Người Hoa đón Tết

Lặt lá mai chuẩn bị chào năm mới tại Quan Đế miếu Châu Đốc

Lẫn trong cái tấp nập, ồn ào của chợ Châu Đốc là một góc thanh bình mang tên Quan Đế miếu, nơi cộng đồng người Hoa địa phương xem là chốn lưu giữ văn hóa của mình. Trong tiết trời lành lạnh cuối năm, chúng tôi gặp gỡ ông Hà Nhi (nguyên Chủ tịch Hội Tương tế người Hoa Châu Đốc), để lắng nghe ông kể chuyện đón Tết của gia đình mình và bà con “bổn phố”. Với ông, Tết Nguyên đán là dịp linh thiêng để cháu con cùng quây quần, chúc sức khỏe ông bà và hưởng trọn vẹn sự ấm áp của tình thân, cùng hướng về một năm mới đầy may mắn, an lành và sung túc. Ông Hà Nhi cho biết, cộng đồng người Hoa ở Châu Đốc hiện có hơn 300 hộ, với các dân tộc: Tiều, Quảng, Hẹ, Phúc Kiến, Hải Nam, trong đó người Tiều chiếm số đông. Dù phân biệt ra các Hội đồng hương trong cộng đồng người Hoa nhưng họ vẫn có cùng tín ngưỡng, niềm tin và mong ước được chung sống hòa thuận, đoàn kết với người Kinh tại địa phương, cùng góp bàn tay xây dựng quê hương Châu Đốc ngày càng phồn thịnh.

Vừa trao đổi với chúng tôi, ông Hà Nhi vừa đưa mắt nhìn ra mấy cội mai già trong khuôn viên Quan Đế miếu. Vài thanh niên người Hoa đang chăm chỉ lặt từng chiếc lá một cách tỉ mẫn để chuẩn bị đón mùa xuân đến. Ông Hà Nhi chia sẻ, người Hoa cũng “đưa ông Táo về trời” vào ngày 23 tháng Chạp. Lễ vật thì tùy điều kiện từng gia đình, nhưng không quá cầu kỳ. Hôm sau, ngày 24 tháng Chạp sẽ là lúc cộng đồng người Hoa ở Châu Đốc cùng tề tựu tại Quan Đế miếu cúng cầu an trong năm mới. Đây là dịp để mọi người cùng nhìn lại những điều đã làm được trong năm và cầu mong những điều tốt đẹp trong cuộc sống cho bản thân và gia đình. Sau đó, “bổn phố” sẽ cùng dự liên hoan chào năm mới để thắt chặt tình đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng.

Càng gần Tết, người Hoa càng tất bật với công việc bán buôn, nhưng họ vẫn dành thời gian dọn dẹp nhà cửa cho khang trang, sạch sẽ. Theo truyền thống, họ rước ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu vào ngày 30 tháng Chạp. Trước bàn thờ tổ tiên, ông Hà Nhi sẽ thắp mấy nén nhang thơm cầu mong cho gia đạo an lành, con cháu làm ăn phát đạt trong năm mới. Ở một góc linh thiêng khác, ông dâng nén nhang thành kính lên Quan Thánh Đế Quân với mong ước vị thánh này sẽ phò trợ cuộc sống cho cả gia đình, nhất là để giáo dục cháu con về tính khảng khái, trung chính trong công việc và cuộc sống.

Trong quá trình chung sống trên mảnh đất Châu Đốc này, cộng đồng người Hoa đã tiếp nhận văn hóa Việt một cách tự nhiên nên Tết Nguyên đán của họ cũng có bánh tét, thịt kho bên cạnh những món ăn truyền thống. Ngoài ra, họ cũng đi chùa lễ Phật và đến Quan Đế miếu cầu nguyện trong những ngày đầu năm. Ông Trần Bỉnh Hòa (thành viên Ban Bảo quản Quan Đế miếu) trong những ngày cuối năm cũ, đầu năm mới phải tất bật đón khách đến cúng Quan Thánh Đế Quân. Ông Hòa cho hay, đó là phong tục đặc trưng của người Hoa, họ sẽ đến cầu nguyện những điều tốt đẹp cho năm mới và cúng “trả lễ” đức Quan Thánh về những điều mình đã mong ước trong năm cũ.

Ngoài ra, Ban Bảo quản Quan Đế miếu cũng tổ chức trao học bổng cho con em người Hoa có thành tích học tập tốt với mức hỗ trợ 2 triệu đồng/suất, nhằm cổ vũ tinh thần cố gắng của thế hệ trẻ, động viên con cháu nỗ lực trên con đường học vấn. Trong văn hóa người Hoa, tinh thần “Tích cốc phòng cơ - dưỡng nhi đãi lão” đã trở thành nét văn hóa riêng, giáo dục các thế hệ về tính tiết kiệm, siêng năng lao động, hiếu thuận với cha mẹ, ông bà và đó là bài học mà ông Hà Nhi, ông Trần Bỉnh Hòa nói với con cháu trong mấy ngày xuân nồng ấm.

Những ngày đầu năm, trong bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình, ông Hà Nhi và những bạn đồng liêu sẽ “cung hỷ” nhau những điều ý nghĩa, tốt đẹp nhất cho 12 tháng phía trước. Và điều họ mong mỏi nhất chính là được nhìn thấy cháu con thành đạt, đóng góp vào sự phát triển của thành phố quê hương, để Châu Đốc qua mỗi mùa xuân sẽ càng phồn thịnh, khởi sắc hơn.

THANH TIẾN