Người tiêu dùng ngày càng dè dặt trước nội dung quảng cáo sản phẩm

Nhiều năm trở lại đây, xu hướng mua sắm trực tuyến bùng nổ, việc tìm kiếm và đọc nhận xét trước khi mua là thói quen khá phổ biến. Nắm bắt được tâm lý này các doanh nghiệp mời nhân vật nổi tiếng trong showbiz, KOLs (người có sức ảnh hưởng trên mạng), KOC (những người tiêu dùng có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường)… quảng bá sản phẩm, dịch vụ của mình đã trở nên phổ biến. Thậm chí, không ít doanh nghiệp coi đây là kênh tối ưu cho mỗi chiến dịch tung ra sản phẩm mới.

Theo Ủy ban Cạnh tranh quốc gia, báo cáo của Hiệp hội Quảng cáo và Niềm tin toàn cầu Nielsen cho biết, 92% người tiêu dùng tin vào lời giới thiệu của bạn bè và người thân hơn là quảng cáo của nhà sản xuất. Do thông tin quảng cáo tràn lan, kém chất lượng nên người dùng ngày càng dè dặt trước nội dung quảng cáo sản phẩm.

Thời gian qua nhiều người nổi tiếng quảng bá sản phẩm cho các nhãn hàng.

Đáng nói, KOLs là những con người cụ thể nên khi truyền tải câu chuyện của nhãn hàng dễ tạo được sự đồng cảm. Chính vì vậy, những thông điệp hay chia sẻ về sản phẩm của KOLs thường không bị người hâm mộ gắn mác quảng cáo.

Ngoài ra, người tiêu dùng cũng thường xuyên xem các đánh giá, nhận xét trực tuyến dưới mỗi sản phẩm. Đây là thói quen tốt, nhưng gần đây xuất hiện tình trạng đăng nhận xét giả (fake reviews) để thuyết phục người tiêu dùng mua hàng.

Theo Ủy ban Cạnh tranh quốc gia, không ít trường hợp KOLs bị phanh phui quảng bá hàng giả, hàng không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Những hình ảnh, lời khuyên, khuyến nghị của các KOLs trong nhiều trường hợp đã gây không ít hệ lụy, thậm chí là gây thiệt hại nghiêm trọng cho người tiêu dùng.

Do đó, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 bên cạnh việc quy định trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh thì còn yêu cầu bên thứ 3 (KOLs, người reviews sản phẩm…) phải bảo đảm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp và chương trình đánh giá, xếp hạng liên quan (nếu có).

Yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp thông tin, tài liệu, phương tiện để chứng minh tính chính xác, đầy đủ của thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; chịu trách nhiệm liên đới về việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, trừ trường hợp chứng minh đã thực hiện tất cả biện pháp theo quy định của pháp luật để kiểm tra tính chính xác, đầy đủ của thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; thực hiện quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ngoài ra, những người này còn có thêm trách nhiệm thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ để người tiêu dùng tiếp nhận đầy đủ, khách quan về thông tin trước khi quyết định mua hàng hóa, dịch vụ.

Mới đây, trả lời kiến nghị của cử tri trước Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về việc gần đây các trang mạng xã hội thường xuyên đăng tải những nội dung chưa được kiểm chứng về chất lượng và một số thông tin sai lệch, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết tình trạng nghệ sĩ, người nổi tiếng và KOLs tham gia quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng đang diễn biến phức tạp và gây nhiều hệ lụy tiêu cực.

Các cá nhân này thường lợi dụng sự nổi tiếng, được nhiều người quan tâm để quảng cáo không đúng sự thật, phóng đại công dụng của thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh và mỹ phẩm, lừa dối người tiêu dùng về việc đã sử dụng sản phẩm; dùng uy tín cá nhân quảng cáo cho hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, dịch vụ tài chính, đầu tư, tiền ảo và tín dụng đen…

Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm này chưa triệt để. Nêu lý do của tình trạng này, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, Luật Quảng cáo năm 2012 chưa có quy định về trách nhiệm của người nổi tiếng, người có ảnh hưởng, KOLs khi tham gia quảng cáo.

Tại Dự luật Quảng cáo sửa đổi được thảo luận tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, cũng đã bổ sung quy định nhằm "siết" người nổi tiếng, có ảnh hưởng quảng cáo sản phẩm tràn lan trên mạng.

Cụ thể, người chuyển tải sản phẩm quảng cáo có các trách nhiệm như cung cấp tài liệu liên quan đến nội dung quảng cáo, doanh thu, tên sản phẩm, số lượng của từng sản phẩm phát sinh từ hoạt động quảng cáo định kỳ theo yêu cầu của cơ quan thuế hoặc khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu…

Người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người ảnh hưởng có trách nhiệm như: thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình đang thực hiện quảng cáo.

Khi đăng tải ý kiến, cảm nhận về kết quả sử dụng mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm bổ sung trên mạng xã hội phải là người đã trực tiếp sử dụng sản phẩm.

Thanh Hoa