Người 'hồi sinh' những chiếc quạt cổ có niên đại cả trăm năm

Đến với ngôi nhà số 2 phố Tạ Hiện (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), người dân ngỡ ngàng vì nơi đây lưu giữ hàng trăm chiếc quạt cổ thuộc dạng "độc nhất vô nhị", có tuổi đời hàng trăm năm của nhiều thương hiệu tên tuổi trên thế giới như: Marelli của Ý, Emi - Hà Lan, Calor - Pháp, quạt tai voi của Nga, National 110 volt của Nhật…

“Ông vua quạt cổ” là cái tên người dân ở đây dành cho ông Trần Công Phúc. Ông đã ra đi hơn 5 năm, nhưng tình yêu với những chiếc quạt cổ không hề bị gián đoạn. Bởi người con trai của ông là anh Trần Hồng Đức cùng người học trò của ông Phúc là anh Nguyễn Văn Ngọc tiếp tục “thổi hồn” để hồi sinh những chiếc quạt cổ.

Trong căn nhà hơn 20 m2, anh Trần Hồng Đức đã cất giữ hàng trăm chiếc quạt cổ có niên đại cả trăm năm. Anh Đức cho biết anh là công chức đang làm việc tại một phường ở quận Hoàn Kiếm, dù công việc rất bận, nhưng để “giữ lửa” nghề truyền thống của gia đình nên anh vẫn giữ lại cửa hàng của bố mình để lại.

Theo anh Đức, dù không được học trường lớp nào đào tạo về sửa chữa quạt, thế nhưng anh có thể “bắt bệnh” được tất cả các loại quạt cổ quý. “Từ bé tôi đã được bố hướng dẫn và chỉ bảo cách sửa quạt, thế nên dù không được đào tạo về sửa quạt nhưng tôi có được nhiều bí kíp của bố tôi”, anh nói.

Anh Nguyễn Văn Ngọc làm ở đây được khoảng 20 năm, khi đó anh mới 18 tuổi. “Việc phục chế một chiếc quạt tưởng như bỏ đi khiến nó sống lại gần như nguyên bản đó là một việc làm vô cùng thích thú. Nó đem lại cho tôi cảm giác chinh phục và say mê. Cũng giống như thầy, tôi có thể ngồi lì cả ngày để tìm tòi, khám phá ra cách phục chế hoàn hảo nhất”, anh Ngọc tâm sự.

Được biết, để phục chế một chiếc quạt rất khó khăn. Không chỉ bởi nguyên liệu phục chế hiếm, mà tất cả các công đoạn phục chế đều phải làm thủ công. Có nhiều loại linh phụ kiện không thể phục chế được một cách hoàn hảo nên đòi hỏi phải sưu tầm thật nhiều quạt để chuyển từ cái này sang cái kia.

Công việc đòi hỏi sự khéo léo và chính xác nên không phải ai cũng đủ kiên nhẫn để ngồi nhiều giờ đồng hồ bên những chiếc quạt hỏng. Thế nhưng khi đã đủ đam mê thì dù phức tạp đến mấy anh Ngọc cũng quyết “hồi sinh” những chiếc quạt cổ. "Hiện tại ở Hà Nội chỉ có 2 - 3 cửa hàng sửa chữa quạt cổ. Chính vì vậy, thợ sửa chữa quạt cổ cũng rất hiếm, tôi và một người thợ ở đây do ông Phúc đào tạo", anh Ngọc chia sẻ.

Trên trần nhà anh Đức, những chiếc quạt trần được tháo bỏ cánh để tiết kiệm không gian, dưới nền nhà, không chỗ nào là không có quạt và thiết bị quạt. “Mỗi chiếc có một vẻ đẹp riêng và thiết kế độc đáo khác nhau, nhưng đều được làm rất kỹ bằng kim loại như thân đúc bằng gang, cánh bằng gỗ hoặc đồng, chính vì thế mà chúng có tuổi thọ lên đến hàng trăm năm”, anh Đức nói.

Với bộ sưu tập quạt cổ có một không hai này, năm 2012 ông Phúc đã từng được ghi danh trong Kỷ lục Guinness Việt Nam.

Theo anh Đức, nhiều người đặc biệt thích quạt trần cổ bởi khi sử dụng họ nhận thấy rằng làn gió do những chiếc quạt trần cổ tạo ra như gió tự nhiên và không tạo ra tiếng động. Cùng với đó, quạt được thiết kế mang đậm phong cách châu Âu với vẻ đẹp toát lên sự mềm mại, phù hợp với không gian trang trí theo phong cách tân cổ điển