Nghề vận hành nhà tù

Cung cấp các dịch vụ vận hành cho nhà tù là một ngành kinh doanh ở Mỹ. Ảnh minh họa: C.F.

Cơ quan lập pháp bang Tenessee đã kết luận rằng việc để cho Công ty tư nhân CCA (Công ty Phục hồi nhân phẩm Mỹ) điều hành nhà tù vừa hiệu quả hơn lại vừa rẻ hơn so với những nhà tù do chính cơ quan này điều hành thông qua Ủy ban Phục hồi Nhân phẩm của bang.

Thực tế là có thể điều hành một nhà tù với chi phí rẻ hơn không có gì đáng ngạc nhiên. Norval Morris, Giáo sư danh dự về luật và tội phạm học của trường Tổng hợp Chicago đã nói: “Rõ ràng là các anh có thể dễ dàng xây dựng các ngục tối và ném các tù nhân vào đó, sau đó ném thức ăn vào cho họ và những điều đó chẳng tốn mấy tiền. Vấn đề ở đây là các anh phục vụ họ như thế nào?”.

Một điểm thú vị là CCA đã thành công trong việc giảm chi phí, đồng thời vẫn có thể điều hành nhà tù tốt hơn. CCA chỉ đòi bang Tenessee trả 35,18 USD một ngày cho mỗi tù nhân trong khi ở các nhà tù của nhà nước chi phí là 35,76 USD. Có thể đó không phải là chênh lệch lớn nhưng hãy nhớ rằng CCA còn thu được lợi nhuận khá cao ngay trên mức giá thấp như vậy.

Năm 1994, lợi nhuận so với doanh thu của CCA trung bình là 7,3% đối với tất cả 45 nhà tù do công ty điều hành. Nói về chất lượng, Ủy ban đặc biệt của cơ quan lập pháp bang Tenessee đã đánh giá các nhà tù của CCA hơn hẳn các nhà tù của nhà nước. Ở các nhà tù của CCA có rất ít người bỏ trốn cũng như tù nhân tấn công người khác, đồng thời dịch vụ y tế tốt hơn, các chương trình giáo dục và việc làm cũng được đánh giá cao hơn.

Ngay cả các nhận xét trong nội bộ cũng rất tích cực. Phillips, 25 tuổi, bị tù 10 năm vì tội trộm cắp có vũ khí đánh giá nhà tù của CCA là nhà tù tốt nhất trong số sáu nhà tù mà anh ta từng ở: “Ở đây sạch sẽ hơn, có thể chọn nhiều món ăn hơn, các cai ngục kiên nhẫn hơn và sẵn sàng dành thời gian cho chúng tôi”.

Một tù nhân khác, Iaments Samuel Mitchell, 21 tuổi, đi tù vì tội ăn trộm, đã từng ở nhà tù của CCA và đã xin chuyển sang một trong các nhà tù do nhà nước quản lý để được gần anh trai mình, cũng tiếc rẻ nói: “Đáng lẽ tôi không nên bỏ đi khỏi nơi đó”.

CCA đã làm được điều đó như thế nào? Chi phí lớn nhất để điều hành nhà tù chính là lương cho người quản ý trại giam. Ở các nhà tù do nhà nước quản lý, 25% tổng ngân sách chi tiêu của nhà tù là để trả cho việc phải làm thêm ngoài giờ.

Bác sĩ Crants, người sáng lập và là Chủ tịch CCA đã giải thích điều này như sau: Nếu như nhà tù là nơi không an toàn và gây ức chế, các cai ngục sẽ không muốn đi làm và họ sẽ lấy cớ xin nghỉ ốm. Những cai ngục khác phải làm thêm giờ và chính điều này làm tăng chi phí nhân công.

Theo Crants: “Tất cả chỉ là làm thế nào cho những cán bộ phục hồi nhân phẩm nghĩ rằng họ đang đến làm việc ở một nơi dễ chịu. Hơn nữa, không cần phải có quá nhiều người canh chừng tù nhân, thay vào đó, hãy tổ chức cho tù nhân thêm nhiều chương trình để khiến họ luôn bận rộn với công việc. Đồng thời cũng nên sơn các bức tường và trồng nhiều cỏ xanh để tạo ra một môi trường đẹp mắt”.

Sau cùng, rõ ràng là phương pháp giam giữ tù nhân vào ngục tối không phải là phương pháp rẻ tiền nhất.

Các nhà tù tư nhân đang là một hiện tượng ngày càng phổ biến. Chúng tôi ngờ rằng rất nhiều các hoạt động công cộng khác cũng có thể mang lại chất lượng cao hơn trong khi vẫn tiết kiệm được chi phí. Bất kỳ lĩnh vực nào của nền kinh tế mà trước đây các lực lượng thị trường chưa tồn tại đều có thể là những nơi để tìm kiếm những lợi ích kép.

Adam M. Brandenburger & Barry J. Nalebuff/ Bách Việt Books & NXB Dân trí