact): Nêu rõ tình huống, mô tả hành vi và tác động. Ví dụ: “Trong cuộc họp sáng thứ Hai (S), em trình bày giải pháp một cách rõ ràng và tự tin (B), điều này giúp cả nhóm hiểu nhanh hướng đi và ra quyết định kịp thời (I)”.

Phản hồi cần thường xuyên, không chỉ vào dịp đánh giá định kỳ. Một nền văn hóa phản hồi liên tục giúp nhân viên không “lạc hướng”, đồng thời cảm thấy được quan tâm và đồng hành trên hành trình phát triển nghề nghiệp.

Phản hồi và ghi nhận, nếu được sử dụng một cách nhạy bén, sẽ là công cụ gắn kết giữa lãnh đạo và nhân viên.

Ghi nhận - sức mạnh của sự công nhận

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng cảm giác được ghi nhận là một trong những động lực mạnh mẽ nhất thúc đẩy hiệu suất làm việc, thậm chí còn cao hơn cả thưởng tiền trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, ghi nhận không chỉ là nói “Cảm ơn” hay “Tốt lắm”. Đó là sự công nhận đúng lúc, đúng cách và có ý nghĩa.

Ghi nhận có thể cá nhân hóa (dành cho từng cá nhân) hoặc công khai (trước tập thể), bằng lời nói, thư tay, bảng vinh danh hay đơn giản là một bữa trưa tri ân. Điều quan trọng là làm một cách chân thành và nhất quán, tránh hình thức hoặc thiên vị.

Nhà quản lý cần học cách “thấy điều tốt” và nói ra điều đó một cách kịp thời. Một lời ghi nhận đúng lúc có thể làm nên một ngày đầy cảm hứng cho nhân viên, từ đó nuôi dưỡng tinh thần tích cực trong cả tổ chức.

Kết nối con người bằng sự thấu hiểu

Phản hồi và ghi nhận, nếu được sử dụng một cách nhạy bén, sẽ là công cụ gắn kết giữa lãnh đạo và nhân viên. Nó thể hiện sự quan tâm thực chất, thay vì quản lý chỉ bằng mục tiêu và con số. Trong thời đại mà nhân viên ngày càng đòi hỏi sự lắng nghe và phát triển cá nhân, những người lãnh đạo biết cách phản hồi và ghi nhận sẽ tạo nên môi trường làm việc giàu cảm hứng, sáng tạo và bền vững.

ThS Trần Gia Thông