Người uy tín chung sức xây dựng nông thôn mới

Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới tại Lâm Đồng, nhiều thầy mo, già làng gương mẫu, đi đầu trong việc xóa bỏ hủ tục và xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Ông Đặng Chòi Hiền (68 tuổi) đang sống cùng vợ chồng người con trai trong căn nhà sàn truyền thống của đồng bào Dao tại thôn Đắk Ri, xã Krông Nô.

Trong căn nhà này, ngay giữa gian, ông Hiền trang trọng đặt những nhạc cụ mà ông thường sử dụng trong các lễ cúng, đám ma, cưới hỏi.

Thầy mo Đặng Chòi Hiền (bên trái) có hơn 40 năm thực hiện các tín ngưỡng của người Dao

Vốn là thầy mo, với hơn 40 năm thực hiện các tín ngưỡng thờ cúng, nghi lễ tâm linh, đối với ông Hiền, chiêng, trống, chũm chọe… không chỉ đơn thuần là nhạc cụ, mà nó còn là một nét văn hóa, có ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

Ông Hiền kể, ông quê ở tỉnh Cao Bằng. Cuối những năm 90 của thế kỷ trước, ông cùng rất nhiều hộ đồng bào người Dao di cư vào khu vực thôn Đắk Ri để trồng ngô, mì và cà phê.

Không chỉ mang theo vốn liếng, kinh nghiệm sản xuất, cộng đồng người Dao còn mang theo rất nhiều phong tục truyền thống đến vùng đất kinh tế mới này.

"Tôi làm thầy mo khi mới 20 tuổi nên vào đây, tôi vẫn tiếp tục với công việc của mình. Ngày ấy, bà con trong thôn có việc gì trọng đại đều mời thầy mo về làm lễ, đó cũng là nét đẹp trong văn hóa người Dao", ông Đặng Chòi Hiền chia sẻ.

Theo lời ông Hiền, mỗi khi trong nhà có việc trọng đại, người dân thường mời thầy mo về làm lễ.

Ngày ấy, khi có ma chay, tang lễ có thể diễn ra trong nhiều ngày liền. Khi nào thầy mo xem được ngày đẹp, gia đình mới tiến hành an tang.

Hay như chuyện cưới xin. Trai gái yêu nhau, hai gia đình phải đi xem thầy, nếu thầy mo nói không hợp thì sẽ ngăn cản đám cưới. Còn nếu hợp, các gia đình sẽ tổ chức lễ cưới kéo dài gần một tuần lễ.

Ông Đặng Chòi Hiền ở thôn Đắk Ri, xã Krông Nô

Ông Hiền (bên phải) là người đi đầu trong việc xóa bỏ các hủ tục lạc hậu của người Dao

Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền cùng với uy tín của mình, thầy mo Đặng Chòi Hiền đã từng bước loại bỏ những hủ tục lạc hậu

Nhận thấy đây là những tục lệ, tập quán lạc hậu, là gánh nặng cho người dân, chính ông Hiền là người tiên phong xóa bỏ những hủ tục này.

Ngoại trừ 2 người con đầu đã tổ chức lễ cưới tại Cao Bằng, chuyện cưới xin của những người con còn lại, ông Hiền chỉ thực hiện gọn gàng, đơn giản và phù hợp với điều kiện kinh tế.

"Tôi là thầy mo nên phải làm gương cho mọi người. Vậy nên, lễ cưới của mấy đứa con tôi đều được tổ chức tiết kiệm, gói trọn trong một buổi", ông Hiền chia sẻ.

Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền cùng với uy tín của mình, thầy mo Đặng Chòi Hiền đã từng bước loại bỏ những hủ tục lạc hậu ra khỏi đời sống của đồng bào Dao thôn Đắk Ri.

Hiện nay, mỗi khi có người qua đời, gia chủ đều làm thủ tục chôn cất theo đúng phong tục, sau đó chọn ngày tốt để tổ chức lễ tang. Đối với lễ cấp sắc, các nghi lễ cũng được thầy mo tổ chức ngắn gọn với các lễ vật đơn giản, nhưng vẫn đủ lòng thành kính dâng lên tổ tiên.

Trên những con đường đất đỏ dẫn vào bon Bu Sir, xã Quảng Sơn, hình ảnh già làng Y Long, người uy tín kiêm trưởng bon đã trở nên quen thuộc với bà con M’nông.

Dẫu trời mưa hay nắng gắt, ông Y Long vẫn giữ thói quen ghé từng nhà trong bon như thăm hỏi tình hình mùa màng, vật nuôi hoặc chia sẻ những khó khăn với bà con Nhân dân và tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Bon Bu Sir khang trang hơn nhờ sự chung tay của người dân trong xây dựng nông thôn mới

Ông nói chuyện bằng lời lẽ giản dị, chân thành, luôn kiên nhẫn giải thích để bà con hiểu rõ lợi ích của mỗi phong trào, từ bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự đến việc không nghe theo các luận điệu xuyên tạc, sai trái.

Điều đặc biệt, già làng Y Long còn là người tiên phong trong xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hóa ở bon làng.

Ông Y Long kể, vài năm trước, nhận thấy bon Bu Sir thiếu nơi sinh hoạt cộng đồng nên ông đã bàn với vợ con, hiến tặng địa phương một mảnh đất để làm nhà văn hóa.

Từ 350m² đất gia đình ông Y Long hiến tặng cùng với nguồn hỗ trợ từ Nhà nước, người dân bon Bu Sir đã chung sức, làm nhà văn hóa.

Công trình trở thành không gian quan trọng tổ chức hội họp, lễ hội truyền thống, truyền dạy cồng chiêng và bàn bạc công việc chung.

Theo chính quyền địa phương, trên cương vị trưởng bon, ông Y Long đã tích cực vận động người dân hiến đất cùng Nhà nước nâng cấp, làm mới khoảng 1,7km đường bê tông, đường nhựa nội bon và vào khu sản xuất để người dân đi lại, lao động sản xuất thuận tiện.

Từ việc làm của ông Y Long, nhiều hộ dân hưởng ứng phong trào góp công làm đường, chỉnh trang khu dân cư, thu gom rác thải và trồng cây xanh.

Những con đường đất lầy lội ngày trước dần được bê tông hóa, các tuyến đường hoa và điểm sinh hoạt cộng đồng hình thành, gắn kết mọi người hơn.

Già làng Y Long thường xuyên gặp gỡ người dân, tuyên truyền về chủ trương, chính sách

Ông Y Long là người tiên phong trong xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hóa ở bon làng

Những đóng góp của ông Y Long được chính quyền các cấp ghi nhận, biểu dương

Ông Đoàn Văn Phương, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn cho biết, trong thời gian qua, đội ngũ người có uy tín đã góp phần vào việc vận động quần chúng, phát triển kinh tế, giáo dục con cháu và giữ gìn văn hóa.

“Những già làng, người có uy tín như ông Y Long đang là điểm tựa tinh thần, là người thắp lên ý chí làm giàu, giữ gìn văn hóa M’nông, góp phần xây dựng xã Quảng Sơn đoàn kết, khởi sắc từng ngày”, ông Đoàn Văn Phương ghi nhận.

Thực hiện: Đặng Dương

Dương Phong