Nghị định 179 triển khai, SV tốt nghiệp xuất sắc kỳ vọng có thêm cơ hội việc làm

Nghị định 179/2024/NĐ-CP quy định chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội được áp dụng với các nhóm đối tượng là: Cán bộ, công chức (bao gồm cả cán bộ, công chức cấp xã), viên chức; Sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng; Chuyên gia, nhà quản lý, nhà quản trị doanh nghiệp, nhà khoa học đầu ngành là người Việt Nam hoặc là người nước ngoài.

Theo chia sẻ từ các sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, chính sách này có thể tạo nên những tác động tích cực đối với cơ hội nghề nghiệp của thế hệ trẻ trong khu vực công, đồng thời khuyến khích sự cam kết và gắn bó lâu dài của họ với môi trường làm việc nhà nước.

Mở rộng cơ hội nghề nghiệp trong khu vực công dành cho tài năng trẻ

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, bạn Hà Ngọc Đức, thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội năm 2023 chia sẻ: “Nghị định 179/2024/NĐ-CP là một bước đột phá trong việc thu hút và trọng dụng nhân tài, đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang cần nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu đổi mới và phát triển bền vững.

Đối với tôi, điểm nổi bật của nghị định này chính là việc thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc tạo ra một môi trường làm việc chuyên nghiệp, cạnh tranh và minh bạch hơn trong khu vực công. Điểm đáng chú ý là nghị định không chỉ tập trung vào việc thu hút nhân tài, mà còn nhấn mạnh đến việc trọng dụng họ một cách lâu dài như đảm bảo chế độ đãi ngộ tương xứng, cơ hội thăng tiến minh bạch, và tạo điều kiện để mỗi cá nhân có thể phát huy tối đa năng lực.

Trong bối cảnh môi trường làm việc và chế độ đãi ngộ tại khu vực tư nhân ngày càng hấp dẫn, thì một chính sách như Nghị định 179/2024/NĐ-CP là rất cần thiết để khu vực công có thể cạnh tranh trong việc thu hút nhân tài.

Với thế hệ trẻ, tôi tin rằng đây không chỉ là cơ hội để họ khẳng định năng lực cá nhân mà còn đóng góp trực tiếp vào các vấn đề lớn của quốc gia. Tuy nhiên, để chính sách này mang lại hiệu quả tối ưu, cần có sự đồng bộ trong cách triển khai, từ việc đánh giá năng lực ứng viên đến việc đảm bảo các tài năng được trao quyền và có không gian để đổi mới, sáng tạo”.

Hà Ngọc Đức, thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội năm 2023. (Ảnh: NVCC)

Ngọc Đức thông tin thêm, hiện nay bạn đang là một chuyên viên quản trị chi phí kỹ thuật thuộc Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), một doanh nghiệp có yếu tố nhà nước.

“Tôi đã có gần 1 năm rưỡi kinh nghiệm làm việc trong môi trường đòi hỏi sự chuyên nghiệp, sáng tạo và năng lực quản trị cao. Mặc dù đây là một doanh nghiệp Nhà nước, nhưng tính chất hoạt động mang đậm yếu tố thị trường và cạnh tranh quốc tế, khác biệt so với các cơ quan hành chính công truyền thống. Điều này giúp tôi hiểu rõ hơn về những thách thức và cơ hội mà các chính sách thu hút nhân tài có thể mang lại, đặc biệt là trong việc tạo động lực để người trẻ cống hiến và phát triển bản thân.

Với tinh thần đổi mới mà Nghị định 179/2024/NĐ-CP mang lại, tôi tin rằng, nếu được thực thi một cách hiệu quả và minh bạch, chính sách này không chỉ là bước đột phá trong việc thu hút nhân tài, mà còn là nền tảng để xây dựng một khu vực công năng động, sáng tạo và góp phần trở thành đòn bẩy quan trọng cho sự phát triển bền vững của đất nước”, Hà Ngọc Đức nhận định.

Đồng quan điểm, bạn Đinh Viết Giang, tốt nghiệp loại xuất sắc với GPA 3.99/4.0, thủ khoa chuyên ngành Kiểm toán chương trình chất lượng cao, á khoa Đại học Kinh tế Quốc dân năm 2023 có những chia sẻ thêm về Nghị định 179/2024/NĐ-CP so với Nghị định 140/2017/NĐ-CP.

“So sánh với Nghị định 140/2017/NĐ-CP trước đó của Chính phủ về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ thì Nghị định 179/2024/NĐ-CP đã mở rộng đối tượng áp dụng sang “người có tài năng”.

Cụ thể, điểm a, khoản 2, Điều 4 Nghị định 179/2024/NĐ-CP đã mở rộng hơn điều kiện sinh viên tốt nghiệp thủ khoa tại cơ sở giáo dục đại học ở trong nước hoặc tốt nghiệp đại học loại giỏi trở lên tại cơ sở giáo dục đại học uy tín trên thế giới. Điều này đã tạo cơ hội cho rất nhiều sinh viên tốt nghiệp xuất sắc trước đây không thuộc diện ưu tiên tuyển dụng theo Nghị định 140/2017/NĐ-CP vì thiếu giải học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia,… ở bậc phổ thông hoặc bậc đại học. Theo đó, cơ hội nghề nghiệp trong khu vực công của các bạn sinh viên trẻ mới ra trường trở nên rộng mở hơn rất nhiều.

Chính sách này được thực hiện, tôi chắc chắn sẽ theo dõi thông báo tuyển dụng của các cơ quan phù hợp với chuyên môn của mình để tham gia ứng tuyển”, Viết Giang bày tỏ.

Đinh Viết Giang nhận bằng khen trong lễ tuyên dương thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp các trường đại học, học viện trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2023. (Ảnh: NVCC)

Cần cải thiện tổng hòa nhiều yếu tố để thu hút và giữ chân nhân tài

Về chính sách thu hút người có tài năng, theo khoản 1 Điều 8 Nghị định 179/2024/NĐ-CP, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ tài năng khi tuyển dụng vào làm công chức, viên chức thì được hưởng 100% mức lương trong thời gian tập sự. Đồng thời được hưởng phụ cấp tăng thêm bằng 150% mức lương theo hệ số lương hiện hưởng trong thời hạn 05 năm kể từ ngày có quyết định tuyển dụng.

Mức thu nhập trên được đánh giá là hấp dẫn và phù hợp với sinh viên tốt nghiệp xuất sắc mới ra trường. Nhưng động lực và cam kết gắn bó với nghề nghiệp lâu dài không chỉ được xây dựng dựa trên thu nhập. Đối với những người trẻ, họ thường cần nhiều hơn một mức lương tốt để thực sự gắn bó lâu dài với công việc.

Hà Ngọc Đức, thủ khoa tốt nghiệp năm 2023 của Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội bày tỏ: “Việc bổ sung các chế độ đãi ngộ như phụ cấp tăng thêm 150% mức lương trong 5 năm đầu là một tín hiệu tích cực, thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc cải thiện chính sách thu hút nhân tài trẻ.

Mức thu nhập này chắc chắn sẽ góp phần giảm bớt những e ngại ban đầu về tài chính khi lựa chọn làm việc tại khu vực công, nhất là với những sinh viên xuất sắc hoặc nhà khoa học trẻ vừa tốt nghiệp, chưa có nhiều tích lũy tài chính cá nhân.

Ngoài ra, thời hạn 5 năm áp dụng phụ cấp tăng thêm cũng đóng vai trò như một cơ chế giữ chân nhân tài trong giai đoạn đầu sự nghiệp. Đây là khoảng thời gian quan trọng để những người mới vào cơ quan thích nghi với môi trường làm việc, học hỏi các kỹ năng cần thiết và xây dựng cam kết nghề nghiệp lâu dài. Chính sách này, nếu được triển khai hiệu quả, có thể giúp khu vực công giảm bớt tình trạng "chảy máu chất xám" khi nhiều người tài năng thường rời bỏ công việc sau vài năm vì cảm thấy không được đãi ngộ hoặc không tìm thấy cơ hội phát triển.

Tuy nhiên, để thu hút nhân tài tham gia lâu dài và gắn bó với khu vực công, vấn đề không chỉ nằm ở mức thu nhập mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Một trong những lý do khiến nhiều bạn trẻ hiện nay không ưu tiên lựa chọn làm việc tại cơ quan nhà nước là cảm giác môi trường gò bó và thiếu không gian sáng tạo.

Trong khu vực công, cơ chế làm việc thường chịu sự chi phối bởi các quy định hành chính nghiêm ngặt, đôi khi làm giảm đi tính linh hoạt và khả năng đổi mới. Với những tài năng trẻ, đặc biệt là các cá nhân có tư duy hiện đại, sáng tạo và năng động, môi trường như vậy có thể không đủ hấp dẫn để họ phát huy hết tiềm năng của mình.

Bên cạnh những nỗ lực trong chính sách thu hút nhân tài, vẫn tồn tại một số nguyên nhân khiến khu vực công chưa thực sự hấp dẫn đối với người trẻ. Một trong những vấn đề thường được nhắc đến là cơ hội thăng tiến còn hạn chế. Nhiều bạn trẻ cho rằng lộ trình thăng tiến trong các cơ quan nhà nước thường chậm, đôi khi không dựa hoàn toàn vào năng lực. Điều này làm giảm đi động lực làm việc, đặc biệt với những cá nhân giàu tham vọng và mong muốn phát triển nhanh chóng.

Ngoài ra, người trẻ ngày nay không chỉ quan tâm đến thu nhập mà còn tìm kiếm động lực phi tài chính, như được làm những công việc ý nghĩa, có tầm ảnh hưởng hoặc thỏa mãn đam mê cá nhân. Nếu công việc trong khu vực công bị nhìn nhận như “công việc bàn giấy” đơn thuần, thiếu thử thách và không tạo cảm giác đóng góp cho cộng đồng, thì ngay cả những chính sách lương thưởng hấp dẫn cũng khó có thể giữ chân họ trong thời gian dài".

Cùng trao đổi về vấn đề này, bạn Đinh Viết Giang đồng tình rằng mức thu nhập và phụ cấp theo Nghị định 179/2024/NĐ-CP đối với sinh viên vừa ra trường là khá hấp dẫn, nên chắc chắn sẽ thu hút lượng lớn người trẻ tài năng tham gia ứng tuyển vào các cơ quan nhà nước.

Về những yếu tố ảnh hưởng đến động lực làm việc và cam kết gắn bó lâu dài, Viết Giang nhìn nhận: “Dù là khu vực công hay khu vực tư nhân thì thu nhập cũng chỉ là một yếu tố để cá nhân quyết định có gắn bó và làm việc lâu dài hay không. Bên cạnh chế độ đãi ngộ, lương, thu nhập... thì môi trường làm việc và cơ hội thăng tiến là các yếu tố cũng cần được xem xét đến.

Môi trường gò bó và khó phát huy tính sáng tạo có thể là nguyên nhân khiến các bạn trẻ ít có mong muốn gắn bó với khu vực công, nhất là những lĩnh vực cần cập nhật kiến thức mới liên tục như công nghệ thông tin. Ngoài ra, e ngại về khoảng cách thế hệ khi làm việc cùng đồng nghiệp lớn tuổi, không được trọng dụng, không phát huy được hết khả năng, và không được ghi nhận đúng những đóng góp của bản thân là những nguyên nhân khác khiến các bạn trẻ còn ngần ngại khi lựa chọn làm việc tại các cơ quan nhà nước”.

Trong khi đó, bạn Phạm Thị Hồng Thảo, tốt nghiệp loại xuất sắc ngành Báo chí năm 2022, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho rằng: “Mức thu nhập được quy định trong Nghị định 179/2024/NĐ-CP là đãi ngộ khá tốt với các sinh viên tốt nghiệp xuất sắc có cơ hội làm việc trong cơ quan nhà nước. Đây có thể là một trong những yếu tố giúp các bạn trẻ có năng lực gắn bó lâu dài hơn với công việc.

Nhưng bên cạnh đó, theo tôi, một công việc lý tưởng nên xét trên ba khía cạnh: chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc và tiềm năng phát triển. Do đó, quan điểm về “môi trường còn gò bó, môi trường khó phát huy được tính sáng tạo” chỉ là một trong số những lý do khiến lực lượng lao động có năng lực “ngại” làm việc trong các cơ quan nhà nước.

Các nguyên nhân khác có thể kể đến như lo ngại thu nhập không đảm bảo hay thiếu tiềm năng phát triển lâu dài cũng là một trong những yếu tố khiến nhiều người chưa “mặn mà” với môi trường làm việc này”.

Phạm Thị Hồng Thảo, tốt nghiệp loại Xuất sắc ngành Báo chí năm 2022, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. (Ảnh: NVCC)

Chính sách hấp dẫn nhưng cần thực thi có hiệu quả trong thực tế

Với các chế độ đãi ngộ và ưu tiên dành cho sinh viên tốt nghiệp xuất sắc trong Nghị định 179/2024/NĐ-CP, theo Đinh Viết Giang, á khoa tốt nghiệp năm 2023 của Đại học Kinh tế Quốc dân, chính sách này sẽ tạo ra một môi trường công bằng và thúc đẩy sự phát triển của những người tài năng vì các tiêu chuẩn đánh giá được quy định rõ ràng, giúp cho sinh viên còn đang học tại các cơ sở giáo dục đại học xác định được mục tiêu cần phấn đấu.

Cùng với đó, các chế độ đãi ngộ về lương thưởng, điều kiện làm việc tốt và các chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng trong chính sách giúp người tài năng có điều kiện phát triển và thăng tiến trong sự nghiệp. Tuy nhiên, Viết Giang cho rằng, mặc dù chính sách hấp dẫn nhưng phải thực thi hiệu quả trong thực tế để đảm bảo cơ hội nghề nghiệp công bằng cho tài năng trẻ.

Cựu sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân đề xuất một số yếu tố cần chú trọng để thực hiện Nghị định 179 có hiệu quả: "Thứ nhất, quy trình tuyển dụng nên được thực hiện một cách minh bạch và công khai, sao cho mọi ứng viên đều có cơ hội bình đẳng để tham gia và được đánh giá dựa trên năng lực thực sự.

Thứ hai, các ứng viên cần được đánh giá một cách rõ ràng và công bằng để lựa chọn đúng người có tài năng và phù hợp với vị trí công việc.

Thứ ba, nên có các biện pháp để giảm thiểu thiên vị trong quá trình tuyển dụng và thăng tiến, sao cho mọi người đều được đối xử công bằng và có cơ hội phát triển dựa trên năng lực và đóng góp của họ”.

Bày tỏ quan điểm về nội dung này, cựu sinh viên xuất sắc khóa 11 Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Hà Ngọc Đức nêu ý kiến: “Để chính sách thu hút nhân tài thật sự hiệu quả và bền vững trong việc phát triển nguồn nhân lực cho các cơ quan nhà nước, đảm bảo được tính công bằng và thúc đẩy sự phát triển của người tài năng, cần xem xét kỹ lưỡng nhiều yếu tố. Có lộ trình phát triển sự nghiệp rõ ràng cùng với cơ hội đào tạo, thăng tiến dựa trên năng lực là yếu tố quan trọng giúp thu hút và giữ chân nhân tài. Cơ chế đánh giá, khen thưởng minh bạch dựa trên thành tích sẽ tạo động lực và cạnh tranh lành mạnh. Đồng thời, môi trường làm việc thân thiện, hỗ trợ, giúp nhân viên cân bằng giữa công việc và cuộc sống, nâng cao sự gắn bó và phát triển toàn diện".

Đối với những người trẻ, họ thường cần nhiều hơn một mức lương tốt để thực sự gắn bó lâu dài với công việc. (Ảnh: Phương Thảo)

Về phía Phạm Thị Hồng Thảo, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc khóa 38 Học viện Báo chí và Tuyên truyền chia sẻ: “Thông qua Nghị định 179/2024/NĐ-CP, Chính phủ khuyến khích thế hệ trẻ có năng lực vượt trội tham gia đóng góp vào sự phát triển của đất nước, đồng thời khẳng định rằng năng lực và thành tích học tập sẽ được ghi nhận trong khu vực công.

Tôi hy vọng chính sách này sẽ được thực hiện hiệu quả, các cơ quan nhà nước có thể bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao, đồng thời, các bạn trẻ có thêm cơ hội đóng góp nhiều hơn cho đất nước.

Tuy nhiên, để cải thiện môi trường làm việc cho tài năng trẻ đòi hỏi phải đồng bộ nhiều yếu tố, trong đó ba khía cạnh quan trọng là chế độ đãi ngộ, môi trường làm việc và cơ hội phát triển”.

Phương Thảo