Nghịch lý thu tiền mặt tại điểm thu phí không dùng tiền mặt
Hà Nội hiện có hơn 60 điểm ứng dụng công nghệ thu phí đỗ xe không dùng tiền mặt.
Không thể phủ nhận, mô hình này đã tạo tiện lợi cho người dân khi không phải sử dụng tiền mặt và không lo bị “chặt chém”. Tuy nhiên, sau hơn 3 tháng thí điểm mô hình, tại nhiều điểm đã phát sinh tình huống người dân cũng như người trông giữ xe “lãng quên”, họ vẫn trả và thu tiền mặt, nhiều nơi thậm chí thu phí mức cao hơn so với quy định.
Nhiều xe máy phải trả quá giá quy định
Khảo sát thực tế của phóng viên Báo Hànôịmới trưa và chiều 15-8 tại một số điểm ứng dụng công nghệ thu phí đỗ xe không dùng tiền mặt trên địa bàn Hà Nội, tình trạng người dân sử dụng công nghệ mới khá ít. Đa số chưa có thói quen sử dụng điện thoại để quét mã QR, VETC… từ ứng dụng.
Điển hình, tại điểm trông xe dọc phố Phủ Doãn (quận Hoàn Kiếm), đoạn trước cổng Bệnh viện Việt Đức, có khoảng 4 điểm thu phí không dùng tiền mặt để phục vụ nhân dân. Tuy nhiên, quan sát thực tế, rất nhiều người gửi xe trả tiền mặt, không biết đến chức năng quét mã không dùng tiền mặt. Nhân viên cũng không nhắc khách quét mã, chỉ khi khách hỏi hình thức này thì họ mới đưa bảng QR để khách thực hiện.
Mỗi lần trả tiền qua ứng dụng, khách hàng phải trả 5.000 đồng/xe máy theo đúng quy định của UBND thành phố. Còn trả tiền trực tiếp thì phí 10.000 đồng/xe hoặc 20.000 đồng/xe tùy thời điểm.
Chị Nguyễn Thị Loan, người chăm bệnh nhân ở Bệnh viện Việt Đức cho biết, do vội vào chăm người nhà nên chị thường để xe ở cổng rồi giao phó cho nhân viên trông xe, khi lấy xe, chị cũng trả tiền mặt chóng vánh, đa số là 10.000 đồng/xe.
Tương tự, tại điểm trông xe ở 37 Hai Bà Trưng (quận Hoàn Kiếm), đoạn trước cổng Bệnh viện Mắt Hà Nội, ghi nhận thực tế cho thấy, hầu như không có khách nào yêu cầu quét mã QR. Họ không quan tâm đến dịch vụ này, cũng không có ai nhắc nhở. Khi phóng viên hỏi về dịch vụ quét mã thì nhân viên mới chỉ vào bảng QR để thanh toán tiền. Một giao dịch gửi xe máy có giá 5.000 đồng.
Đáng nói, tại điểm trông xe ở 54 Quán Sứ (quận Hoàn Kiếm), có nhiều khách trả phí không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, mỗi lần quét mã giá 5.000 đồng chỉ có giá trị từ sáng đến 12h trưa. Nếu khách gửi quá 12h hằng ngày thì phải trả thêm 5.000 đồng tiền mặt với lý do đã hết ca sáng, chuyển sang ca chiều là một mức tính mới, không áp mã QR mà phải trả tiền mặt. Một nhân viên trông xe ở đây cho biết, đây là quy định của công ty nên nhân viên phải tuân thủ.
Ô tô cũng “quên” trả phí không dùng tiền mặt
Không chỉ với xe máy, nhiều điểm thanh toán phí trông giữ xe không tiền mặt đối với ô tô cũng “lãng quên” quy định.
Tại mỗi điểm trông xe theo hình thức này đều có biển hiệu rất to, rõ nét để người dân dễ nhận dạng và đọc hướng dẫn sử dụng thanh toán. Tuy nhiên, thực tế lại không như kỳ vọng.
Chẳng hạn, tại điểm đỗ xe ô tô thu phí không dùng tiền mặt ở đường Đinh Tiên Hoàng (quận Hoàn Kiếm), từ 13h ngày 15-8, theo quan sát trong trong 30 phút của phóng viên, hàng chục ô tô ra, vào đều lựa chọn phương thức trả tiền mặt hoặc chuyển khoản chứ không sử dụng thanh toán VETC. Sau khi nhân viên hướng dẫn các phương tiện ghép xe vào nơi đỗ đã dùng phấn màu xanh để viết giờ vào tại vị trí kín đáo ở đầu xe. Trung bình mỗi giờ gửi xe là 50.000 đồng. Trong khi đó, theo quy định của thành phố, mức thu phí đối với ô tô dưới 9 chỗ trên địa bàn quận Hoàn Kiếm (trừ một số tuyến hạn chế) là 25.000 đồng/giờ.
Khi phóng viên hỏi nhân viên thu tiền có quy định bắt buộc người gửi xe phải quét mã QR để thanh toán không dùng tiền mặt hay không, thì nhân viên này cho biết, đa số là yêu cầu quét mã bằng phương thức VETC, nếu có người không quét được thì nhờ nhân viên quét hộ.
Tuy nhiên, hầu hết các nhân viên ở đây không nhắc nhở người gửi xe sử dụng công nghệ VETC để thanh toán, người gửi cũng không hỏi hay có nhu cầu sử dụng dịch vụ này.
Anh Lê Tuấn Anh, người gửi xe tại bãi trông xe không dùng tiền mặt ở đường Đinh Tiên Hoàng cho biết, nhân viên ghi giờ gửi thế nào thì thanh toán như thế chứ không để ý dùng mã QR hay VETC.
Tương tự, tại điểm trông giữ ô tô thu phí không tiền mặt tại phố Nguyễn Văn Huyên, Duy Tân (quận Cầu Giấy), nhiều người gửi xe vẫn chưa thành thạo cách thức trả tiền qua VETC.
Anh Nguyễn Minh Tuấn, người dân phường Yên Hòa (quận Cầu Giấy) cho biết, dù biết có thí điểm trả phí gửi xe không dùng tiền mặt nhưng nhiều khi vội nên anh đã bỏ qua cách thức trả bằng VETC. Nguyên nhân là do một số lần anh không thể thanh toán qua hình thức chuyển khoản vì lỗi mạng, mã QR in ra mờ, hoặc mạng kém nên tiền về chậm, gây mất thời gian. Do đó, tại nhiều điểm trông xe mà nhân viên không nhắc nhở quét mã QR thì anh bỏ qua dù biết việc trả tiền mặt bị đắt hơn so với quét mã.
11h trưa ngày 16-8, trực tiếp gửi xe ô tô tại điểm trông giữ xe thu phí không dùng tiền mặt tại đường Xuân La (quận Tây Hồ), đoạn trước cửa UBND phường Xuân La, phóng viên được nhân viên nơi đây thu tiền 30.000 đồng/giờ. Một số xe bên cạnh vào gửi cũng được nhân viên hướng dẫn đỗ xe và thu mức phí tương tự. Khi được hỏi về việc quét mã QR để thanh toán thì nhân viên này mới bảo là có dịch vụ đó. Theo quy định, nếu khách hàng trả tiền qua VETC tại khu vực này thì mức phí với ô tô dưới 9 chỗ là 15.000 đồng/giờ. Việc thu 30.000 đồng/giờ không qua quét mã thực sự thiệt thòi cho người dân.
Ứng dụng công nghệ thu phí trông giữ xe không dùng tiền mặt nằm trong lộ trình tiến tới xây dựng thành phố thông minh. Điểm nổi bật của dịch vụ này là “2 không - 1 có”: Thanh toán không dừng, thanh toán không tiền mặt và có hóa đơn điện tử. Điểm lợi rõ nhất của ứng dụng này với người dân là hạn chế dùng tiền mặt và không bị tính giá cao khi gửi xe.
Tuy nhiên, trong thời gian thí điểm, vẫn còn những bất cập vì chính tư duy của người dân lẫn nhân viên trông giữ xe. Vì sự dễ dãi, ngại sử dụng công nghệ của nhiều người, cùng với những lợi ích trước mắt của nhân viên trông giữ xe khiến dịch vụ này chưa thực sự được áp dụng hiệu quả.
Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị với chính quyền địa phương. Công an thành phố cần rà soát các điểm trông giữ xe, xử phạt nghiêm đơn vị không thực hiện đúng nguyên tắc về thu phí không dùng tiền mặt để dịch vụ này phát triển một cách đồng bộ, hướng tới xây dựng thành phố thông minh, hiện đại, mang lại nhiều lợi ích cho người dân.