Người thu nhập thấp có cơ hội an cư

Chính phủ đề xuất cơ chế thí điểm và nhiều giải pháp đột phá thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm tạo sự đột phá về nhà ở xã hội (NOXH).

Còn chậm, nhiều vướng mắc

Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo về phát triển NOXH trong thời gian qua. Mới đây nhất, cuối tháng 2/2025, Thủ tướng đã ký Quyết định số 444/QĐ-TTg chỉ đạo về giao chỉ tiêu phát triển NOXH trong năm 2025 đến năm 2030.

Theo chỉ đạo, cả nước phải hoàn thành 995.445 căn hộ giai đoạn 2025 - 2030 để hoàn thành mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.

Đầu tháng 3/2025, Chính phủ tiếp tục có hội nghị trực tuyến toàn quốc để bàn về giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đề án phát triển NOXH.

Hội nghị do Thủ tướng chủ trì, có sự tham gia của các Phó Thủ tướng Chính phủ: Trần Hồng Hà (điểm cầu Cần Thơ), Hồ Đức Phớc; lãnh đạo bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; ngân hàng, doanh nghiệp bất động sản.

Thống kê, báo cáo tiến độ thực hiện NOXH của Bộ Xây dựng cho thấy, cả nước đã hoàn thành 103 dự án với quy mô 66.755 căn. Có137 dự án với quy mô 114.618 căn đã khởi công xây dựng. 415 dự án với quy mô 412.055 căn đã được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Về nguồn vốn tín dụng ưu đãi trong gói 120.000 tỷ đồng dành cho NOXH (hiện nay tăng lên 145.000 tỷ đồng) đã được giải ngân 2.845 tỷ đồng, gồm 2.580 đồng cho chủ đầu tư tại 20 dự án, 265 tỷ đồng cho người mua nhà tại 15 dự án.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá: Việc xây dựng, phát triển NOXH có kết quả bước đầu, tuy nhiên so với yêu cầu đặt ra thì chưa đạt. Việc giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng NOXH gặp khó, chậm.

Các doanh nghiệp đầu tư NOXH gặp vướng thủ tục đầu tư xây dựng, chính sách ưu đãi, đất đai… Hiện, cả nước có 655 dự án NOXH được triển khai, quy mô 593.428 căn, nhiều địa phương thực hiện tiến độ chậm.

Theo Thủ tướng, phát triển NOXH là động lực phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo đảm an sinh, phát triển đô thị…. Đầu tư cho NOXH là nhiệm vụ quan trọng cho sự phát triển của xã hội, của đất nước. Vì vậy cần sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, cấp ủy, chính quyền… người dân và doanh nghiệp.

Theo Thủ tướng, NOXH đã được ban hành nhiều cơ chế, do vậy phải đảm bảo được đúng chất lượng, quy chuẩn, phải bảo đảm hạ tầng giao thông, xã hội, y tế, văn hóa, giáo dục, thể thao, điện nước… phải đồng bộ, thuận lợi.

Hiện, các bộ, ngành đang khẩn trương trình Chính phủ ban hành 9 nghị định, 2 quyết định của Thủ tướng, ban hành Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Đất đai 2024, Luật Các tổ chức tín dụng 2024... để nhằm thúc đẩy phát triển NOXH đúng với tiến độ của Đề án.

Đề xuất cơ chế thí điểm và giải pháp

Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo nhiều nhóm nhiệm vụ, giải pháp quan trọng nhằm phát triển NOXH. Đáng chú ý, đề xuất một số cơ chế thí điểm, như chỉ định thầu, xây nhà bằng cấu kiện lắp ghép sản xuất, cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính…

Bộ Xây dựng là đơn vị chủ trì, rà soát lại thể chế, quy trình, thủ tục vướng mắc tại các luật, nghị định, thông tư… để có đề xuất Chính phủ, trình Quốc hội.

Rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức liên quan NOXH như chiều cao, vật liệu xây dựng; thiết kế mẫu mã phù hợp từng vùng miền để có thể nghiên cứu việc tiến hành sản xuất hàng loạt…

Về quy hoạch, các địa phương phải điều chỉnh quy hoạch NOXH phù hợp, chậm nhất trong quý II, nếu vướng mắc thì đề xuất. Chủ động giao đất cho chủ đầu tư; nghiên cứu thu hồi các dự án lãng phí, khu đất bỏ hoang nhiều năm, xử lý vướng mắc, giao cho các chủ đầu tư; giải quyết, bố trí quỹ đất đầy đủ, nhanh cho chủ đầu tư; giải phóng mặt bằng cho doanh nghiệp.

Phát triển đồng bộ hạ tầng, đáp ứng yêu cầu, nếu cần thì đầu tư công; có thể chỉ định thầu đồng bộ giữa dự án nhà ở xã hội và dự án hạ tầng, quan trọng là phải phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Có thể tăng mức lợi nhuận phù hợp (hiện nay là 10%) cho doanh nghiệp nhưng dự án phải đảm bảo nhanh, kịp thời, tiết kiệm chi phí, công sức.

Bên cạnh đó, Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, hoàn thành việc lập quỹ nhà ở quốc gia trong tháng 3/2025. Thực hiện phê duyệt danh sách người được mua, thuê mua, thuê NOXH, huy động nguồn lực xã hội, hợp tác công tư; Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không tính tín dụng cho vay NOXH vào lãi suất tín dụng của các ngân hàng.

Ở một diễn biến khác, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đang triển khai 2 chương trình tín dụng quan trọng nhằm hỗ trợ nhà ở cho người dân, bao gồm gói 145.000 tỷ đồng và chương trình cho vay tín dụng dành cho người trẻ dưới 35 tuổi.

Người đứng đầu NHNN cho rằng, hoạt động ngân hàng có những đặc thù riêng, trong đó nguồn vốn cho vay chủ yếu đến từ tiền gửi của người dân.

Khó khăn trong việc triển khai tín dụng NOXH là sự chênh lệch giữa nguồn vốn huy động và vốn cho vay. Trong khi các dự án bất động sản thường cần nguồn vốn dài hạn. Yêu cầu đặt ra là về cân đối nguồn vốn hợp lý để đảm bảo thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng, NHNN đề xuất sử dụng nguồn vốn ngân sách ủy thác qua ngân hàng để cho vay hoặc thành lập Quỹ để ủy thác qua các tổ chức tín dụng để tăng thời hạn vay và lãi suất ưu đãi hơn, dễ dàng tiếp cận vốn.

NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại khẩn trương rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ vay vốn, tạo thuận lợi cho chủ đầu tư và người mua nhà. Tuy nhiên, các điều kiện và quy định về vay vốn vẫn phải tuân thủ chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch và khả năng thu hồi vốn.

Nguyên Khôi