Nghị quyết Quốc hội: 6 nhóm chính sách đặc thù cho giáo dục, đào tạo
Ở nhóm chính sách về phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân lực giáo dục, dự thảo Nghị quyết trao thẩm quyền cho giám đốc sở trong tuyển dụng, điều động, biệt phái để bảo đảm thống nhất quản lý nhân lực ngành.
Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: Media Quốc hội.
Ngày 17/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.
Trình bày trước Quốc hội, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo Nghị quyết gồm 6 nhóm quy định nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước.
Thứ nhất, nhóm chính sách về phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân lực giáo dục: Dự thảo quy định các chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo và nhân viên trong các cơ sở giáo dục. Cụ thể, phụ cấp ưu đãi nghề với mức tối thiểu 70% đối với giáo viên, 30% đối với nhân viên.
Dự thảo trao thẩm quyền cho giám đốc sở trong tuyển dụng, điều động, biệt phái để bảo đảm thống nhất quản lý nhân lực ngành. Việc phân cấp thẩm quyền tuyển dụng, biệt phái cho UBND cấp huyện đã dẫn đến tình trạng "phân mảnh" trong quản lý đội ngũ, gây ra tình trạng thừa - thiếu giáo viên cục bộ, tờ trình nêu rõ.
Nếu tiếp tục để cấp xã chủ trì việc tuyển dụng theo một số đề xuất thì càng không khả thi, bởi cấp xã không có cơ quan chuyên môn về giáo dục, chỉ có vài vị trí phụ trách kiêm nhiệm. Ngoài ra, việc tổ chức thi tuyển riêng lẻ ở hơn 3.200 xã sẽ gây tốn kém ngân sách, làm tăng thủ tục và làm giảm cơ hội của người dự thi do phạm vi tuyển dụng bị thu hẹp.
"Việc phân cấp, ủy quyền cho Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện các thẩm quyền nói trên sẽ giúp bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong công tác tuyển dụng, điều động, biệt phái và sử dụng đội ngũ nhà giáo," tờ trình viết.
Thứ hai, nhóm chính sách về đổi mới cơ chế, chương trình và hệ thống giáo dục: Dự thảo quy định cơ chế bảo đảm quyền tự chủ toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp.
Cùng với đó là đổi mới chương trình giáo dục mầm non, phổ thông, đại học và giáo dục thường xuyên. Dự thảo quy định tổ chức sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa trên toàn quốc; xây dựng hệ thống giáo dục mở, liên thông, thúc đẩy học tập suốt đời và xã hội học tập.
Thứ ba, nhóm chính sách về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong giáo dục: Dự thảo quy định cơ chế đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong quản lý, giảng dạy, học tập, kiểm định, chuyển giao công nghệ, phát triển nhân lực chất lượng cao gắn với khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Thứ tư, nhóm chính sách về hợp tác và hội nhập quốc tế trong giáo dục và đào tạo: Dự thảo quy định cơ chế thu hút, sử dụng chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài; khuyến khích liên kết, thành lập phân hiệu cơ sở giáo dục nước ngoài tại Việt Nam và cơ sở giáo dục Việt Nam ở nước ngoài; mở rộng hợp tác đào tạo, thúc đẩy "xuất khẩu giáo dục", nâng cao vị thế giáo dục Việt Nam trong khu vực và quốc tế.
Thứ năm, nhóm chính sách về tài chính, đầu tư và ưu đãi nguồn lực cho giáo dục: Quy định tỷ lệ chi ngân sách Nhà nước cho giáo dục đạt tối thiểu 20% tổng chi, ưu tiên cho giáo dục mầm non, phổ thông, vùng khó khăn. Dự thảo có chính sách ưu đãi đặc thù về đất đai, thuế, tín dụng cho cơ sở giáo dục công lập...
Thứ sáu, quy định điều khoản chuyển tiếp về sắp xếp tổ chức hệ thống giáo dục; áp dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất; chấm dứt hoạt động Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập (trừ trường có thỏa thuận quốc tế); thực hiện mô hình Bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục, bảo đảm thống nhất lãnh đạo, quản trị và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động.
Dự thảo luật bổ sung nội dung miễn phí sách giáo khoa cho học sinh cơ sở giáo dục phổ thông (hoàn thành vào năm 2030) và miễn học phí, giáo trình môn Giáo dục quốc phòng và an ninh tại cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: Media Quốc hội.
Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục đích, quan điểm xây dựng dự thảo Nghị quyết.
Góp ý về quy định phát triển nguồn nhân lực ngành giáo dục, cơ quan thẩm tra lưu ý việc quy định thẩm quyền của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo trong điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập liên quan đến phạm vi từ 2 đơn vị hành chính cấp xã trở lên tại điểm a khoản 1 chưa chặt chẽ, có thể hiểu là "2 xã" cùng địa bàn tỉnh hoặc thuộc 2 tỉnh. Vì vậy, đề nghị cân nhắc chỉnh lý, quy định rõ theo hướng giữa các đơn vị hành chính cấp xã trong cùng 1 tỉnh.
Đồng thời, đề nghị cân nhắc quy định cụ thể cơ chế giám sát, kiểm tra, báo cáo định kỳ bảo đảm minh bạch, công bằng trong tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục, tránh nguy cơ tiêu cực, cục bộ.
Ủy ban cũng đề nghị làm rõ quy định các địa phương có điều kiện thì sẽ thực hiện miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026-2027 để tránh hiểu sai thành ưu tiên cung cấp miễn phí sách giáo khoa trước cho học sinh các địa phương có điều kiện thay vì ưu tiên cho học sinh vùng khó khăn. Cân nhắc quy định cơ chế Nhà nước khuyến khích thu hút nguồn lực của xã hội và của địa phương có điều kiện hỗ trợ cho địa phương khó khăn để triển khai thực hiện chủ trương này.
