Nghị quyết 18 về sắp xếp, tinh gọn bộ máy gồm những điểm chính nào?

Nghị quyết số 18-NQ/TW năm 2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đề cập đến việc tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Nghị quyết chỉ ra tình hình hiện tại, nguyên nhân hạn chế, bất cập, đồng thời đưa ra quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể để đạt được mục tiêu đề ra.

Quan điểm chỉ đạo

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và quyền làm chủ của nhân dân; bám sát Cương lĩnh, Hiến pháp, Điều lệ và các văn kiện của Đảng trong việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đặt trong tổng thể nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng; thực hiện đồng bộ với đổi mới kinh tế, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Giữ vững các nguyên tắc tổ chức, hoạt động và đề cao kỷ luật, kỷ cương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nghiêm túc thực hiện nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo việc đổi mới, sắp xếp và quản lý tổ chức bộ máy, biên chế của hệ thống chính trị. Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thống nhất của Trung ương, đồng thời phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của từng cấp, từng ngành, từng địa phương; xác định rõ trách nhiệm của tập thể và cá nhân, nhất là người đứng đầu.

Bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông; kết hợp hài hòa giữa kế thừa, ổn định với đổi mới, phát triển; gắn đổi mới tổ chức bộ máy với đổi mới phương thức lãnh đạo, tinh giản biên chế và cải cách chế độ tiền lương; cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; thu hút người có đức, có tài; bố trí đủ nguồn lực cần thiết và có cơ chế, chính sách phù hợp đối với những người chịu tác động trực tiếp trong quá trình sắp xếp.

Tổng Bí thư Tô Lâm. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả. Lãnh đạo tập trung, thống nhất; thực hiện thường xuyên, liên tục, tích cực, mạnh mẽ, có trọng tâm, trọng điểm, có lộ trình, bước đi vững chắc, đáp ứng yêu cầu cả trước mắt và lâu dài.

Những việc đã rõ, cần thực hiện thì thực hiện ngay; những việc mới, chưa được quy định, hoặc những việc đã có quy định nhưng không còn phù hợp thì mạnh dạn chỉ đạo thực hiện thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, từng bước hoàn thiện, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội; những việc chưa rõ, phức tạp, nhạy cảm, còn có ý kiến khác nhau thì tiếp tục nghiên cứu, tổng kết để có chủ trương, giải pháp phù hợp.

Thực hiện nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính. Mô hình và quy mô tổ chức bộ máy phải phù hợp với tính chất, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, địa phương.

Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy, tinh giản biên chế; tăng cường tuyên truyền, vận động, thuyết phục, tạo sự thống nhất cao trong Đảng và sự đồng thuận trong xã hội, không để các thế lực thù địch, các phần tử xấu lợi dụng xuyên tạc, chống phá, chia rẽ nội bộ.

Tình hình và nguyên nhân

Tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa cao.
Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của một số cơ quan, tổ chức chưa rõ ràng, còn chồng chéo.
Việc phân công, phân cấp, phân quyền giữa các ngành, các cấp chưa hợp lý.
Tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đạt kết quả thấp, tỉ lệ người phục vụ cao.
Cơ chế kiểm soát quyền lực hiệu quả chưa cao.
Cải cách hành chính chuyển biến chậm.
Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của không ít cấp ủy, tổ chức đảng còn yếu.
Năng lực quản lý, điều hành và hiệu lực, hiệu quả hoạt động của một số cơ quan nhà nước còn hạn chế.
Tổ chức bộ máy, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội chậm đổi mới.

Nguyên nhân

Mô hình tổng thể về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị chưa được hoàn thiện.
Nhận thức về tầm quan trọng của việc đổi mới, kiện toàn tổ chức bộ máy chưa đầy đủ.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chủ trương về sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy thiếu kiên quyết.
Công tác quản lý tổ chức bộ máy và biên chế chưa chặt chẽ.
Cơ chế, chính sách khuyến khích việc sắp xếp tinh gọn tổ chức, biên chế chưa phù hợp.

Mục tiêu

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Mục tiêu tổng quát: Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội; phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Mục tiêu cụ thể:

Đến năm 2021:

Cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, kiện toàn một số tổ chức và các đầu mối bên trong.
Thực hiện thí điểm một số mô hình mới về tổ chức bộ máy.
Sắp xếp thu gọn hợp lý các đơn vị hành chính cấp xã.
Giảm tối thiểu 10% biên chế so với năm 2015.

Từ năm 2021 đến năm 2030:

Hoàn thành việc nghiên cứu và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức tổng thể.
Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức.
Tiếp tục cụ thể hóa, thể chế hóa chủ trương, nghị quyết, kết luận của Đảng.
Phân định rõ và tổ chức thực hiện mô hình chính quyền nông thôn, đô thị, hải đảo.
Cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các đơn vị hành chính cấp huyện, xã.

Nhiệm vụ và giải pháp

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 5 của Ban Chỉ đạo tinh gọn bộ máy của Chính phủ. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Nhiệm vụ, giải pháp chung:

Đảng thống nhất lãnh đạo xây dựng và quản lý tổ chức bộ máy.
Nghiên cứu, hoàn thiện và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức tổng thể.
Tập trung rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối.
Rà soát, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác.
Rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của Đảng, Nhà nước về tổ chức bộ máy.
Xây dựng, hoàn thiện và thực hiện cơ chế cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch.
Thực hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý.
Xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể, sát thực để tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo.
Tiếp tục cải cách hành chính mạnh mẽ.

Nhiệm vụ, giải pháp cụ thể:

Đối với hệ thống tổ chức của Đảng: Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; kết thúc hoạt động của các Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ; sắp xếp lại tổ chức bộ máy của các ban bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ.
Đối với hệ thống tổ chức của Nhà nước ở Trung ương: Thực hiện tăng tỉ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách; Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục thực hiện đổi mới, kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy; rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, mối quan hệ công tác.
Đối với chính quyền địa phương: Tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế xây dựng chính quyền địa phương; quy định khung số lượng các cơ quan trực thuộc Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân; rà soát, điều chỉnh, sắp xếp tổ chức bộ máy.
Đối với Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị-xã hội và hội quần chúng: Tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội; kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh gọn đầu mối bên trong.

Tổ chức thực hiện

Bộ Chính trị ban hành Kế hoạch thực hiện.
Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan chức năng.
Các tỉnh ủy, thành ủy, các ban đảng, đảng đoàn, ban cán sự đảng, đảng ủy trực thuộc Trung ương.
Ban Tổ chức Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan./.

(Vietnam+)