Người bệnh cần lưu ý gì khi tiêm nhắc lại hàng năm vaccine cúm mùa ?
Tiêm vaccine phòng bệnh cúm mùa nhắc lại hàng năm là một biện pháp phòng bệnh cúm mùa có hiệu quả nhất.
Tại sao phải tiêm vaccine phòng cúm nhắc lại hàng năm ?
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn - Khoa hồi sức Truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng hô hấp cấp tính do virus cúm gây nên. Đặc biệt, có thể gây nhiều biến chứng nặng như viêm phổi, suy hô hấp, suy đa tạng, tử vong.
Bệnh xảy ra hàng năm, thường vào lúc giao mùa, dễ lây nhiễm trực tiếp từ người sang người thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, khi ho, hắt hơi. Vì vậy, tiêm vaccine phòng bệnh cúm mùa nhắc lại hàng năm là một biện pháp phòng bệnh cúm mùa có hiệu quả nhất.
Ảnh minh họa
Sau khi tiêm vaccine cúm, cơ thể bắt đầu sản xuất kháng thể bảo vệ và có thể sẽ có miễn dịch bảo vệ sau tiêm 2 tuần. Vaccine cúm có hiệu quả phòng bệnh từ 32% - 60%, do đó ngay cả khi tiêm vaccine cúm, thì mọi người vẫn có thể bị cúm.
Thông thường vaccine sẽ có tác dụng trong thời gian là dưới 1 năm (khoảng 6 tháng). Ngoài việc giúp ngăn ngừa bệnh cúm, vaccine còn làm mức độ nặng của bệnh, giảm tỷ lệ phải nhập viện 63 - 78%.
Khi tiêm vaccine cúm sẽ giúp sản sinh kháng thể bảo vệ cơ thể để chống lại virus cúm và nồng độ kháng thể bảo vệ có thể giảm theo thời gian, thông thường vaccine có tác dụng trong thời gian khoảng 6 tháng. Vì vậy, tiêm vaccine cúm hàng năm giúp tăng cường miễn dịch bảo vệ đối với chủng cúm đang lưu hành tại thời điểm đó. Đặc biệt, ở trẻ em và người già có khả năng miễn dịch tương đối thấp.
Mặt khác, kháng nguyên H và N của virus cúm thường xuyên biến đổi theo thời gian, miễn dịch có được từ vaccine hoặc do nhiễm cúm lần trước không thể bảo vệ khỏi chủng virus trong mùa cúm lần sau. Điều này giải thích những vụ đại dịch, người mắc cúm đợt trước vẫn có thể mắc đợt sau.
Do đó, các nhà nghiên cứu phải nghiên cứu và sản xuất vaccine cúm với những thành phần vaccine ngừa cúm được điều chỉnh phù hợp với chủng virus cúm đang lưu hành trên thế giới.
Vào mỗi mùa cúm, các trung tâm giám sát bệnh cúm trên toàn cầu sẽ theo dõi, xác định các chủng cúm mới đang lưu hành. Tổ chức Y tế Thế giới sẽ chọn ra những chủng cúm có khả năng lưu hành cao nhất để phát triển vaccine mới và triển khai tiêm trước mỗi mùa cúm.
Thời điểm thích hợp tiêm vaccine phòng cúm
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn lưu ý, chủng virus cúm thay đổi hàng năm nên cần tiêm vaccine cúm mùa trước khi vào mùa cúm của năm đó và nên tiêm càng sớm càng tốt khi có vaccine mới.
Nghiên cứu dịch tễ học ở Việt Nam cho thấy, dịch cúm thường xuất hiện quanh năm, cao nhất vào tháng 3, tháng 4, tháng 9 và tháng 10 hàng năm. Do vậy, mọi người nên tiêm trước mùa cúm, tối ưu nhất là khoảng 2 tuần đến 1 tháng.
Đặc biệt đối với phụ nữ đang dự định có thai, tốt nhất nên tiêm vaccine phòng cúm trước khi có thai. Tuy nhiên, nếu chưa kịp tiêm trước khi mang thai thì vẫn có thể tiêm phòng vaccine ngừa cúm bất hoạt vào 3 tháng giữa thai kỳ. Phụ nữ mang thai khi được tiêm vaccine phòng cúm sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh cúm, giảm các biến chứng nặng, bảo vệ thai nhi và truyền kháng thể bảo vệ cho trẻ giúp trẻ có khả năng miễn dịch với bệnh cúm trong những tháng đầu sau sinh.
Bác sĩ Tuấn khuyến cáo, bệnh cúm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, mọi đối tượng người bệnh. Đặc biệt là trẻ em, phụ nữ có thai và người lớn tuổi, người thừa cân béo phì, người mắc các bệnh mạn tính (tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi mạn tính…), người suy giảm miễn dịch nếu mắc cúm thì nguy cơ bệnh diễn biến nặng cao hơn nên cần phải tiêm vaccine phòng cúm mùa càng sớm càng tốt.
