Ngọn đuốc sáng cho báo chí

Báu vật trong tim

Muốn có sản phẩm báo chí mang đậm giá trị nhân văn và đạo đức xã hội, hẳn nhiên, yếu tố quyết định phải là phẩm chất của người cầm bút. Phẩm chất nào thì hiển lộ ra vậy. Từ lâu, nhà báo Công Tường - Trưởng cơ quan thường trú TTXVN tại Hà Tĩnh luôn được các đơn vị, địa phương và người trong nghề biết đến là người thân thiện, dễ mến.

Cái văn hóa đầu tiên mà anh trao cho mọi người là nụ cười rất tươi, pha chút giọng có chất mặn mòi xứ biển. Bao nhiêu năm công tác với các chức vụ quan trọng, anh luôn giữ gìn phẩm chất của một người đảng viên, một nhà báo đề cao đạo đức cách mạng.

Nhà báo Công Tường trong một lần tác nghiệp ở huyện Hương Khê.

Anh chia sẻ: Trong công việc cũng như trong đời sống, mình phải luôn giữ gìn phẩm chất đạo đức, nêu cao các giá trị văn hóa. Cơ quan TTXVN thường xuyên quán triệt tới anh em phải tuyệt đối trung thành với mục tiêu, lý tưởng của Đảng, giữ gìn phẩm chất đạo đức của người làm báo. Quá trình làm việc, tôi luôn yêu cầu các phóng viên (PV) phải thường xuyên tôn trọng các địa phương, đơn vị và người dân, chú trọng giữ gìn tác phong, lề lối làm việc, vừa nghiêm túc, gần gũi, đồng thời chú trọng tiết kiệm, chống lãng phí. Quan trọng hơn, tác phẩm báo chí của phóng viên phải luôn đảm bảo tính trung thực, nhân văn, không được tô hồng nhưng cũng không bôi đen. Là Bí thư Chi bộ cụm cơ quan thường trú Bắc Trung Bộ (gồm 4 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình), tôi cũng luôn quán triệt tới đảng viên phải thực hiện nghiêm túc những điều đảng viên không được làm, đề cao các giá trị văn hóa, nhất là văn hóa trong ứng xử với quần chúng nhân dân.

Văn hóa như một dòng sông. Mỗi người có mỗi cách tiếp nhận, chuyển tải văn hóa ở mỗi thói quen, cách sống, cách làm việc. Nhà báo Công Tường luôn kiên định rằng, phẩm chất cách mạng, đạo đức của người làm báo là rường cột để xây dựng hình ảnh nhà báo, phóng viên, thì với nhiều người khác, văn hóa là hệ sinh thái để họ quy chiếu vào đó, hiện thực hóa thành tác phẩm.

Nói đến nhà báo Minh Huệ, ngay cả đến bây giờ, đồng nghiệp và công chúng nghĩ ngay đến một người đam mê lan tỏa các giá trị văn hóa. Với chị, viết là một cách để làm giàu cho văn hóa, cách viết có khi chính là văn hóa. Đã đi qua nhiều thời gian công tác tại Tòa soạn Báo Hà Tĩnh, chị dành tâm huyết cho việc tổ chức sản xuất các tác phẩm, các số báo về chủ đề văn hóa, đồng thời chị cũng là người đau đáu viết nên nhiều tác phẩm báo chí lấy sức mạnh nội sinh của văn hóa làm nền tảng. Ngay cả khi nghỉ hưu, chị vẫn tiếp tục cày ải trên cánh đồng văn hóa Hà Tĩnh.

Nhà báo Minh Huệ (thứ 3 từ trái sang) và các tác giả đạt giải C Giải Báo chí Quốc gia năm 2022 với phóng sự 5 kỳ “Nhân lên sức mạnh mềm văn hóa, khơi dậy khát vọng con người Hà Tĩnh”.

Chị tâm huyết với mảnh đất Hà Tĩnh thấm đẫm nguồn mạch văn hóa và chị mong mỏi đóng góp chút sức lực nhỏ bé của mình cống hiến cho văn hóa Hà Tĩnh như các thế hệ trước đã làm. Chị tâm sự rằng, chị cảm thấy biết ơn về vùng đất văn hóa Hồng Lam giàu bản sắc, đã là cái nôi, là dòng sữa nuôi dưỡng tâm hồn chị và những người trong gia đình. Với lòng biết ơn tự sâu trong trái tim, chị thường xuyên trăn trở để làm nên các tác phẩm có giá trị đóng góp vào dòng chảy văn hóa Hà Tĩnh. Từ đó, chị đã gặt hái nhiều thành công với các giải thưởng danh giá cấp Trung ương, địa phương, trong đó có Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVII - năm 2022.

Đại diện Ban Tổ chức trao giải cho tác giả Mạnh Hà (Báo Hà Tĩnh) tại lễ trao giải Cuộc thi viết “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới” lần thứ hai (năm 2022 - 2023).

Như một sứ giả của thông điệp dựa vào văn hóa để “ta đi tới”, nhà báo Minh Huệ phần nào cho thấy quan điểm, tính chuyên nghiệp, nhân văn của Tòa soạn Báo Hà Tĩnh những năm qua và tiếp nối với hiện tại. Trước 2015, Báo Hà Tĩnh cũ được công nhận là cơ quan đạt chuẩn văn hóa. Năm 2017, Đài PT&TH Hà Tĩnh cũ được công nhận cơ quan đạt chuẩn văn hóa. Trên cơ sở nền tảng quan trọng đó, Báo Hà Tĩnh sau hợp nhất đang cho thấy sự kế thừa và phát huy mạnh mẽ các giá trị truyền thống của 2 cơ quan truyền thông chủ lực trước đây.

Cùng với danh hiệu tập thể được cấp trên công nhận, là thành viên trong ngôi nhà chung, các nhà báo Báo Hà Tĩnh luôn tuân thủ tôn chỉ, mục đích, đạo đức nghề nghiệp và ứng xử văn minh trong tác nghiệp.

Giá trị không thể bị đảo ngược

Theo nhiều nhà báo lão thành, báo chí nhân văn chính là báo chí thực hiện đúng chức trách, tôn chỉ mục đích, hoạt động theo pháp luật và có tính toán đến tác động của thông tin với độc giả, với chính nhân vật. Báo Hà Tĩnh và nhiều nhà báo, phóng viên báo chí trên địa bàn Hà Tĩnh đã cho thấy bản thân tác giả và chính tác phẩm là bằng chứng sinh động cho việc “lấy văn hóa” làm nền tảng.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại Hội Báo toàn quốc năm 2023 với với chủ đề “Đoàn kết - Chuyên nghiệp - Văn hóa - Sáng tạo” (Ảnh: Hoàng Hiếu - TTXVN)

Dẫu vậy, trong bức tranh của báo chí nói chung, đây đó vẫn có lúc, văn hóa bị xem nhẹ, đạo đức nghề nghiệp chưa được đặt đúng vị thế tôn nghiêm của nó. Bởi vậy, trên địa bàn tỉnh và trên cả nước, đã có không ít nhà báo, người làm báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp, chạy theo lợi ích cá nhân, ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

Đặc biệt hơn, đối với những người làm nghề, những vi phạm đó đã làm phương hại nghiêm trọng đến hình ảnh, danh hiệu “nhà báo” - một danh hiệu vốn rất vẻ vang, từng thấm biết bao mồ hôi và cả máu trong hành trình 100 năm báo chí cách mạng

Đến đây, tôi lại nhớ lời nhấn mạnh của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Giải Búa liềm vàng toàn quốc tổ chức vào đầu năm 2025. Tổng Bí thư nêu rõ: “Năm 2025, nền báo chí cách mạng Việt Nam tròn 100 năm tuổi - một cột mốc quan trọng, đánh dấu chặng đường lịch sử vẻ vang của nền báo chí cách mạng đồng hành cùng sự ra đời, trưởng thành và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong suốt quá trình đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng mà đầu tiên và trực tiếp là Chủ tịch Hồ Chí Minh, báo chí cách mạng Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đóng góp to lớn vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và đất nước”.

Tổng Bí thư Tô Lâm, các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng Nhà nước và các đại biểu thực hiện nghi lễ chào cờ tại Lễ trao Giải Báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (Giải Búa liềm vàng) lần thứ IX năm 2024. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Lời khẳng định của Tổng Bí thư Tô Lâm đã cho thấy sự ghi nhận, quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đội ngũ những người làm báo. Đó là niềm tự hào, vinh quang và cũng là trách nhiệm nặng nề. Trong bối cảnh hiện nay, dù tình hình đã thay đổi rất nhiều, nhất là sự tác động của công nghệ số, song nhìn nhận về báo chí, các nhà quản lý, chuyên gia vẫn cho rằng, tâm thế và đạo đức của người làm báo vẫn luôn ở vị trí vinh quang, không bao giờ đảo ngược trong hệ giá trị. Theo họ, độ tin cậy và tính xác thực, nhân văn là một trong những yếu tố tiên quyết của tác phẩm, qua đó khẳng định sự tiếp biến vững chãi của nền báo chí.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chúc mừng các tác giả, nhóm tác giả và các cơ quan báo chí có tác phẩm đạt Giải Búa liềm vàng năm 2024. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN).

Từ quan điểm ấy, rõ ràng, mỗi người làm báo hiện nay phải không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, trau dồi đạo đức lối sống, tiếp tục xây chắc nền tảng kiến thức để cho ra đời những tác phẩm báo chí có chất lượng. “Tâm sáng, lòng trong, bút sắc” (Hữu Thọ) của mỗi người sẽ góp phần “xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại trong kỷ nguyên số” như văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã nêu; từ đó, khơi dậy niềm tin, trách nhiệm, tạo sự đồng thuận cao của toàn xã hội, đưa đất nước, quê hương ngày càng phát triển, vững chắc bước vào kỷ nguyên mới.

Mạnh Hà