Người chết được 'khuyến thọ'… thêm 7 năm?

Từ "thuận buồm, xuôi gió” cấp xã…

Trong đơn kêu cứu, bà Phan Diễm Thúy (SN 1966, ngụ ấp 5, xã Bình Lợi, H.Vĩnh Cửu) trình bày: Ngày 21/7/1999, bà mua giấy tay từ cụ Lê Thị Lòng (SN 1931) và ông Trần Thanh Giang (con cụ Lòng) 2.796m² đất trồng lúa thuộc thửa số 259 (nay là thửa 273 và 274) tại ấp 5 xã Bình Lợi. Phần đất này nằm trong giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất (QSDĐ) ngày 24/8/1996 đứng tên cụ Trần Văn K. (SN 1927, chồng cụ Lòng).

Từ lúc mua đến nay đã gần ¼ thế kỷ, bà sử dụng liên tục khu đất ruộng trồng lúa, có hộ khẩu thường trú tại địa phương. Quá trình sử dụng, bà đã đăng ký với Sở Tài nguyên Môi trường (TNMT) tỉnh Đồng Nai và vào sổ địa chính của UBND xã Bình Lợi năm 2005.

Tháng 8/2022, bà Thúy lập thủ tục xin cấp GCNQSDĐ phần đất trên. Qua kiểm tra hồ sơ đăng ký, ngày 17/10/2022, Chủ tịch UBND xã Bình Lợi Nguyễn Thanh Vinh ký xác nhận: "Phần đất do bà Phan Diễm Thúy trực tiếp sản xuất là đất nông nghiệp tại thửa số 273 và 274, hiện trạng sử dụng đất (SDĐ) đúng mục đích, không có tranh chấp".

Về nguồn gốc: Hai thửa đất số 273, 274 được cấp GCNQSDĐ số G670792 ngày 24/8/1996 cho cụ K. Sau khi Cụ K. mất năm 1997, cụ Lòng và con trai (ông Giang) chuyển nhượng giấy tay cho bà Thúy năm 1999; bà Thúy SDĐ ổn định từ đó đến nay. Ranh giới đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về QSDĐ.

Về quy hoạch SDĐ: Phù hợp quy hoạch đất trồng cây lâu năm theo Quyết định số 5368/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND tỉnh Đồng Nai.

Trong thời gian niêm yết 15 ngày (từ 30/9 đến 15/10/2022), UBND xã Bình Lợi không phát hiện sai sót, không có đơn khiếu nại về việc SDĐ. Từ đó, UBND xã xác nhận và lập thủ tục cấp GCNQSDĐ cho bà Thúy.

Bà Thúy trước khu đất ruộng đã canh tác suốt gần ¼ thế kỷ

… Đến gặp khó vì cụ ông "chết 2 lần" (?!)

Ngày 26/10/2022, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai - Chi nhánh Vĩnh Cửu (VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu) có văn bản số 5403 do Phó Giám đốc (PGĐ) Trương Anh Đức ký, nội dung: GCNQSDĐ cấp G670792 cho cụ Trần Văn K. Cụ K. chết năm 1997, đến năm 1999 cụ Lòng và con trai chuyển nhượng giấy tay cho bà Thúy là không phù hợp theo quy định tại khoản 1 Điều 168 và khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013. Từ đó, VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu từ chối cấp GCNQSDĐ cho bà Thúy.

Ngày 17/3/3023, bà Thúy có đơn lần 1 kiến nghị VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu xem xét. Tại biên bản cuộc họp ngày 23/3/2023, đại diện cơ quan này nêu ý kiến: Cụ K. chết năm 1997, cụ Lòng và con trai bán đất cho bà Thúy "chưa đầy đủ hàng thừa kế thứ nhất". Mặt khác, theo giấy chứng tử của UBND xã Bình Lợi cấp, cụ K. chết ngày 24/10/2004, cụ Lòng bán đất năm 1999 là không đúng quy định. Hồ sơ bà Thúy không có bản chính GCNQSDĐ số G670792 và không có hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ theo quy định. Căn cứ khoản 2 Điều 82 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP (NĐ số 43) ngày 15/5/2014 của Chính Phủ và khoản 1 điều 168 Luật Đất đai 2013, hồ sơ của bà Thúy chưa đủ điều kiện để cấp GCN.

Đại diện của bà Thúy nêu ý kiến: VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu không thực hiện đúng tinh thần cải cách thủ tục hành chính theo Nghị quyết của Chính phủ, Nghị quyết của HĐND tỉnh Đồng Nai; đẩy toàn bộ khó khăn cho bà Thúy, có thể tạo ra tranh chấp không đáng có giữa cụ Lòng và bà Thúy. Trong khi đó, giao dịch này đã hoàn thành 24 năm, không hề có tranh chấp.

Theo đại diện bà Thúy, có nhiều vấn đề chưa được làm rõ tại cuộc họp. Cụ thể: thông tin về cụ Trần Văn K. (SN 1928, mất ngày 24/10/2004) do VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu đưa ra, không khớp với thông tin cụ Trần Văn K. ghi rõ trong GCNQSDĐ số G670792 (SN 1927) và trên bia mộ (SN 1927, mất ngày 26/3/1997). PGĐ Trương Anh Đức không dự, chỉ ký biên bản sau khi cuộc họp kết thúc nên không nghe rõ toàn bộ nội dung phía bà Thúy trình bày.

Tại cuộc họp lần thứ hai, ngày 13/4/2023, do PGĐ Đức chủ trì, đại diện bà Thúy trình bày rõ những vấn đề liên quan. Tuy nhiên, ông Đức vẫn cho rằng việc chưa cấp GCNQSDĐ là đúng quy định pháp luật (?!).

Bà Thúy bức xúc: "Tôi nhận thấy VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu, cụ thể là PGĐ Trương Anh Đức có dấu hiệu làm trái quy định pháp luật nên ngày 17/4/2023, tôi có đơn kêu cứu khẩn cấp gửi Sở TNMT và VPĐKĐĐ tỉnh Đồng Nai. Tuy nhiên, đến nay đã hơn 3 tháng, tôi chưa nhận được phản hồi nên tiếp tục có đơn kêu cứu, khiếu nại...".

Nhóm trợ giúp pháp lý cho bà Thúy nêu quan điểm: Việc VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu căn cứ khoản 2 Điều 82 Nghị định số 43 từ chối cấp GCNQSDĐ là không đúng, xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi hợp pháp của bà Thúy.

Căn cứ khoản 2 Điều 50 Luật Đất đai 2003 và Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ (sửa đổi, bổ sung một số điều của NĐ số 43), trong đó khoản 1 Điều 82 đã được sửa đổi, bổ sung. Cụ thể: Người SDĐ do nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho QSDĐ trước ngày 01/01/2008 được xem xét cấp GCNQSDĐ mà không phải làm thủ tục chuyển QSDĐ. Cơ quan tiếp nhận hồ sơ không được yêu cầu người nhận chuyển QSDĐ nộp hợp đồng, văn bản chuyển QSD...

Giao dịch giữa cụ Lòng với bà Thúy diễn ra từ năm 1999, trước thời điểm ngày 01/01/2008. Bà Thúy có hộ khẩu thường trú tại địa phương, là người trực tiếp sản xuất trên đất nông nghiệp, đã đăng ký QSDĐ với UBND xã Bình Lợi và Sở TNMT tỉnh Đồng Nai năm 2005. Bà đã làm thủ tục, UBND xã Bình Lợi niêm yết đúng quy định và xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch SDĐ. Bà Thúy hoàn toàn đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ lần đầu.

Liên quan đến vụ việc này, ngày 21/7/2023, Ban Tiếp công dân (TCD) tỉnh Đồng Nai có văn bản số 405/BTCD-TDXLÐ gửi Sở TNMT, nêu rõ: Ban TCD tỉnh nhận được đơn đề ngày 22/6/2023 của bà Phan Diễm Thúy gửi Chủ tịch UBND tỉnh khiếu nại VPĐKĐĐ và Sở TNMT tỉnh chậm giải quyết đơn kêu cứu khẩn cấp ngày 17/4/2023 của bà Thúy; khiếu nại VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu và PGĐ Trương Anh Đức giải quyết vụ việc cấp GCNQSDĐ cho bà Thúy trái quy định pháp luật.

Sau khi nghiên cứu nội dung đơn, căn cứ Nghị định số 124/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ, Thông tư số 05/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Tổng Thanh tra Chính phủ; Ban TCD tỉnh chuyển đơn đến Sở TNMT để chỉ đạo kiểm tra, làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật, có văn bản thông tin kết quả đến công dân biết. Đề nghị Sở TNMT báo cáo kết quả thực hiện lên Chủ tịch UBND tỉnh theo quy định.

Trước đó, ngày 07/4/2023, Ban Nội chính Tỉnh ủy Đồng Nai có văn bản, nêu rõ: Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy nhận được đơn của bà Phan Diễm Thúy, phản ánh việc VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu ban hành văn bản số 5403 ngày 26/10/2022 là chưa phù hợp quy định pháp luật, gây khó khăn trong việc cấp GCNQSDĐ cho bà. Qua xem xét nội dung đơn, Ban Nội chính Tinh ủy đã chuyển đơn của bà Thúy đến Giám đốc VPĐKĐĐCN Vĩnh Cửu giải quyết theo quy định pháp luật.

THÀNH LUÂN - VĂN CƯƠNG