Người giàu nhất Việt Nam xây đế chế kinh tế từ nơi này, hàng loạt đại dự án tỷ đô đang rầm rộ triển khai

Khánh Hòa vừa trải qua bước chuyển mình mang tính đột phá khi chính thức sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận, mở ra trang sử mới với quy mô diện tích rộng lớn và tiềm năng phát triển kinh tế đa dạng.

Với vị trí địa lý chiến lược, hệ thống cảng biển, sân bay quốc tế cùng bờ biển dài và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, Khánh Hòa mới không chỉ giữ vững thế mạnh truyền thống về du lịch mà còn đang trở thành điểm sáng thu hút đầu tư lớn về công nghiệp, năng lượng tái tạo và đô thị.

Sự hội tụ của hai vùng đất giàu tiềm năng đã tạo nên một “cửa ngõ” phát triển mới của miền Trung, hứa hẹn thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế, đổi mới hạ tầng và mở rộng thị trường trong những năm tới.

“CỬA NGÕ” PHÁT TRIỂN MỚI CỦA MIỀN TRUNG

Sau khi sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa có diện tích tự nhiên hơn 8.555 km2, dân số trên 2,2 triệu người và 64 đơn vị hành chính trực thuộc. Với gần 500km đường bờ biển, Khánh Hòa mới không chỉ là tỉnh có đường bờ biển dài nhất cả nước mà còn sở hữu chuỗi vịnh biển đẹp nổi tiếng như Vân Phong, Nha Trang, Cam Ranh, Vĩnh Hy cùng hàng trăm đảo lớn nhỏ, tạo nên một không gian phát triển biển đảo giàu tiềm năng hiếm có.

Kết quả kinh tế 6 tháng đầu năm 2025 cho thấy tổng GRDP toàn tỉnh đạt 46.435 tỷ đồng, tăng 7,33% so với cùng kỳ. Mức tăng này được đánh giá là tương đối cao trong bối cảnh sắp xếp bộ máy chính quyền 2 cấp, mở rộng địa giới hành chính và điều phối nguồn lực đầu tư.

Cơ cấu kinh tế sau sáp nhập đang cho thấy sự dịch chuyển tích cực. Khu vực công nghiệp – xây dựng tăng 7,64%, đặc biệt lĩnh vực xây dựng tăng mạnh tới 16,29%, phản ánh rõ nét sự khởi sắc của thị trường bất động sản và phát triển đô thị. Khu vực dịch vụ cũng tăng 8,34%, khẳng định vai trò trụ cột của du lịch, thương mại và tiêu dùng.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 14,7%, kim ngạch xuất khẩu tăng 14,9% cho thấy sức bật ổn định của hoạt động thương mại và giao thương biển.

Về đầu tư công, Khánh Hòa đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn. Tính đến cuối tháng 6/2025, tổng vốn giải ngân đạt hơn 5.297 tỷ đồng, bằng 41,32% kế hoạch, cao hơn bình quân cả nước (32,06%).

Tỉnh mới cũng ghi nhận sức hút đầu tư mạnh mẽ với 61 dự án ngoài ngân sách, tổng vốn đăng ký khoảng 388,9 nghìn tỷ đồng. Trong đó có nhiều dự án động lực quy mô lớn như Khu công nghiệp Cà Ná (3.875 tỷ đồng), Nhà máy LNG Cà Ná (56.000 tỷ đồng), Khu đô thị Cam Lâm (283.300 tỷ đồng) và các khu phức hợp Mũi Cỏ – Bãi Rạn, Vũng Ngán, Đầm Môn...

Việc sáp nhập hai tỉnh không chỉ là sự cộng gộp địa giới hành chính mà còn là sự hội tụ và cộng hưởng các giá trị văn hóa, tài nguyên, hệ sinh thái và chiến lược phát triển. Khánh Hòa vốn đã nổi bật với thành phố biển Nha Trang, sân bay quốc tế Cam Ranh, cảng biển hiện đại, các dịch vụ nghỉ dưỡng đẳng cấp. Ninh Thuận lại có thế mạnh về năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái và văn hóa Chăm – Raglai đặc sắc.

Thành phố biển Nha Trang là một trong những địa điểm thu hút khách du lịch đến với Khánh Hòa

Khi hai địa phương kết nối thành một thể thống nhất, không gian phát triển sẽ mở rộng về phía Tây và Nam, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời tạo ra vùng kinh tế có quy mô và tầm ảnh hưởng lớn hơn.

Về phát triển ngành, Khánh Hòa định hướng lấy kinh tế biển làm nền tảng cốt lõi, phát triển bền vững du lịch, dịch vụ logistics, công nghiệp công nghệ cao và kinh tế số. Kinh tế biển và ven biển hiện đóng góp tới 80% GRDP toàn tỉnh.

Đặc khu Trường Sa được xác định là trung tâm kinh tế – xã hội và là tiền đồn chiến lược bảo vệ chủ quyền biển đảo quốc gia. Trong khi đó, Ninh Thuận từ trước đã xác định 5 trụ cột phát triển kinh tế biển là năng lượng tái tạo, đô thị – dịch vụ biển, công nghiệp ven biển, nuôi trồng – khai thác hải sản và nghiên cứu điện gió ngoài khơi. Những chiến lược này khi hợp nhất sẽ tạo ra một hệ thống kinh tế biển hoàn chỉnh, đồng bộ và mạnh mẽ.

Du lịch là một trong những lĩnh vực hưởng lợi rõ nhất từ sự hợp nhất. Sự kết nối giữa những bãi biển nổi tiếng của Nha Trang, Cam Ranh với Vĩnh Hy, Cà Ná của Ninh Thuận mở ra hành trình trải nghiệm đa dạng, từ biển đến rừng, từ nghỉ dưỡng cao cấp đến khám phá thiên nhiên hoang sơ.

Không chỉ dừng ở cảnh quan, du khách còn có cơ hội tiếp cận chiều sâu văn hóa với làng Chăm cổ kính, làng gốm Bàu Trúc, đồi cừu, hang Rái, Vườn quốc gia Núi Chúa (nơi duy nhất ở Việt Nam được công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới kết hợp rừng, biển, sa mạc). Đây là nền tảng vững chắc để hình thành các sản phẩm du lịch liên kết, đa dạng, kéo dài thời gian lưu trú và tăng chi tiêu của du khách.

Bên cạnh đó, thị trường tiêu thụ nông sản và thủy sản cũng được mở rộng đáng kể. Việc hợp nhất tạo điều kiện xây dựng các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn, áp dụng tiêu chuẩn chất lượng đồng bộ, đáp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu khó tính. Đặc biệt, Khánh Hòa mới có thể trở thành một trung tâm năng lượng sạch của cả nước nhờ kết hợp hệ thống điện mặt trời, điện gió, LNG và khả năng kết nối hạ tầng giữa hai tỉnh.

Vị trí địa lý chiến lược cũng mang đến cơ hội hình thành các vùng kinh tế động lực mới như Vân Phong, Cam Ranh, Cà Ná với khả năng liên kết nhanh chóng ra các vùng Tây Nguyên, Nam Bộ và quốc tế thông qua hệ thống cảng biển và sân bay.

Trong đó, cảng nước sâu Vân Phong nằm trong vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa, được đánh giá là một trong những vị trí có điều kiện tự nhiên lý tưởng nhất Việt Nam để phát triển cảng biển quốc tế.

Một góc Khu kinh tế Vân Phong

Với độ sâu tự nhiên lý tưởng khoảng trên 22m, khả năng tiếp nhận các tàu trọng tải lớn bao gồm tàu container đến 24.000 TEU, vị trí chiến lược trên tuyến hàng hải quốc tế (giúp kết nối trực tiếp với các cảng lớn trong khu vực như Singapore, Hong Kong) và quy hoạch hiện đại, cảng này được kỳ vọng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quan trọng của khu vực Đông Nam Á.

Việc xây dựng và khai thác cảng trung chuyển quốc tế sẽ kéo theo hàng loạt ngành công nghiệp hỗ trợ như logistics, kho bãi, vận tải, dịch vụ cảng biển và bảo dưỡng tàu biển.

Đồng thời, cảng còn có vai trò kết nối xuất nhập khẩu hàng hóa cho các tỉnh Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, thậm chí cả khu vực phía Nam Lào và Đông Bắc Campuchia nếu được đầu tư đồng bộ về hạ tầng.

Bên cạnh lợi ích kinh tế trực tiếp, sự phát triển của cảng Vân Phong sẽ góp phần thúc đẩy quy hoạch tổng thể Khu Kinh tế Vân Phong, một trong những khu kinh tế trọng điểm quốc gia. Điều này không chỉ tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương mà còn làm tăng sức hút đầu tư trong và ngoài nước vào Khánh Hòa.

Điều này giúp Khánh Hòa mới trở thành cửa ngõ giao thương quan trọng, vừa là trung tâm công nghiệp, dịch vụ vừa giữ vai trò then chốt trong chiến lược phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia.

Ngoài ra, với trên 200km đường cao tốc dự kiến hình thành bao gồm các tuyến trọng điểm như cao tốc Vân Phong, cao tốc Nha Trang – Đà Lạt và các đoạn kết nối trục Bắc – Nam, Khánh Hòa mới sẽ có lợi thế vượt trội về kết nối so với nhiều địa phương khác trong khu vực Nam Trung Bộ.

Các tuyến cao tốc này sẽ giúp rút ngắn đáng kể thời gian di chuyển giữa các vùng kinh tế trọng điểm như Vân Phong, Cam Ranh, Nha Trang với Tây Nguyên và miền Nam, từ đó mở rộng không gian phát triển và thị trường tiêu thụ.

Ví dụ, tuyến Nha Trang – Đà Lạt hoàn thành không chỉ thúc đẩy liên kết du lịch biển và cao nguyên mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông nông sản, hàng hóa giữa hai vùng. Cao tốc Vân Phong đóng vai trò đặc biệt trong kết nối logistics và công nghiệp cảng biển, hỗ trợ sự phát triển của khu kinh tế Vân Phong và hệ thống cảng nước sâu quy mô lớn.

ĐIỂM NÓNG ĐẦU TƯ CÔNG NGHIỆP VÀ ĐÔ THỊ

Tỉnh Khánh Hòa (mới) đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước với hàng loạt dự án quy mô hàng nghìn đến hàng trăm nghìn tỷ đồng. Sự quan tâm đầu tư không chỉ tập trung vào du lịch nghỉ dưỡng, bất động sản và đô thị mà còn mở rộng mạnh sang lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghiệp, hạ tầng cảng biển và logistics.

Cụ thể, dự án Khu đô thị mới Cam Lâm là một trong những công trình nổi bật nhất, với quy mô hơn 10.356 ha và tổng mức đầu tư lên tới hơn 260.000 tỷ đồng. Dự án này do liên danh 5 doanh nghiệp lớn gồm Công ty cổ phần Vinhomes (Vingroup), Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển bất động sản Phát Đạt, Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển bất động sản Trường Lộc, Công ty cổ phần Thương mại và Xây dựng Đô thị Xanh, Công ty cổ phần Phú Thọ Land.

Phối cảnh khu đô thị mới Cam Lâm

Dự án này sẽ cung cấp hơn 58.500 căn nhà ở biệt thự, liền kề, hơn 9.800 căn hộ chung cư, 58.500 lô đất nền nhà ở thấp tầng và trên 33.000 căn nhà ở xã hội cùng sân golf 36 hố. Đây được kỳ vọng sẽ trở thành một cực tăng trưởng mới phía Nam tỉnh, kết nối chặt chẽ với sân bay quốc tế Cam Ranh và các khu nghỉ dưỡng ven biển.

Đặc biệt, Khánh Hòa là mảnh đất mang ý nghĩa đặc biệt trong hành trình phát triển của tỷ phú Phạm Nhật Vượng bởi đây chính là nơi ông đặt những viên gạch đầu tiên cho Vingroup khi trở về từ Đông Âu.

Theo đó, đảo Hòn Tre ở Nha Trang là địa điểm được lựa chọn xây dựng Vinpearl Land đầu tiên với tham vọng biến nơi này thành khu nghỉ dưỡng cao cấp. Ý tưởng này vào thời điểm đó bị nghi ngờ là "ném tiền xuống biển".

Năm 2006, Vinpearl Land Nha Trang (lúc đó có tên gọi Hòn Ngọc Việt) ra đời với 225 phòng khách sạn và tổ hợp vui chơi đa chức năng nhanh chóng trở thành địa điểm thu hút du khách nhất nhì Việt Nam và là kiểu mẫu để sau này Vinpearl nhân rộng mô hình khắp cả nước.

Vinpearl Land đã được ông Vượng đầu tư trở thành một khu resort nổi tiếng trong khu vực với hệ thống cáp treo vượt biển dài nhất Việt Nam (hơn 3.300m) với 9 cột trụ trên biển và đất liền có hình dáng và cấu trúc giống tháp Eiffel, vào ban đêm được thắp sáng bằng laser.

Bên cạnh đó, liên doanh Becamex IDC và VSIP cũng đang đề xuất một tổ hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ quy mô khoảng 3.000 ha tại Diên Khánh và thị xã Ninh Hòa. Dự án này sẽ hình thành các khu công nghiệp hiện đại, kết hợp hạ tầng đô thị và dịch vụ đi kèm, tạo tiền đề thu hút các nhà sản xuất lớn, đặc biệt trong ngành công nghệ cao và công nghiệp phụ trợ.

Tại khu vực Vân Phong, một trung tâm công nghiệp biển chiến lược của tỉnh, HD Hyundai Việt Nam (thuộc tập đoàn HD Hyundai Hàn Quốc) tiếp tục mở rộng đầu tư nhà máy đóng tàu và công nghiệp phụ trợ, hướng tới phục vụ thị trường quốc tế.

Theo đó, dự án thực hiện xây dựng thêm cầu cảng mới số 4, số 5 và số 6, nâng trọng tải đóng mới tàu lên 115.000 DWT và công suất lên 1.440.000 DWT/năm. Tổng vốn đầu tư sau điều chỉnh là 351,842 triệu USD, tăng 60,845 triệu USD so với trước.

Theo lãnh đạo Ban Quản lý Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh Khánh Hòa, cầu cảng số 4 dự kiến hoàn thành trong năm 2026, cầu cảng số 5 và số 6 sẽ hoàn thành vào năm 2030.

Sun Group là cái tên tiên phong trong việc triển khai các dự án quy mô lớn tại Khánh Hòa. Tập đoàn này đã khởi công Khu đô thị hỗn hợp Nha Trang với diện tích khoảng 226 ha và tổng vốn đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng.

Phối cảnh Khu đô thị hỗn hợp Nha Trang

Không chỉ kết nối thông suốt với các tuyến đường huyết mạch, Khu đô thị hỗn hợp Nha Trang còn sở hữu lợi thế ba mặt Đông – Tây – Nam được bao bọc bởi dòng sông Quán Trường và sông Tắc. Đặc biệt, dự án có thiết kế độc đáo gồm ba đảo lớn, ba phân khu nổi bật giữa lòng sông nước, kết nối bằng những cây cầu.

Đồng thời, Sun Group cũng đã được chấp thuận đầu tư Khu đô thị Cổ Mã tại huyện Vạn Ninh thuộc Khu kinh tế Vân Phong, quy mô khoảng 235 ha, vốn đầu tư là 5.970 tỷ đồng.

Dự án gồm 171 căn nhà ở thấp tầng (liền kề), 150 biệt thự, quỹ đất phát triển nhà ở xã hội khoảng 0,88 ha, đáp ứng 158 căn hộ chung cư. Riêng đất nền phân lô, số lô sẽ được xác định cụ thể tại quy hoạch chi tiết xây dựng (tỷ lệ 1/500) của dự án. Quy mô dân số khoảng 9.700 người.

Không chỉ vậy, Ban Quản lý Khu kinh tế và Khu công nghiệp Khánh Hòa đã chấp thuận cho liên danh Công ty TNHH Mặt trời Phú Quốc và Công ty TNHH Mặt trời Hạ Long (thuộc Sun Group) thực hiện 2 dự án đô thị quy mô lớn là Đầm Môn và Tu Bông. Tổng vốn đầu tư cho 2 dự án là hơn 65.000 tỷ đồng.

Khu đô thị mới Đầm Môn nằm tại xã Đại Lãnh, tỉnh Khánh Hòa (thuộc Khu kinh tế Vân Phong) có quy mô sử dụng đất hơn 1.440 ha. Dự án gồm các công trình dịch vụ, du lịch nghỉ dưỡng, cơ sở lưu trú du lịch, các công trình hạ tầng công cộng… Sơ bộ cơ cấu sản phẩm nhà ở của dự án với 791 căn nhà ở liền kề, 592 căn biệt thự, 858 căn chung cư và 352 nhà ở xã hội.

Tiến độ thực hiện dự án là từ quý 2/2025 đến quý 4/2034. Tổng vốn đầu tư (chưa bao gồm chi phí bồi thường, tái định cư) của dự án này ước tính hơn 25.100 tỷ đồng, riêng chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư ước tính 526 tỷ đồng.

Dự án Khu đô thị mới cao cấp Tu Bông cũng thuộc Khu kinh tế Vân Phong, tọa lạc tại xã Vạn Thắng, xã Tu Bông và xã Đại Lãnh, tỉnh Khánh Hòa. Dự án có quy mô sử dụng đất hơn 2.579 ha.

Ngoài các hạng mục dịch vụ, du lịch nghỉ dưỡng, hạ tầng công cộng, dự án sẽ có 1.002 căn nhà liền kề, 609 biệt thự, 3.812 căn chung cư và 1.130 căn nhà ở xã hội. Tiến độ thực hiện dự án từ quý 2/2025 đến quý 4/2034.

Tổng vốn đầu tư (chưa bao gồm chi phí bồi thường, tái định cư) của dự án dự kiến hơn 40.000 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư ước tính 2.812 tỷ đồng.

Tại Ninh Thuận, một trong những điểm sáng đầu tư là Nhà máy Nhiệt điện LNG Cà Ná có công suất 1.500 MW, tổng vốn đầu tư hơn 57.000 tỷ đồng. Dự án này bao gồm các hạng mục kho cảng LNG, bồn chứa, đê chắn sóng và các công trình phụ trợ hiện đại. Nhà đầu tư hiện tại là liên danh Trung Nam – Sideros River đang trong quá trình hoàn thiện các bước pháp lý và kỹ thuật để khởi công.

Khu vực dự kiến xây dựng Nhà máy Nhiệt điện LNG Cà Ná

Cũng tại khu vực này, khu công nghiệp Cà Ná đang thu hút nhiều nhà đầu tư công nghiệp với tổng mức đầu tư hạ tầng hơn 3.875 tỷ đồng. Đây sẽ là khu công nghiệp trọng điểm kết nối với cảng nước sâu Cà Ná, tạo điều kiện thuận lợi cho logistics và xuất nhập khẩu.

Cùng với đó, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận là dự án năng lượng trọng điểm quốc gia từng được Quốc hội Việt Nam phê duyệt năm 2009 với mục tiêu xây dựng hai nhà máy tại tỉnh Ninh Thuận, tổng công suất khoảng 4.600 MW.

Phối cảnh dự án điện hạt nhân Ninh Thuận năm 2016

Trong đó, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 có công suất khoảng 2.400 MW, đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 có công suất khoảng 2.200 MW, đặt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải.

Tháng 6/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đã yêu cầu khẩn trương tái khởi động các dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, bảo đảm mục tiêu kép về an ninh năng lượng, chuyển đổi xanh. Việc đàm phán, hoàn thiện pháp lý, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị nguồn nhân lực cần thực hiện quyết liệt, nhằm hoàn thành đầu tư xây dựng trước năm 2031.

Đặc biệt, Bộ Công thương được giao thành lập đoàn đàm phán hợp tác đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và khẩn trương đàm phán với Nga, hoàn thành trong tháng 7/2025 để ký hiệp định liên Chính phủ trong tháng 8/2025. Đồng thời, phối hợp với các đơn vị liên quan làm việc với Nhật Bản về khả năng tiếp tục đầu tư dự án Ninh Thuận 2.

Ngoài ra, hai công ty nước ngoài là Derun Industrial (Hong Kong) và Advance Denim (thuộc Top Elegant International) đã ký hợp đồng thuê gần 20 ha đất tại Khu công nghiệp Du Long để xây dựng nhà máy dệt vải bò và vải thun với tổng vốn đầu tư khoảng 1.800 tỷ đồng.

Một tập đoàn khác đến từ Đức là VFT Bio Fuels UG đã đề xuất dự án thép xanh tại Khu công nghiệp Du Long với quy mô 250 ha, công suất 1,1 triệu tấn thép mỗi năm và tổng vốn lên tới 3,1 tỷ USD. Đây là một trong những dự án công nghiệp sạch quy mô lớn hiếm hoi tại miền Trung, hướng đến sản xuất xanh, phát thải thấp.

Ngọc Nhi