Ngoại trưởng Iran tới Nga tham vấn đàm phán hạt nhân

Ngoại trưởng Iran, ông Abbas Araqchi, dự kiến thăm Nga trong tuần này để tham vấn về các cuộc đàm phán hạt nhân với Mỹ, sau vòng đàm phán gián tiếp gần đây tại Oman. Ông Araqchi sẽ gặp người đồng cấp Nga Sergey Lavrov và các quan chức cấp cao khác để thảo luận về diễn biến mới nhất liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran. Moskva là bên ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và đồng minh của Tehran, cam kết hỗ trợ quyền lợi hạt nhân dân sự của Iran.

Cuối tuần qua, ông Araqchi và đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Trump, ông Steve Witkoff, đã có cuộc gặp tại Oman, do đặc phái viên Oman Badr al-Busaidi làm trung gian. Cả hai bên mô tả cuộc gặp là "tích cực", mặc dù một quan chức Iran cho biết cuộc họp chủ yếu nhằm thiết lập các điều kiện cho các cuộc đàm phán trong tương lai.

Vòng đàm phán tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tuần này. Mặc dù Ý đã đồng ý đăng cai tổ chức, Iran ưu tiên Geneva làm địa điểm tổ chức, trong khi Mỹ muốn tổ chức tại Rome. Các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục theo hình thức gián tiếp, với Oman làm trung gian. Iran khẳng định chỉ thảo luận về vấn đề hạt nhân và việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, không bàn về các vấn đề khác.

Tehran tiếp cận các cuộc đàm phán một cách thận trọng, nghi ngờ khả năng đạt được thỏa thuận. Đồng thời, Tehran nghi ngờ Tổng thống Trump sẽ tấn công Iran nếu không đạt được thỏa thuận.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araqchi (Ảnh: Reuters)

Washington muốn ngừng công việc làm giàu uranium nhạy cảm của Tehran - được Mỹ, Israel và các cường quốc châu Âu coi là con đường dẫn đến vũ khí hạt nhân. Iran khẳng định chương trình hạt nhân của mình chỉ nhằm mục đích sản xuất năng lượng dân dụng. Moskva, bên ký kết thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với Iran, đã ủng hộ quyền của Tehran trong việc có chương trình hạt nhân dân sự.

Trong khi đó, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), ông Rafael Grossi, dự kiến thăm Tehran vào ngày 16/4 để giải quyết các vấn đề tuân thủ chưa được giải quyết, bao gồm việc phát hiện dấu vết uranium tại các cơ sở chưa được khai báo.

Mối lo ngại của Tehran gia tăng khi Tổng thống Trump nhanh chóng khôi phục chiến dịch "gây sức ép tối đa" khi ông trở lại Nhà Trắng vào tháng 1. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 của Tehran với sáu cường quốc thế giới vào năm 2018, đồng thời tái áp đặt các lệnh trừng phạt nặng nề lên quốc gia này.

Kể từ năm 2019, Iran đã vượt xa các giới hạn của thỏa thuận 2015 về việc làm giàu uranium, sản xuất các kho uranium với độ tinh khiết cao, vượt xa mức mà các cường quốc phương Tây cho là hợp lý để chế tạo đầu đạn hạt nhân.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã cảnh báo về kho uranium làm giàu 60% của Iran ngày càng gia tăng, đồng thời cho thấy không có tiến triển trong việc giải quyết các vấn đề lâu dài.

Quỳnh Anh (Nguồn: Reuters)