Nghi thức khai quang mở mắt rồng mở đầu Lễ hội Tranh đầu pháo Quảng Uyên
Theo quan niệm từ xa xưa, rồng bay từ dưới nước, nên mỏ nước đầu nguồn Bó Cốc Chủ được chọn làm nơi khai quang mở mắt rồng.
Chiều 9/3 (ngày 29 tháng Giêng âm lịch), tại mỏ nước Bó Cốc Chủ thuộc huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng, Ban Tổ chức Lễ hội tranh đầu pháo Quảng Uyên tổ chức Lễ khai quang mở mắt rồng.
Đây là nghi thức mở đầu cho Lễ hội Tranh đầu pháo cổ truyền của nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện Quảng Hòa. Theo quan niệm dân gian, rồng bay từ dưới nước lên, nên mỏ nước đầu nguồn Bó Cốc Chủ của thị trấn Quảng Uyên được chọn làm nơi khai quang mở mắt rồng và duy trì liên tục từ xưa đến nay.
Chủ lễ làm Lễ khai quang mở mắt rồng. Ảnh: Thủy Tiên
Theo tục lệ từ xưa truyền lại, đoàn làm lễ xuất phát từ UBND thị trấn Quảng Uyên đến mỏ nước Bó Cốc Chủ. Đi đầu là 4 cụ cao niên trong ban tế lễ, đoàn khiêng kiệu, đội múa rồng, múa lân, nhân dân và du khách tham dự lễ hội.
Trên đường đến mỏ nước, đoàn múa rồng chưa được múa, trống, chiêng chưa được phép đánh mà chỉ bước đi lặng lẽ. Bởi theo quan niệm, lúc này rồng vẫn còn đang ngủ, chưa mở mắt.
Tại nghi lễ, các bậc cao niên đại diện cho những dân tộc sinh sống chủ yếu tại thị trấn được sự tín nhiệm của nhân dân giữ trọng trách làm thủ tục cắt tiết gà, lấy tiết gà mở mắt rồng.
Lúc này, từng hồi trống vang lên dồn dập. Sau những hồi trống uy nghiêm, rồng uốn lượn bay lên dưới đôi tay uyển chuyển của các tráng sĩ cùng với kỳ lân múa lượn xung quanh mỏ nước 3 vòng, cầu cho mưa thuận, gió hòa.
Sau nghi lễ tại mỏ nước, đoàn rước kiệu đến miếu Bách Linh, đền Nùng Trí Cao, đền Trần Hưng Đạo, chùa Thiên Phúc để khai hội Tranh đầu pháo.
Đoàn múa rồng và kỳ lân thực hiện nghi lễ tại đền thờ Nùng Trí Cao. Ảnh: Thủy Tiên
Lễ hội Tranh đầu pháo sẽ diễn ra từ chiều 29 tháng Giêng đến ngày 2/2 âm lịch. Đây là lễ hội lớn nhất của huyện Quảng Hòa, mang ý nghĩa mở đầu mọi hoạt động của một năm mới, mở đầu mùa sản xuất nông nghiệp của nhân dân các dân tộc trên địa bàn, mong muốn mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu.
Lễ hội Tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên là lễ hội dân gian truyền thống có từ lâu đời, gắn với các yếu tố tâm linh của ngôi miếu cổ linh thiêng Bách Linh, một công trình kiến trúc gắn với Lễ hội Tranh đầu pháo từ xa xưa và đi sâu vào tiềm thức của người dân.
Lễ hội Tranh đầu pháo được Bộ VHTT&DL đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2020.
