Nghiên cứu mới chỉ ra 'mảnh ghép' trong quản lý tiểu đường và cân nặng

Loại gia vị màu vàng thường thấy trong nhiều món ăn này có chứa hoạt chất curcumin, đã được nghiên cứu với tiềm năng hỗ trợ kiểm soát tiểu đường, béo phì và viêm nhiễm. Ảnh: Eating Well

Tiểu đường type 2 là một rối loạn phức tạp, khi cơ thể không kiểm soát được lượng đường huyết, thường gắn liền với tình trạng béo bụng. Nếu không được kiểm soát, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như tổn thương mắt, thần kinh, thận và tim mạch.

Theo thống kê, thế giới có hơn 500 triệu người mắc tiểu đường và con số này dự kiến tiếp tục gia tăng. Trong khi đó, các phương pháp điều trị hiện nay không phải lúc nào cũng phù hợp cho tất cả người bệnh, chi phí cao và có nguy cơ gây tác dụng phụ. Chính điều này thúc đẩy các nhà khoa học tìm kiếm giải pháp an toàn, tiết kiệm và dễ tiếp cận hơn.

Nghệ và curcumin: Từ căn bếp đến phòng thí nghiệm

Nghệ - loại gia vị màu vàng thường thấy trong nhiều món ăn - đang được giới khoa học chú ý nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân và cải thiện chỉ số sức khỏe ở người tiền tiểu đường và tiểu đường tuýp 2.

Theo đó, nghệ chứa hoạt chất curcumin đã được nghiên cứu với tiềm năng hỗ trợ kiểm soát tiểu đường, béo phì và viêm nhiễm. Tuy nhiên, kết quả từ các nghiên cứu trước đây chưa đồng nhất: có nơi ghi nhận hiệu quả rõ rệt, có nơi lại cho thấy tác động rất hạn chế.

Curcumin trong nghệ có thể giúp chống viêm và duy trì lượng đường trong máu ổn định, giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh tiểu đường type 2. Ảnh:

Để có cái nhìn toàn diện hơn, một nhóm chuyên gia đã thực hiện một phân tích gộp (meta-analysis) nhằm đánh giá cụ thể ảnh hưởng của nghệ và curcumin đối với cân nặng và các chỉ số cơ thể ở người tiền tiểu đường và tiểu đường type 2. Đây là một nghiên cứu toàn diện nhất cho đến nay về vấn đề này.

Nghiên cứu được tiến hành ra sao?

Các nhà khoa học đã chọn lọc 20 nghiên cứu đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt: tập trung vào người trưởng thành bị tiền tiểu đường hoặc tiểu đường, so sánh nghệ/curcumin với giả dược, loại trừ các nghiên cứu trên động vật, phụ nữ mang thai hoặc kết hợp với phương pháp điều trị khác.

Liều dùng nghệ/curcumin trong các nghiên cứu dao động từ 80 mg đến 2.100 mg mỗi ngày, với thời gian theo dõi từ 8 đến 36 tuần. Có ba dạng can thiệp chính: curcumin thông thường, curcumin cải thiện hấp thu và nghệ.

Kết quả: Tác động khiêm tốn nhưng đáng ghi nhận

Trong 14 thử nghiệm lâm sàng, bổ sung nghệ/curcumin giúp người bệnh tiểu đường tuýp 2 giảm trung bình 1,9 kg so với giả dược. Ở nhóm có chỉ số BMI dưới 30, mức giảm cân cao hơn, đạt 2,2 kg. Ngoài ra, nghệ/curcumin cũng giúp giảm nhẹ vòng eo và vòng hông, dù không tác động nhiều đến BMI hay tỷ lệ mỡ cơ thể.

Với người tiền tiểu đường hoặc tiểu đường type 2, việc bổ sung nghệ/curcumin có thể mang lại một số cải thiện nhỏ nhưng hữu ích về cân nặng và vòng eo.

Với nhóm tiền tiểu đường, ba nghiên cứu cho thấy sau 22 tuần sử dụng, người tham gia giảm trung bình 2,5 kg và vòng eo thu nhỏ gần 3 cm. Dù thay đổi không quá lớn, song đây có thể coi là kết quả tích cực cho quá trình kiểm soát cân nặng.

Mặc dù kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin giá trị về lợi ích tiềm năng của nghệ và curcumin trong việc kiểm soát cân nặng và các chỉ số đo lường ở những người mắc tiền tiểu đường và tiểu đường type 2, tuy nhiên các nhà nghiên cứu lưu ý rằng chất lượng bằng chứng trong nghiên cứu còn hạn chế. Nguyên nhân đến từ cỡ mẫu nhỏ, sự khác biệt trong thiết kế, liều dùng, thời gian, cũng như việc nhiều dữ liệu dựa vào tự báo cáo từ người tham gia.

Ý nghĩa thực tiễn và khuyến nghị

Với người tiền tiểu đường hoặc tiểu đường type2, việc bổ sung nghệ/curcumin có thể đem lại cải thiện nhỏ nhưng hữu ích về cân nặng và vòng eo, đặc biệt nếu duy trì liều trên 1.500 mg/ngày trong thời gian dài. Song trên thị trường, hầu hết sản phẩm chỉ chứa 500–1.000 mg curcumin mỗi liều.

Các chuyên gia nhấn mạnh: nghệ không phải “thần dược” thay thế cho chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên và điều trị y tế. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung, nhất là khi đang dùng thuốc khác, để tránh nguy cơ tương tác hoặc dùng sản phẩm kém chất lượng.

Lời khuyên của chuyên gia

Công bố trên Nutrition & Diabetes cho thấy nghệ có thể trở thành một lựa chọn tự nhiên, chi phí hợp lý, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và vòng eo ở người tiền tiểu đường và tiểu đường type 2. Tuy nhiên, hiệu quả chỉ mới đang ở mức khiêm tốn, phụ thuộc vào liều lượng, thời gian sử dụng và thể trạng từng người.

Nói cách khác, nghệ và curcumin có thể đóng vai trò như một “mảnh ghép bổ trợ” trong chiến lược quản lý bệnh toàn diện, bên cạnh chế độ dinh dưỡng khoa học, luyện tập đều đặn và chăm sóc y tế định kỳ, thay vì được kỳ vọng là giải pháp duy nhất.

Hồng Nhung