Ngoại trưởng Estonia: Sẵn sàng bắn hạ máy bay Nga nếu cần thiết

Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna phát biểu trước báo chí tại trụ sở Hội đồng châu Âu ở Brussels, Bỉ, ngày 20/5/2025. Ảnh: Getty Images

Báo The Kyiv Independent tối 23/9, theo giờ địa phương, cho biết Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna cùng ngày đã nói với báo này như vậy.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Estonia được đưa ra vài ngày sau một vụ xâm nhập không phận của chiến đấu cơ được cho là của Liên bang Nga.

Ông Tsahkna nói: “Thông điệp phải thật rõ ràng: các vụ vi phạm trong tương lai sẽ phải nhận phản ứng, bao gồm, nếu cần thiết, việc chặn đánh và bắn hạ máy bay xâm nhập. Đây không chỉ là bảo vệ biên giới của Estonia, mà là bảo vệ biên giới của NATO”.

Ngày 19/9, ba chiếc tiêm kích MiG-31 có vũ trang được cho là của Nga đã xâm nhập không phận Estonia trong 12 phút, bay sâu 10 km và áp sát thủ đô Tallinn. Các máy bay NATO đã xuất kích chặn và hộ tống chúng rời đi.

Ngay sau đó, Thủ tướng Kristen Michal thông báo Estonia đã yêu cầu tham vấn theo Điều 4 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, cho phép các quốc gia thành viên triệu tập thảo luận với đồng minh khi họ tin rằng an ninh của mình bị đe dọa.

Ông Tsahkna cho biết vụ xâm nhập hôm 19/9 là lần vi phạm thứ tư trong năm nay và “nghiêm trọng nhất từ trước tới nay”.

Ông Tsahkna nhấn mạnh: “Estonia coi đây là một thách thức trực tiếp đối với an ninh tập thể của NATO. Cộng đồng quốc tế phải lên án rõ ràng và cứng rắn hành động của Liên bang Nga, vốn đe dọa hòa bình và an ninh. Nhưng chỉ lên án thôi là chưa đủ. Chúng ta phải gia tăng sức ép lên Liên bang Nga”.

Theo báo cáo, các máy bay của Liên bang Nga đã bay vào không phận Estonia mà không bật thiết bị phát đáp hay nộp kế hoạch bay, một hành vi mà quan chức NATO mô tả là nguy hiểm và gây bất ổn.

Các tiêm kích F-35 của Không quân Italy hoạt động trong khuôn khổ nhiệm vụ Bảo vệ Không phận Baltic của NATO đã trực tiếp ngăn chặn các máy bay của Liên bang Nga.

Tallinn đã gửi công hàm phản đối chính thức tới Moskva (Moscow) còn Đại diện NATO và EU lên án vụ vi phạm, trong khi liên minh quân sự này đã tăng cường hệ thống phòng không ở sườn phía Đông trong khuôn khổ Chiến dịch “Eastern Sentry”.

Sự cố này diễn ra sau vụ hàng loạt thiết bị bay không người lái được cho là của Liên bang Nga xâm nhập không phận của Ba Lan vào tối 9, rạng sáng 10/9, khiến Vácsava (Warsaw) phải viện dẫn Điều 4.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cảnh báo rằng Liên bang Nga đang tiến hành “một chiến dịch có hệ thống” nhằm vào NATO và EU, trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với các phóng viên ở Washington rằng vụ xâm nhập “có thể gây rắc rối lớn”.

Ông Tsahkna nhấn mạnh phản ứng của Estonia sẽ vẫn thận trọng nhưng kiên quyết.

Ông Tsahkna nói: “Đây không phải là thời điểm để leo thang. Phản ứng tuần trước là thận trọng và hiệu quả, mối đe dọa đã được vô hiệu hóa” và cho biết thêm: “Hôm nay, NATO đã một lần nữa khẳng định sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp quân sự và phi quân sự, phù hợp với luật pháp quốc tế, để bảo vệ lãnh thổ và người dân. Điều 5 vẫn là cam kết sắt đá”.

Trước đó, theo báo The Kyiv Independent ngày 21/9, Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur nói với kênh truyền thông Estonia ERR ngày 20/9 rằng NATO đã thể hiện rõ rằng liên minh quân sự này sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần thiết để đáp trả hành động khiêu khích mới nhất của Liên bang Nga.

Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur nói: “Chúng ta đã thấy vào thứ Sáu (19/9) rằng NATO hoạt động rất hiệu quả… thậm chí đến mức nếu thực sự buộc phải dùng biện pháp cuối cùng, tức là sử dụng vũ lực, thì cũng đã có sự sẵn sàng cho điều đó”.

Bộ trưởng Pevkur cho rằng những hành động của Liên bang Nga mà ông gọi là “khiêu khích” nhằm mục đích đánh lạc hướng phương Tây khỏi việc hỗ trợ Ukraine.

Ông Pevkur nói: “Đây chính xác là điều mà Liên bang Nga mong muốn, làm chúng ta phân tâm, không tập trung giúp Ukraine nữa, mà phải lo cho ‘sân sau’ của chính mình. Đó là mục tiêu then chốt đằng sau những kiểu khiêu khích như thế này”.

Theo báo The Kyiv Independent, các vụ vi phạm diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang dọc sườn phía Đông của NATO.

Cùng ngày máy bay của Liên bang Nga được cho là xâm phạm không phận Estonia, Ba Lan báo cáo rằng các tiêm kích của Liên bang Nga đã bay vào vùng an toàn quanh một giàn khoan ở Biển Baltic.

Trước đó vào tối 9, rạng sáng 10/9, Ba Lan đã bắn hạ các thiết bị bay không người lái được cho là của Liên bang Nga xâm nhập không phận nước này trong một đợt tấn công vào Ukraine, đánh dấu lần đầu tiên NATO trực tiếp đối đầu với tài sản quân sự của Liên bang Nga trên lãnh thổ liên minh.

Vácsava đã đáp trả bằng cách đặt hệ thống phòng không trong tình trạng báo động cao, tạm thời đóng cửa các sân bay chính, và yêu cầu tham vấn NATO theo Điều 4.

Romania cũng báo cáo một vụ vi phạm tương tự ngày 13/9, khi điều hai chiếc F-16 cất cánh sau khi phát hiện một thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga xâm nhập không phận trong lúc Moskva tấn công cơ sở hạ tầng biên giới Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Romania Ionut Mosteanu cho biết nước này đã không bắn hạ chiếc thiết bị bay không người lái vì nó sau đó đã quay lại để ném bom Ukraine.

Về phần mình, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga bác bỏ cáo buộc tiêm kích MiG-31 vi phạm không phận Estonia.

Theo hãng thông tấn nhà nước Liên bang Nga TASS ngày 20/9, Bộ Quốc phòng nước này thông báo chuyến bay của các máy bay MiG-31 được tiến hành “theo đúng quy định không phận quốc tế, không vi phạm biên giới các quốc gia khác” và điều này đã được “xác nhận bằng giám sát không lưu”.

Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cũng nêu rõ trong suốt hành trình, các máy bay của nước này “không đi chệch khỏi đường bay đã xác định” và đường bay nằm trên vùng biển trung lập của Biển Baltic, cách đảo Vaindloo hơn 3 km.

Trước đó, Liên bang Nga đã bác bỏ cáo buộc của Romania, một quốc gia thành viên NATO - rằng thiết bị bay không người lái của Moskva đã xâm nhập không phận nước này.

Kênh RT ngày 15/9 cho biết Moskva đã bác bỏ tuyên bố của Romania rằng một thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga đã vi phạm không phận nước này, gọi đây là cáo buộc “bịa đặt” và “vô căn cứ”.

Moskva nhấn mạnh rằng không có bằng chứng nào được đưa ra để chứng minh thiết bị bay không người lái thuộc về Liên bang Nga.

Đối với vụ thiết bị bay không người lái xâm nhập Ba Lan, theo kênh RT, vào ngày 19/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Liên bang Nga, bà Maria Zakharova nói rằng những cáo buộc về việc thiết bị bay không người lái của Liên bang Nga vi phạm không phận Ba Lan nhằm bôi xấu Moskva và phá hoại tiến trình hòa bình ở Ukraine.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Liên bang Nga nhấn mạnh sự việc này lặp lại một kịch bản quen thuộc và rằng Nga lại tiếp tục bị quy trách nhiệm mà không hề có điều tra hay bằng chứng nào.

Bà Zakharova nói thêm rằng Vácsava đã từ chối đề xuất tham vấn của Moskva và bác bỏ những dữ liệu do Bộ Quốc phòng Liên bang Nga cung cấp.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Liên bang Nga nhấn mạnh: “Đây rõ ràng chỉ là một phần trong chiến dịch thông tin quy mô lớn nhằm bôi xấu Nga và huy động thêm sự ủng hộ cho Ukraine cũng như là nỗ lực phá hoại một giải pháp chính trị cho xung đột”.

Bà Zakharova khẳng định những thiết bị bay không người lái được sử dụng để tấn công mục tiêu quân sự Ukraine không thể nào bay tới lãnh thổ Ba Lan, đồng thời cáo buộc sự việc này có thể là một “hành động khiêu khích” do Ukraine dàn dựng nhằm lôi kéo NATO trực tiếp đối đầu với Moskva.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc