Người già học

Albert Einstein đã từng nói: "Cuộc sống giống như đi xe đạp, để giữ thăng bằng, bạn phải tiếp tục di chuyển" và việc học chính là một phần trong hành trình đó. Học không chỉ là con đường của tuổi trẻ, mà đó là hành trình suốt đời. Đặc biệt, đối với người già, học không chỉ để thi cử hay thành tích. Họ học để sống vui, sống khỏe và sống có ích cho chính mình và cộng đồng. Chính học tập là cách giúp họ giữ vững tinh thần, duy trì sự kết nối và tiếp tục đóng góp cho xã hội.

Học để sống vui, sống khỏe

Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, một chiếc loa di động và vài thao tác đơn giản, các thành viên của Câu lạc bộ Húng Láng tại phường Láng Thượng (quận Đống Đa) đã có thể bắt đầu một buổi sáng đầy năng lượng. Trải qua 15 năm hoạt động, câu lạc bộ vẫn đều đặn rộn ràng mỗi sáng, nơi tiếng cười vang vọng và những bước nhảy uyển chuyển tạo nên không khí sôi động ở một góc sân.

Những khuôn mặt tươi tắn, thân hình khỏe mạnh, linh hoạt và mềm dẻo trong từng bước nhảy, khiến ít ai ngờ rằng các thành viên của câu lạc bộ đều đã vượt qua ngưỡng 60 tuổi.

Bà Nguyễn Thị Thanh Bình (phường Láng Thượng, quận Đống Đa) chia sẻ: “Chúng tôi ở đây mỗi ngày đều phải học, học suốt đời mà, học theo Bác Hồ. Chúng tôi học ở sân bãi, học trên truyền hình, học bạn bè, học qua sách vở... Mỗi ngày học một ít thôi nhưng kiến thức và kỹ năng của mình sẽ khá hơn”.

“Tuổi tác không phải vấn đề khi tiếp nhận các động tác, điệu múa hay bài học mới. Khi chúng ta kiên trì thì sẽ học được và không có gì khó khăn. Mình chịu khó học tập và kiên trì thì sẽ thành công", bà Nguyễn Thị Mai Lan (phường Láng Thượng, quận Đống Đa) chia sẻ.

Việc tập luyện thường xuyên không chỉ giúp người già cải thiện sức khỏe thể chất, mà còn mang lại những người bạn mới, cùng trò chuyện và sẻ chia niềm vui, nỗi buồn trong những năm tháng tuổi xế chiều.

Mặc dù nhiều thành viên vẫn gặp khó khăn trong việc luyện tập những bài nhảy, hay phải đối mặt với những hạn chế của cơ thể do tuổi tác, khiến những động tác trở nên khó khăn hơn, nhưng đối với họ, đó không phải là trở ngại lớn.

Họ học không chỉ để nâng cao bản thân, mà còn để khẳng định rằng, việc học không có giới hạn, bất chấp tuổi tác. Những bài học không chỉ là những bài tập thể dục, mà còn là bài học về sự kiên trì, đam mê và tinh thần học hỏi không ngừng. Với họ, học tập là hành trình suốt đời, không phân biệt tuổi tác và chỉ khi ngừng học mới thật sự là già.

Học để không bị tụt hậu

Bà Phạm Thị Sen sống tại phường Thổ Quan (quận Đống Đa) năm nay đã ngoài 70 tuổi. Một trong những thói quen và niềm vui của bà bây giờ là video call cho cháu ngoại đang học tập tại Pháp; xem, đọc những thông tin trên mạng xã hội.

Đã có lúc bà Sen cảm thấy công nghệ từ chiếc điện thoại thông minh đã phát triển quá nhanh khiến bà không thể theo kịp. "Điện thoại cục gạch học sử dụng đã vất vả rồi, bây giờ với những điện thoại thông minh như này e là mình không đủ trình độ dùng. Nhưng những tiện ích mà nó đem lại đã kích thích sự tò mò, khiến tôi kiên trì học sử dụng và đến giờ tôi đã sử dụng và điều khiển tốt điện thoại thông minh", Bà Sen chia sẻ.

Đồng hành cùng bà Sen trong việc tìm hiểu, học về các công nghệ mới là con cháu trong gia đình. Cho dù việc dạy kiến thức công nghệ cho người cao tuổi khá khó khăn.

Anh Triệu Nguyễn Khôi, con trai bà Phạm Thị Sen (phường Thổ Quan, quận Đống Đa) cho biết: "Ở nhà tôi có ba thế hệ, ông bà, bố mẹ tôi, vợ chồng và các con cái. Tinh thần học hỏi không ngừng nghỉ được lan truyền từ ông bà, đặc biệt tinh thần học hỏi sử dụng đồ công nghệ. Mới đầu ông bà lạ lẫm, khó tiếp cận, càng ngày càng tiếp cận thành thạo đồ công nghệ, đặc biệt là smartphone. Qua đó ông bà nắm bắt được thông tin và hướng dẫn, giáo dục cho con cháu".

Bà Sen chỉ là một trong số rất nhiều người cao tuổi hiện nay không ngừng học hỏi những kỹ năng mới để thích nghi với sự thay đổi của thời đại. Chính sự kiên nhẫn hỗ trợ, động viên từ người thân cùng tinh thần tự học sẽ giúp người già có thêm động lực học hỏi và tận hưởng lợi ích của công nghệ thông tin trong cuộc sống hàng ngày.

Thúc đẩy học tập suốt đời

Trường Đại học Mở Hà Nội, đơn vị tiên phong trong nghiên cứu đào tạo theo mô hình giáo dục mở và từ xa vì một xã hội học tập và học tập suốt đời. Trường có nhiều phương thức đào tạo linh hoạt cho nhiều đối tượng, trong đó có những người đã hết tuổi lao động nhưng vẫn luôn đam mê học tập.

TS. Dương Thanh Long, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mở Hà Nội, cho biết: “Theo thống kê của chúng tôi, tỷ lệ người học tham gia học mở và từ xa rất đa dạng độ tuổi, trong đó khoảng 30% là những người có độ tuổi gần về hưu hoặc đã về hưu, thậm chí có cả những người trên 70 tuổi. Có người họ học để làm gương cho con cháu, có người họ học để thích nghi với xã hội hiện nay, đặc biệt là về công nghệ số”.

TS. Phạm Xuân Khánh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội chia sẻ: “Không chỉ người trẻ, mà đối với tất cả mọi người đều phải có cách nghĩ, cách làm, cách học để nâng cao hiểu biết của bản thân mình, để làm việc tốt hơn, hòa nhập tốt hơn, và đặc biệt là vui, khỏe, có thể có những cơ hội thành công trong cuộc sống”.

Yêu cầu tất yếu của học tập suốt đời không chỉ giúp mỗi người, bao gồm cả người lớn tuổi hoàn thiện bản thân. Đây còn được xem là nền tảng để xây dựng một xã hội nhân văn và phát triển bền vững.

Giáo dục không chỉ diễn ra trong trường lớp, mà có thể từ những trải nghiệm thực tế, từ sách vở, từ công nghệ. Hệ thống giáo dục mở tại Việt Nam đang tạo điều kiện để ai cũng có thể tiếp tục học, dù ở bất cứ độ tuổi nào.

Lenin từng nói: "Học, học nữa, học mãi". Ngành giáo dục nước ta đang thực hiện nhiều biện pháp để xây dựng xã hội học tập và phong trào học tập suốt đời. Do đó, học không bao giờ là thừa, không bao giờ là đủ và càng học thì con người càng thấy kiến thức của mình nhỏ bé như giọt nước trước đại dương bao la. Những tấm gương sáng về hiếu học đều tâm niệm rằng, còn sống trên đời là còn phải học, không kể tuổi tác, địa vị, điều kiện kinh tế...

Người già học để trau dồi, cập nhật các kiến thức, kỹ năng mới, nhằm dạy bảo con cháu, không bị con cháu coi là cổ hủ, lỗi thời, lạc hậu. Người ông, người cha dù tuổi cao vẫn ham học sẽ là tấm gương tốt cho con cháu noi theo. Ngày nay, nhiều người già dù nghỉ hưu nhưng vẫn tham gia lao động để có thu nhập. Do vậy, học hỏi cũng là cách để làm việc lúc tuổi già được tốt hơn. Tất nhiên cách học của người già cũng rất phong phú, đa dạng. Không nhất thiết phải đến trường lớp mới là học mà có thể học qua sách báo, internet, học từ bạn bè, thậm chí học hỏi từ những người trẻ...

“Bất cứ ai khi dừng việc học tập thì người đó đã già, dù ở tuổi 20 hay 80” - Harrison Ford. Tuổi nào cũng cần học để không bị bỏ lại phía sau.

Tuyết Nhung