Ngoại trưởng Pompeo đi đâu nếu không có 'nhiệm kỳ Trump 2.0'?
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ lui về bang Kansas để làm việc. Người ủng hộ đưa ra nhiều dự đoán về tương lại chính trị của ngoại trưởng trong khi ông vẫn chưa có dự định cụ thể.
Theo Wall Street Journal, sau bốn năm giám sát bộ máy tình báo đối ngoại và quan hệ quốc tế của chính quyền Tổng thống Trump, ông Mike Pompeo có kế hoạch quay trở lại làm việc tại bang Kansas. Những người ủng hộ ông và nhiều nhà phê bình chính trị cho rằng ông là ứng cử viên sáng giá cho nhiều mục tiêu chính trị tại bang.
Trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng Bộ Ngoại giao, ông Pompeo cho biết ông và vợ dự định sẽ trở lại Kansas. Với tư cách là một nghị sĩ, ông đã đại diện cho Quận 4 (Fourth District) của tiểu bang trong sáu năm.
Ngoại trưởng Mỹ, ông Mike Pompeo. Ảnh: Reuters.
Nhiều cơ hội cho ông Pompeo
Trong những tuần cuối cùng của chính quyền Tổng thống Trump, ngoại trưởng không tiết lộ về khả năng tranh cử cho các chức vụ công trong tương lai. Ông cho biết mình vẫn đang tập trung vào công việc hiện tại và chưa có dự định rõ ràng trong thời gian tới.
Tuy nhiên, nhiều người ủng hộ lâu năm cho rằng với thành tựu các năm qua, ông Pompeo sẽ có thể tranh cử một trong các chức vụ thống đốc, thượng nghị sĩ, hay thậm chí là tổng thống hoặc phó tổng thống.
Mike Kuckelman, Chủ tịch đảng Cộng hòa ở Kansas, cho biết: “Từ các quan điểm đang có trong đảng, ông Pompeo có thể làm bất cứ điều gì ông ấy muốn”.
Thành viên của ủy ban đảng Cộng hòa Kansas, Mark Kahrs coi ông Pompeo là người có thể thách thức Thống đốc bang Kansas đương nhiệm - bà Laura Kelly của đảng Dân chủ - trong hai năm nữa. Ông Kahrs cũng cho rằng nếu Tổng thống Trump tái đắc cử, ông Pompeo rất có thể sẽ là người kế nhiệm Trump cho nhiệm kỳ tiếp theo.
Tuy nhiên, ông Pompeo bác bỏ mọi suy đoán về tương lai chính trị của ông.
“Tôi thậm chí chưa nhận được đầy đủ thông tin về điều gì sẽ xảy ra vào ngày 21/1 tới (ông Biden sẽ nhậm chức tổng thống vào ngày 20/1/2021), nên không thể đưa ra bình luận. Tôi không hề để ý đến các cuộc đua chính trị trong bang Kansas dù chỉ là một chút”, ông nói.
Ngoại trưởng Pompeo nằm trong số các quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump đã từ chối công nhận kết quả cuộc bầu cử vào lúc đầu. Hôm 10/11, 3 ngày sau khi các hãng tin đưa tin ông Biden chiến thắng, Ngoại trưởng Pompeo vẫn nói "sẽ có một sự chuyển đổi suôn sẻ sang nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump".
Trên cương vị ngoại trưởng, ông Pompeo đã đưa ra cách tiếp cận không khoan nhượng với các đối thủ bao gồm Trung Quốc và Iran. Ông đã tập trung vào các vấn đề cộng hưởng với nền tảng bảo thủ của đảng Cộng hòa, bao gồm tự do tôn giáo, tự do phá thai, đồng thời ủng hộ chính sách đối ngoại “America First” (tạm dịch: nước Mỹ là trên hết) của ông Trump.
Trong các chuyến công du trong và ngoài nước, ông Pompeo luôn nêu ra quan điểm của mình về các vấn đề như đối đầu với Trung Quốc và Iran, và né tránh các nhóm quốc tế không mang lại lợi ích cho đất nước.
Ngoại trưởng Mỹ Pompeo và vợ trong chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 11/2020. Ảnh: Press Pool.
Một số đảng viên Dân chủ cho rằng ông Pompeo đã sử dụng địa vị cao trong nội các của mình để thúc đẩy thương hiệu riêng, nhằm phục vụ cho một cuộc đua chính trị.
Tuy nhiên, ông Pompeo đã phủ nhận điều này, nói rằng: “Tôi không hề nghĩ tới điều đó”.
Ông Pompeo từng là nhân vật mà lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mitch McConnell nỗ lực mời về để chạy đua cho chiếc ghế Thượng viện ở bang Kansas trong năm 2020. Ngoại trưởng Pompeo đã thảo luận về cuộc đua này với các nhà môi giới quyền lực đảng Cộng hòa những cuối cùng vẫn chọn chuyên tâm vào các chức vụ hiện tại của mình.
“Tôi chưa bao giờ xem xét nghiêm túc về vấn đề này”, ông Pompeo cho biết trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 4/12.
Quyết định cuối cùng của ông Trump về việc tranh cử tổng thống năm 2024 hay không đặt ra thách thức đối với bất kỳ ứng cử viên đảng Cộng hòa tiềm năng nào.
Cuộc tranh cử năm 2024 cũng có thể khiến ông Pompeo phải đối đầu với các đảng viên Cộng hòa khác có kinh nghiệm về chính sách đối ngoại. Các ứng cử viên tiềm năng bao gồm Nikki Haley, cựu đại sứ Liên hợp quốc; Thượng nghị sĩ Ted Cruz (đảng Cộng hòa, bang Texas), thành viên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện; và Thượng nghị sĩ Tom Cotton (đảng Cộng hòa, bang Arkansas).
Ông Pompeo hiện có gần 1 triệu USD không hoạt động trong tài khoản chiến dịch. Tài khoản này có thể được tái kích hoạt và sử dụng cho chiến dịch liên bang trong tương lai.
Ở Kansas, ông Pompeo là đối thủ tiềm năng của Thống đốc Kelly, một đảng viên Dân chủ từng đánh bại ông Kris Kobach của đảng Cộng hòa vào năm 2018. Bà Kelly sẽ tái tranh cử cho chức thống đốc bang Kansas vào năm 2022. Ngoài ra, tháng 11/2020, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Jerry Moran cho biết ông cũng có kế hoạch tái tranh cử vào năm 2022.
Ông Pompeo phát biểu vào năm 2014, khi còn là một nghị sĩ. Ông hiện còn gần 1 triệu USD không hoạt động trong tài khoản chiến dịch quốc hội. Ảnh: AP.
Thành tích ngoại giao
Ông Pompeo, sau khi giữ chức vụ Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương của chính quyền Tổng thống Trump, đã tiếp quản vị trí bộ trưởng Ngoại giao từ ông Rex Tillerson vào năm 2018, ngay trước khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran. Chính quyền ông Trump cũng đã rút khỏi hiệp định khí hậu Paris và hiệp định thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương.
Ông Pompeo đã giúp chính quyền Trump lãnh đạo nhiều chiến dịch gây áp lực lên Trung Quốc.
Ông Pompeo không có thỏa thuận quốc tế đáng chú ý nào để ghi dấu ấn cho tên tuổi của mình hoặc khiến ông bị chỉ trích trong tương lai. Bộ Ngoại giao có đóng góp trong hiệp ước Abraham giữa Israel và một số quốc gia đa số theo đạo Hồi. Hiệp ước này chủ yếu do các quan chức Nhà Trắng, bao gồm Jared Kushner - con rể và cố vấn cấp cao của ông Trump, làm trung gian.
Ông Pompeo đã có công trong việc thuyết phục hàng chục quốc gia đối tác, bao gồm cả Vương quốc Anh, không sử dụng mạng di động 5G của tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc.
Trong số các nhà ngoại giao, ông Pompeo được cho là người đã hoàn thành các công việc dang dở dưới thời ông Tillerson. Tuy nhiên, ông cũng bị cáo buộc không đứng ra bảo vệ một số nhà ngoại giao đang đối mặt với áp lực chính trị từ việc ông Trump bị luận tội.
Ông Pompeo và vợ trong một chuyến công du. Ảnh: Press Pool.
Cựu chủ tịch hạ viện Paul Ryan (đảng Cộng hòa, bang Wisconsin) đã ca ngợi ông Pompeo khi ông làm việc tại Bộ Ngoại giao.
Một cựu phát ngôn viên khác của đảng Cộng hòa, John Boehner của bang Ohio, người đã khuyến khích ông Pompeo tham gia vào Ủy ban Tình báo Hạ viện khi ông còn là nghị sĩ, nói: “Dù anh ấy có làm gì, tôi cũng sẽ ủng hộ”.
