Người dân Lục Yên thoát nghèo nhờ được tạo sinh kế

Tại xã Lâm Thượng, cây măng mai từ lâu đã trở thành một đặc sản. Tuy nhiên, trước đây, măng mai chỉ được người dân sử dụng để ăn tươi hoặc chế biến thành các sản phẩm khác nhau như măng khô hoặc măng chua để ăn dần.

Giàu lên từ măng mai

Nhận thấy sản phẩm măng mai có nhiều tiềm năng và được ưa chuộng, nhưng vì chế biến thủ công nên sản phẩm chưa có mẫu mã đẹp và chưa đảm bảo vệ sinh, tháng 3/2018, anh Phạm Hải Triều đã tập hợp, vận động một số hộ gia đình tham gia thành lập HTX Thanh niên Lâm Thượng, ngành nghề chủ yếu là sản xuất, chế biến các sản phẩm từ thỏ và măng mai.

Riêng với sản phẩm măng mai, Giám đốc Phạm Hải Triều cho biết, để chế biến các sản phẩm măng mai Lâm Thượng, bước đầu HTX đã xây dựng cơ sở sơ chế, đầu tư lò sấy, đăng ký thương hiệu và xây dựng bao bì mẫu mã của sản phẩm. Bên cạnh đó, HTX liên kết với các hộ trồng măng trong xã để thu mua măng mai tươi và chế biến thành các sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Măng mai Lâm Thượng tạo việc làm tại chỗ cho thanh niên địa phương.

Hiện, HTX đang cung cấp cho người tiêu dùng sản phẩm măng mai sấy khô, sản phẩm được đóng trong bao bì có tem nhãn và ghi đầy đủ thông tin với giá bán là 200.000 đồng/kg.

“Với diện tích khoảng 100 ha, mỗi năm, HTX thu trên 400 tấn măng tươi, sản xuất khoảng 5 tấn măng khô. Từ đó, mỗi hộ thành viên có thu nhập bình quân khoảng 100 triệu đồng/năm”, anh Triều cho hay.

Lãnh đạo xã nhận xét, mô hình của HTX Thanh niên Lâm Thượng đã mang lại hiệu quả, tạo công ăn việc làm tại chỗ cho thanh niên địa phương, phần nào giảm bớt tình trạng người trẻ bỏ làng, bỏ quê đi làm ăn xa.

"Hiệu quả rõ nét nhất mà HTX thanh niên Lâm Thượng mang lại là tạo việc làm tại chỗ cho thanh niên địa phương. HTX hiện đã tạo việc làm cho hơn 20 lao động nông thôn có công việc ổn định, giúp cho thanh niên có cơ hội tiếp cận được nguồn vốn phát triển kinh tế, lập nghiệp tại quê hương", vị này nói.

Nếp Lào Mu tạo thu nhập cao

Còn tại xã Khánh Thiện, HTX Nông lâm thủy sản Khánh Thiện đã mạnh dạn đầu tư và phát triển cây lúa nếp Lào Mu và nỗ lực nâng tầm cho đặc sản của địa phương. Hiện tổng diện tích trồng nếp Lào Mu ở xã Khánh Thiện là 200 ha trong đó có 70 ha là của các hộ thành viên HTX Khánh Thiện, số còn lại của bà con nông dân trong xã.

Vào mùa vụ, HTX ký kết hợp đồng liên kết và bao tiêu sản phẩm cho các hộ thành viên của HTX và người dân trên địa bàn, nên người dân nơi đây rất phấn khởi, yên tâm sản xuất. Không chỉ vậy, sản phẩm “Gạo nếp Lào Mu” còn được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao, giúp nếp Lào Mu “vươn mình” mang hương thơm bay xa hơn.

Để nâng cao hơn giá trị của đặc sản OCOP địa phương, HTX đã phát triển nếp Lào Mu thành sản phẩm cốm, tạo thêm nhiều việc làm và thu nhập, đảm bảo đời sống của bà con nơi đây.

Giám đốc HTX, Dương Hồng Lĩnh chia sẻ, cốm từ gạo nếp Lào Mu xã Khánh Thiện dẻo, thơm, mang mùi vị đặc trưng vùng miền riêng có của nơi đây, mà ít nơi nào sánh kịp. Việc phát triển cốm thành sản phẩm OCOP 3 sao, với mục tiêu đa dạng hóa sản phẩm làm từ nếp Lào Mu. Năm 2023, sản phẩm “Cốm nếp Lào Mu” cũng đã được UBND tỉnh công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao. Hiện nay, cốm nếp Lào Mu càng ngày được nhiều người biết đến. Đặc biệt, vào dịp tháng 10, tháng 11 âm lịch, HTX Khánh Thiện tiêu thụ được nhiều cốm nhất, với doanh thu hàng trăm triệu đồng, đem lại lợi nhuận khoảng 25 triệu/tháng cho HTX.

Gạo nếp Lào Mu là một trong những sản phẩm chủ lực của huyện Lục Yên.

Lãnh đạo huyện cho biết, xác định gạo nếp Lào Mu là một trong những sản phẩm chủ lực của huyện, chính quyền luôn quan tâm và đồng hành cùng với bà con nhân dân cũng như HTX. Bên cạnh đó, phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ bà con từ khâu gieo trồng cho đến gặt hái, hướng dẫn bà con ứng dụng khoa học - kỹ thuật để có hướng đi lâu dài với cây lúa quê hương.

Với HTX Nông lâm thủy sản Khánh Thiện, nhờ tích cực tham gia Chương trình OCOP, HTX đã tạo ra những sản phẩm hàng hóa có chất lượng cao, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, từ đó nâng cao năng lực tổ chức sản xuất, kinh doanh, hiệu quả hoạt động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên, đồng thời góp phần nâng tầm giá trị nông sản tỉnh Yên Bái.

Phát triển HTX để giảm nghèo

Có thể nói, mô hình của HTX Thanh niên Lâm Thượng và HTX Nông lâm thủy sản Khánh Thiện là 2 trong số những mô hình tiêu biểu của huyện Lục Yên trong việc phát triển kinh tế, xây dựng liên kết chuỗi, giúp người dân địa phương có công ăn việc làm ổn định, vươn lên làm giàu chính đáng từ nông sản địa phương.

Nhờ sự quan tâm và hỗ trợ tận tình của UBND huyện, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh cùng việc triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách ưu đãi, năm 2024, Lục Yên đã thành lập mới được 10 HTX và 35 tổ hợp tác. Hiện nay, toàn huyện có 301 doanh nghiệp, HTX và 87 tổ hợp tác, trong đó hầu hết đã đi vào hoạt động ổn định, tạo ra hàng ngàn việc làm cho lao động địa phương và đóng góp tích cực vào nguồn thu ngân sách Nhà nước. Cụ thể, số thu cân đối ngân sách trên địa bàn huyện đạt 261 tỷ đồng, trong đó khoảng 72% là thu từ các doanh nghiệp và HTX, còn 28% đến từ các hộ và cá nhân.

Huyện đã đạt được những kết quả tích cực trong công tác giảm nghèo, đặc biệt là từ cuối năm 2023 đến cuối năm 2024. Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể, từ 7,06% xuống còn 2,77%, và tỷ lệ hộ cận nghèo cũng giảm từ 6,74% xuống 5,27%. Năm 2025 huyện Lục Yên phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo 1,04%, tương đương 300 hộ nghèo; giảm tỷ lệ cận nghèo 0,49%, tương đương 127 hộ cận nghèo.

Để thực hiện mục tiêu này, đại diện huyện Lục Yên cho biết sẽ tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền nhằm huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội thực hiện mục tiêu giảm nghèo; nâng cao ý thức tự giác thoát nghèo của các hộ nghèo thông qua công tác thông tin tuyên truyền và kịp thời biểu dương, khen thưởng các hộ có nhiều cố gắng, tự nguyện đăng ký thoát nghèo.

Thực hiện hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, giai đoạn 2021 – 2025; đa dạng hóa sinh kế, phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho hộ nghèo; thực hiện các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản; lựa chọn và xây dựng thôn, bản, tổ dân phố không có hộ nghèo; hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo có thành viên là người có công thoát nghèo bền vững.

Huy động, lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho hoạt động giảm nghèo dự kiến tổng kinh phí triển khai kế hoạch thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững năm 2025 của huyện Lục Yên là 175,037 tỷ đồng, bao gồm, vốn ngân sách Trung ương 124,537 tỷ chiếm 71,15%; vốn huy động từ doanh nghiệp, cộng đồng 500 triệu đồng chiếm 0,29%; vốn vay mới của Ngân hàng Chính sách xã hội 50 tỷ đồng, chiếm 28,57%.

Ngoài ra tiếp tục phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ nhân rộng mô hình hiệu quả của các HTX, thành lập thêm nhiều HTX và tổ hợp tác nhằm liên kết, hỗ trợ người dân địa phương phát triển kinh tế.

Giang Nguyễn