Ngoại trưởng Mỹ: Thỏa thuận ngừng bắn Nga - Ukraine sẽ được xác định trong vài tuần tới

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trong cuộc họp báo. Ảnh: REUTERS/TTXVN

"Chúng ta sẽ sớm biết, trong vài tuần, chứ không phải vài tháng, liệu Nga có nghiêm túc về hòa bình hay không. Tôi hy vọng là họ nghiêm túc", Ngoại trưởng Mỹ lên tiếng. Ông cũng nói thêm rằng nếu quá trình này kéo dài không cần thiết, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không tham gia vào "các cuộc đàm phán vô tận về các cuộc đàm phán".

"Chúng tôi đang thử để xem liệu người Nga có quan tâm đến hòa bình hay không. Hành động của họ, không phải lời nói sẽ quyết định họ có nghiêm túc hay không, và chúng tôi dự định sẽ tìm ra điều đó sớm nhất có thể", ông Rubio nhấn mạnh.

Phát biểu của ông Rubia được đưa ra sau khi xuất hiện những thông tin cho thấy Tổng thống Trump thể hiện quan điểm quan ngại về một kết quả chóng vánh có thể đạt được lệnh ngừng bắn toàn diện giữa Nga và Ukraine. Trong đó vào vào ngày 30/3, kênh NBC News cho biết ông Trump đã đe dọa sẽ áp thuế quan thứ cấp đối với các quốc gia mua dầu của Nga nếu không sớm đạt được lệnh ngừng bắn.

Theo tờ Kyiv Indenpendent, phía Ukraine đã đồng ý ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày trong các cuộc đàm phán do Mỹ làm trung gian tại Jeddah vào ngày 11/3. Tuy nhiên đến nay Nga vẫn đang từ chối khi cho rằng một lệnh ngừng bắn toàn diện cần đi kèm với các điều kiện chấm dứt viện trợ quân sự nước ngoài cho Ukraine, cũng như dỡ bỏ các lệnh cấm vận với Nga.

Lệnh ngừng bắn toàn diện giữa Nga và Ukraine liệu có sớm đạt được?

Thay vì đạt thỏa thuận toàn diện như đề xuất ban đầu của Mỹ, trước mắt, Ukraine và Nga đã đạt được lệnh ngừng bắn một phần liên quan đến cơ sở hạ tầng năng lượng và Biển Đen. Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, thỏa thuận này lại đang đứng trước tình thế mong manh khi mà cả Ukraine và Nga đều có những tuyên bố phía bên kia vi phạm lệnh ngừng bắn này.

Hai ngày sau đạt được thỏa thuận trên, Tổng thống Ukraine Zelensky cáo buộc Nga tấn công các cơ sở năng lượng tại Kherson, kêu gọi Mỹ đưa ra phản ứng. Phía Nga phủ nhận vụ tấn công khi người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố Moskva đã tuân thủ thỏa thuận nhưng "bảo lưu quyền" từ bỏ thỏa thuận nếu Ukraine vi phạm các điều khoản.

Tiếp đó, phía Nga cáo buộc Ukraine tấn công trạm đo khí đốt Sudzha ở tỉnh Kursk , một cáo buộc cũng đã bị Kiev bác bỏ. Vào ngày 1/4, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Moskva đã gửi danh sách các hành vi vi phạm lệnh ngừng bắn của Ukraine tới Mỹ, Liên hợp quốc và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE).

Tổng thống Zelensky đã ra lệnh cho Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov vào ngày 28/3 cung cấp cho Washington bằng chứng về việc Nga vi phạm lệnh ngừng bắn. Đến nay, Mỹ gần như vẫn chưa phản hồi về tuyên bố của cả hai bên.

Trong một thông báo mới đây vào ngày 3/4, đại diện đặc biệt của Tổng thống Nga, ông Kirill Dmitriev thông báo Mỹ và Nga đã đạt được "tiến triển đáng kể " hướng tới lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến ở Ukraine sau khi có các cuộc hội đàm với quan chức Mỹ tại Nhà Trắng. Thông tin đã được hãng thông tấn TASS của Nga đăng tải. Trước đó, ông Dmitriev, người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, đã gặp các quan chức Mỹ tại Washington vào ngày 2 – 3/4.

Ông Dmitriev đánh giá cao chính quyền dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump khi đã có các cuộc đối thoại mang tính xây dựng và tôn trọng với Nga. Ông cũng cho biết hai nước có kế hoạch khôi phục và tăng cường quan hệ, bao gồm cả hợp tác kinh tế sâu rộng hơn nữa. Vị đại diện đặc biệt Nga cho biết các doanh nghiệp Mỹ đã sẵn sàng quay trở lại Nga và lấp đầy những vị trí còn trống sau khi các công ty châu Âu rút lui sau cuộc xung đột Nga - Ukraine nổ ra. Hai nước cũng đang thảo luận về việc khôi phục các chuyến bay thẳng. Theo Reuters , ông Dmitriev trả lời các phóng viên tại Washington rằng các chủ đề khác được thảo luận bao gồm hợp tác về kim loại đất hiếm và Bắc Cực.

Tuy vậy, ông Dmitriev lại không tiết lộ bất kỳ chi tiết nào liên quan đến thỏa thuận ngừng bắn tiềm năng, nhưng cho biết chính quyền Tổng thống Trump "đang lắng nghe lập trường của Liên bang Nga" và sẽ xác định ngày cho vòng đàm phán tiếp theo "trong tương lai gần".

Tổng thống Volodymyr Zelensky vào ngày 3/4 đã thừa nhận rằng các quan chức Mỹ và Nga đang có các cuộc thảo luận bí mật về khả năng tiến tới một lệnh ngừng bắn toàn diện ở Ukraine. Kiev cho biết trong nhiều tuần qua nước này đã luôn sẵn sàng bắt đầu lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong 30 ngày, theo đề xuất của Mỹ và miễn là Nga chấp nhận các điều khoản tương tự.

Theo Bloomberg, Tổng thống Trump đang chờ ông Kirill Dmitriev báo cáo với Tổng thống Putin trước khi có thể tiếp tục đàm phán các bước tiếp theo.

Trong khi đó, theo một số nguồn tin, nhóm thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khuyến nghị ông không nên điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin cho đến khi Điện Kremlin đồng ý ngừng bắn ở Ukraine. Thông tin được kênh NBC News đưa tin vào ngày 3/4 khi trích dẫn lời của hai quan chức giấu tên.

Trước đó vào ngày 30/3, ông Trump cho biết ông có kế hoạch sẽ trao đổi với ông Putin trong tương lai gần. Cuộc điện đàm được công bố gần nhất giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Mỹ là vào ngày 18/3 trong bối cảnh các cuộc đàm phán hòa bình tại Saudi Arabia nhằm chấm dứt cuộc chiến của Nga với Ukraine chuẩn bị diễn ra.

Bình Thanh/Báo Tin tức