'Ngọn đuốc' 127 năm giữa biển trời Lâm Đồng

Một trong những ngọn hải đăng cổ nhất Việt Nam

Hải đăng Kê Gà nằm trên đảo Kê Gà (trước kia gọi là Kê Dữ). Giữa đảo và đất liền chỉ cách khoảng 300m, có dòng chảy mạnh và nhiều khối đá tự nhiên tạo thành khe, hang độc đáo nên còn gọi là đảo “Khe Gà”.

Năm 1899, người Pháp xây dựng hải đăng trên đảo, từ đó dân địa phương quen gọi là Hải đăng Kê Gà. Nhìn từ xa, đảo như một mũi nhọn vươn ra biển, ban đêm ánh đèn chớp sáng dẫn lối tàu thuyền, nên còn được gọi là Mũi điện Kê Gà.

Ngọn Hải đăng cao 42,8m (tính từ mặt đất) và đạt cao độ 65m so với mực nước biển. Công trình có hình trụ bát giác đều bên ngoài, bên trong là trụ tròn đường kính 3m, xây bằng đá hoa cương trắng ngà hoặc vàng nhạt, tạo nên vẻ bề thế và vững chãi.

Di tích cấp tỉnh đối với Di tích lịch sử và kiến trúc Hải đăng Kê Gà. (Ảnh: UBND tỉnh Lâm Đồng).

Trao đổi với PV Người Đưa Tin, đại diện Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng cho biết, Hải đăng Kê Gà (xã Tân Thành) là một công trình kiến trúc bề thế được xây dựng vào cuối thế kỷ XIX. Nằm trên hòn đảo nhỏ thơ mộng, nơi đây có khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm.

Trước chân hải đăng, những cây sứ cổ thụ (hoa Chămpa) phủ xanh, tạo nên sức sống giữa khung cảnh hoang sơ.

Bao quanh đảo là hàng trăm bãi đá tự nhiên bị sóng biển và thời gian bào mòn, tạo thành nhiều khe đá, hang động với hình dáng độc đáo, góp phần làm nên vẻ đẹp sơn thủy hữu tình.

Hải đăng Kê Gà không chỉ là di tích lịch sử kiến trúc độc đáo mà còn mang sức hấp dẫn đặc biệt, thu hút du khách khắp nơi đến tham quan, nghỉ dưỡng và khám phá.

Trạm Hải đăng Kê Gà (thuộc Bảo đảm an toàn hàng hài Nam Trung Bộ) trực tiếp quản lý, vận hành, phát huy giá trị trong việc bào đàm an toàn hàng hải cho tàu thuyền đi lại trong khu vực.

Năm 2025, Hải đăng Kê Gà tròn 127 năm tuổi, vẫn sừng sững giữa biển khơi dù chịu nhiều khắc nghiệt của thiên nhiên.

Không chỉ giữ vai trò quan trọng trong đảm bảo an toàn hàng hải, nơi đây còn là biểu tượng độc đáo của vùng biển Bình Thuận xưa (nay thuộc Lâm Đồng), ghi dấu lịch sử và trở thành quần thể di tích thắng cảnh nổi tiếng.

Ngọn Hải đăng Kê Gà.

Trải qua gần 130 năm tồn tại, công trình kiến trúc độc đáo này ngày càng được tô đẹp thêm bởi khung cảnh mây nước, biển trời thơ mộng vừa tĩnh lặng hoang sơ nhưng vô cùng sôi động nơi đảo vắng.

Đêm đến, du khách cỏ thể căng bạt cắm trại ngủ lại qua đêm trên đảo hoặc dưới những rặng phi lao bên bờ đề được tận hưởng hương vị mặn mà, mát lạnh của biển.

Đảm bảo hài hòa giữa phát triển du lịch và bảo tồn cảnh quan di tích

Về vấn đề phát huy giữ gìn di tích Hải đăng Kê Gà, trao đổi với PV Người Đưa Tin, bà Mai Thị Ngọc Ảnh, Chủ tịch UBND xã Tân Thành cho hay, xã sẽ lập quy hoạch chi tiết trong đó có khu hải đăng kê gà đảm bảo hài hòa giữa phát triển du lịch và bảo tồn cảnh quan di tích.

Phát huy các sự kiện văn hóa thể thao du lịch kết họp với giới thiệu về lịch sử văn hóa của hải đăng kê gà.

Công trình kiến trúc Hải đăng Kê Gà.

"Để phát huy hiệu quả di tích cấp tỉnh, xã Tân Thành sẽ có những chính sách, chiến lược gì để thu hút du khách đến với Hải đăng Kê gà. Chúng tôi sẽ có những chính sách chiến lược gắn phát triển du lịch với bảo tồn di tích và đầu tư hạ tầng dịch vụ chất lượng, cũng như khai thác giá trị văn hóa lịch sử của hải đăng.

Đồng thời, quảng bá hình ảnh trên các trang thông điện tử, tăng cường sự tham gia của cộng đồng và địa phương", bà Mai Thị Ngọc Ảnh, Chủ tịch UBND xã Tân Thành chia sẻ.

Du khách đến tham quan Hải đăng Kê Gà.

Đại diện Bảo tàng tỉnh Bình Thuận cho biết, Hải đăng Kê Gà không chỉ có giá trị lịch sử, kiến trúc, văn hóa mà còn là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Những năm gần đây, nơi đây ngày càng thu hút khách tham quan, nghỉ dưỡng, khám phá thiên nhiên, công trình độc đáo và thưởng thức hải sản tươi ngon vùng biển.

Những cây sứ cổ thụ ở Hải đăng Kê Gà.

Ngọn Hải đăng này do Trạm Hải đăng Kê Gà (thuộc Bảo đảm an toàn hàng hài Nam Trung Bộ) trực tiếp quản lý, vận hành, phát huy giá trị trong việc bào đàm an toàn hàng hải cho tàu thuyền đi lại trong khu vực.

Ngoài việc thực hiện những nhiệm vụ bào vệ và đảm bảo an toàn cho tàu bè qua lại, khu vực này cũng được chú trọng bảo vệ an ninh và luôn có sự phối hợp của chính quyền địa phương và Đồn Biên phòng làm nhiệm vụ bảo vệ bờ biển.

Tháng 6/2025, UBND tỉnh Bình Thuận cũ (nay là tỉnh Lâm Đồng) đã ban hành quyết định về việc xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với Di tích lịch sử và kiến trúc Hải đăng Kê Gà (xã Tân Thành, huyện Hàm Thuận Nam).

Trên cơ sở đó, UBND tỉnh Lâm Đồng giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, UBND huyện Hàm Thuận Nam thực hiện việc quản lý nhà nước đối với "Di tích lịch sử và kiến trúc Hải đăng Kê Gà" theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa. UBND huyện Hàm Thuận Nam phối hợp với Công ty Đảm bảo an toàn hàng hải Nam Trung bộ thành lập Ban quản lý và xây dựng, phê duyệt quy chế hoạt động của Ban quản lý đối với Di tích lịch sử và kiến trúc Hải đăng Kê Gà.

Nguyễn Đắc Phú