Người Hà Nhì ở cực Tây

Tiết mục văn nghệ chào mừng tết cổ truyền của dân tộc Hà Nhì tại xã Sín Thầu.

Hiện nay, người Hà Nhì sinh sống tập trung chủ yếu tại xã Sín Thầu. Đây là vùng quần cư lâu đời của người Hà Nhì ngành Hà Nhì Lạ Mí, nơi cảnh quan núi rừng còn nguyên sơ, đời sống cộng đồng gắn bó và bản sắc văn hóa được bảo lưu khá trọn vẹn.

Người Hà Nhì ở bản A Pa Chải, xã Sín Thầu vẫn giữ gìn được trang phục truyền thống.

Từ kiến trúc nhà ở truyền thống tựa lưng vào núi, những bộ trang phục dân tộc rực rỡ sắc màu, đến các làn điệu dân ca, lễ nghi tín ngưỡng và sinh hoạt lễ tết, tất cả vẫn hiện diện sinh động trong đời sống hằng ngày. Chính những giá trị ấy đang trở thành nền tảng quan trọng để xã Sín Thầu định hướng phát triển du lịch cộng đồng, đưa văn hóa Hà Nhì trở thành điểm tựa để kết nối du khách với miền biên viễn xa xôi nhưng giàu bản sắc.

Chuẩn bị những món ăn đặc trưng, mang đậm bản sắc của người Hà Nhì ở cực Tây.

Quây quần bên mâm cơm ngày tết.

Bên cạnh Sín Thầu, cộng đồng người Hà Nhì còn sinh sống tại xã Mường Nhé với dân số khoảng trên 1.600 người, phân bố ở hầu hết các bản, tập trung đông tại các bản Đoàn Kết, Nậm Khum, Húi To. Dù cư trú xen kẽ cùng nhiều dân tộc khác, người Hà Nhì nơi đây vẫn giữ gìn khá nguyên vẹn các tập tục, phong tục và đời sống văn hóa truyền thống.

Nữ sinh dân tộc Hà Nhì tại xã Mường Nhé trong trang phục truyền thống.

Những giá trị đó thể hiện rõ trong các dịp lễ, tết và sinh hoạt cộng đồng, khi tiếng sáo, tiếng khèn hòa quyện cùng điệu múa dân gian, khi mâm cỗ truyền thống được chuẩn bị chu đáo để dâng cúng tổ tiên, thần linh, hay khi cả bản quây quần trong những nghi lễ mang đậm màu sắc tín ngưỡng. Trong dòng chảy của cuộc sống hiện đại, cộng đồng người Hà Nhì ở Mường Nhé vẫn đề cao tinh thần đoàn kết, gắn bó gia đình, dòng họ và bản làng, xem việc gìn giữ văn hóa truyền thống là trách nhiệm chung của nhiều thế hệ.

Trẻ em Hà Nhì ở bản Nậm Khum, xã Mường Nhé chơi trò chơi truyền thống.

Các em chính là những người sẽ kế thừa, gìn giữ văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Từ Sín Thầu đến Mường Nhé, văn hóa Hà Nhì hiện lên như một mạch nguồn bền bỉ, được trao truyền liên tục trong đời sống thường nhật. Việc cộng đồng vẫn bảo tồn được bản sắc giữa nhiều biến động cho thấy sức sống mạnh mẽ của văn hóa dân tộc nơi biên cương. Đây chính là nguồn lực quý giá để phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa, góp phần cải thiện đời sống người dân, đồng thời khẳng định giá trị và vị thế của người Hà Nhì ở cực Tây Tổ quốc.

Người Hà Nhì ở bản Tả Kố Khừ, xã Sín Thầu hòa trong điệu xòe vào các ngày Tết cổ truyền của dân tộc.

Diệp Chi