Người quảng cáo sai phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường

Từ thực tế nhiều vụ quảng cáo sai sự thật vừa qua, nhiều đại biểu quan tâm đến vấn đề quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo.

ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị quy định rõ trách nhiệm của chủ thể quảng cáo. Nghĩa vụ của người quảng cáo cũng cần được quy định cụ thể, phải quảng cáo trúng, đúng sự thật. Cùng với đó, hạn chế những hình ảnh quảng cáo phản cảm, không đúng thuần phong mỹ tục, đó là trách nhiệm của người quảng cáo.

“Bỏ quy định về nghĩa vụ phải trực tiếp sử dụng sản phẩm khi quảng cáo mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm bổ sung trên mạng xã hội là đúng, nhưng phải rõ nghĩa vụ người quảng cáo. Tôi cũng đồng tình tăng xử phạt hành chính đối với người quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng, vì công chúng họ tin theo, do đó càng phải có trách nhiệm”, ĐB Hòa nêu.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai). Ảnh: VIẾT CHUNG

ĐB Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề nghị phải là người có chuyên môn liên quan về sản phẩm đó mới được quảng cáo, tránh tình trạng hoa hậu, diễn viên, thậm chí là những người có lượng theo dõi nhiều trên mạng cũng tham gia quảng cáo; cần siết lại quy định đối với đối tượng này, từ đó cũng sẽ rõ hơn nghĩa vụ của họ.

ĐB Trần Khánh Thu (Thái Bình) đề nghị bổ sung quy định về kiểm soát, quản lý trong hoạt động quảng cáo đối với tất cả các nền tảng truyền hình trực tuyến, các trang tin tức, trang thông tin điện tử; có chế tài xử lý nghiêm đối với các trang tin điện tử đăng tải quảng cáo sai sự thật, không đúng theo công dụng, nội dung của sản phẩm, những người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không đúng sự thật dẫn đến thiệt hại cho người tiêu dùng, để công tác quản lý, kiểm soát đối với nội dung và hoạt động quảng cáo được chặt chẽ.

Đồng thời, bổ sung quy định yêu cầu các trang tin phải chịu trách nhiệm kiểm duyệt quảng cáo trước khi đăng tải nội dung, thay vì chỉ dựa vào hệ thống quảng cáo tự động như hiện nay.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình). Ảnh: VIẾT CHUNG

Mặt khác, theo ĐB, qua các vụ sữa giả, thực phẩm chức năng giả vừa bị phát hiện vừa qua cho thấy, các công ty này đều có các giấy tờ kiểm định, kiểm nghiệm, công bố sản phẩm. Nhưng thực tế các sản phẩm được sản xuất qua điều tra, kiểm định của cơ quan công an lại được xác định là hàng giả.

“Vậy, việc yêu cầu người quảng cáo, nhất là các ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên, KOL có trách nhiệm kiểm tra tài liệu liên quan đến sản phẩm, hàng hóa có thực sự khả thi? Việc thông báo trước đến người tiếp nhận quảng cáo về việc mình thực hiện hoạt động quảng cáo sẽ như thế nào? Phải chăng là viết lên FB, đăng lên tiktok, Youtube nói tôi chuẩn bị sẽ quảng cáo cho nhãn hàng này, sản phẩm kia, mời bà con chuẩn bị theo dõi”, ĐB nêu câu hỏi.

Từ đó, ĐB Khánh Thu đề nghị cần sửa đổi, bổ sung các nội dung này để đảm bảo khả thi hơn. Về cơ chế bồi thường với hoạt động quảng cáo sai của người chuyển tải quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng, cũng cần quy định rõ hơn trong luật, có thể bổ sung thêm nghĩa vụ của họ, phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường vì hành động quảng cáo sai của mình.

ĐB Khánh Thu dẫn kinh nghiệm ở một số nước, trong đó có Hoa Kỳ, yêu cầu người nổi tiếng phải tiết lộ rõ ràng mối quan hệ tài chính với thương hiệu khi quảng cáo sản phẩm; quảng cáo phải trung thực, không gây hiểu lầm về hiệu quả hoặc tính năng của sản phẩm.

Hàn Quốc cũng cấm các hoạt động quảng cáo trá hình trên mạng xã hội, nếu vi phạm có thể bị phạt tối đa 2% doanh thu quảng cáo hoặc tối đa 500 triệu won (khoảng 8,7 tỷ đồng); cấm nghệ sĩ làm gương mặt đại diện cho các hãng rượu để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ. ĐB cho rằng, các quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo tính trung thực trong hoạt động quảng cáo.

Người nổi tiếng cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật khi tham gia quảng cáo để tránh các hậu quả pháp lý và ảnh hưởng đến uy tín cá nhân. Nếu người nổi tiếng đã thực hiện đầy đủ các biện pháp thẩm định hợp lý, dựa trên giấy tờ, hồ sơ pháp lý do doanh nghiệp cung cấp, thì họ không bị xem là cố tình quảng cáo gian dối, mà chủ doanh nghiệp/sản xuất sẽ chịu trách nhiệm chính.

Đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân (TPHCM). Ảnh: VIẾT CHUNG

Cũng về quảng cáo trên nền tảng số, ĐB Nguyễn Trần Phượng Trân (TPHCM) cho rằng, cần quy định cụ thể quy trình và trách nhiệm của các bên liên quan đối với việc kinh doanh, dịch vụ quảng cáo trên mạng, có trách nhiệm xác minh danh tính của người quảng cáo.

Người quảng cáo phải cung cấp giấy phép kinh doanh hoặc tài liệu pháp lý hợp lệ. Nền tảng quảng cáo có trách nhiệm lưu trữ và cung cấp thông tin khi có cơ quan chức năng yêu cầu. Nền tảng quảng cáo trực tuyến phải có cơ chế kiểm soát và báo cáo tự động về các quảng cáo xuất hiện cạnh nội dung vi phạm pháp luật, từ đó giúp người dân phân biệt được hàng hóa đảm bảo chất lượng.

Với quảng cáo nền tảng xuyên biên giới, một số ĐB cho rằng, cần quy định phải có đại diện pháp lý tại Việt Nam.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: VIẾT CHUNG

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh giải trình, tiếp thu các ý kiến đại biểu, về quảng cáo trên mạng, qua cả 2 kỳ họp, đại biểu Quốc hội đều đã nêu. Quan điểm là xử lý nghiêm các vi phạm để bảo đảm tính răn đe, nhưng vấn đề cũng đặt ra là công tác hậu kiểm, phải giám sát chặt chẽ hơn để bảo đảm việc thực thi pháp luật nghiêm minh hơn. Lĩnh vực này sẽ có nhiều phát sinh, luật chỉ quy định những nội dung cơ bản, Chính phủ sẽ có những quy định chi tiết.

Theo ông Vinh, chúng ta tạo điều kiện cho các nhà sản xuất kinh doanh quảng cáo, nhưng các chủ thể quảng cáo cũng sẽ phải nâng cao trách nhiệm.

Về quảng cáo ngoài trời, từ ý kiến của ĐB Nguyễn Trần Phượng Trân (TPHCM), khi quảng cáo đã hỏng hóc, xuống cấp mà chủ thể không tháo dỡ gây mất mỹ quan, ảnh hưởng giao thông, cần ký quỹ để làm việc này, ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết sẽ tiếp thu, nghiên cứu ý kiến này.

PHAN THẢO