Nguy cơ đột quỵ ở người trẻ mê việc, sinh hoạt lệch múi giờ

Thức khuya dậy muộn, ăn uống thất thường, làm việc quá sức... là lối sống phổ biến của nhiều bạn trẻ. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

2h sáng, thành phố chìm vào tĩnh lặng. Trịnh Nguyễn Hồng Ngọc (23 tuổi, TP.HCM) chậm rãi gập laptop, xoa hai bên thái dương đang căng nhức. Bảng kế hoạch đăng bài cho ngày mới đã hoàn thành. Cô hài lòng thở mạnh, tắt đèn, lặng lẽ lên giường ngủ.

Không thể rời công việc

Ngọc gia nhập công ty từ năm 2023, đảm nhận vị trí chuyên viên truyền thông với mức lương 12 triệu đồng. Công việc quản lý fanpage về phim ảnh gần một triệu người theo dõi khiến cô lúc nào cũng trong trạng thái bận rộn.

Dù ngày hay đêm muộn, cô bạn 23 tuổi phải miệt mài "cắm mặt" vào màn hình, lướt từng dòng tin tức từ các trang quốc tế, lọc những thông tin nóng hổi nhất về điện ảnh. Cô không cho phép mình chậm trễ, bởi chỉ cần bỏ lỡ một tin quan trọng, fanpage có thể tụt lại sau hàng loạt đối thủ khác.

“Đa phần tin tức từ châu Âu rơi vào buổi tối do chênh lệch múi giờ. Nếu tôi không theo sát và đăng ngay, hôm sau tin đã nguội mất rồi”, cô kể.

Có lần, Ngọc bỏ lỡ một tin tức nóng được đăng vào tối muộn và bị sếp nhắc nhở. Từ đó, cô tự ép mình phải theo dõi tin tức xuyên đêm, không còn kết thúc công việc lúc 18h như trước.

Những đêm thức khuya triền miên, bữa ăn qua loa vội vã dần bào mòn sức khỏe của Ngọc. Cô thường xuyên vật lộn với những cơn đau đầu dữ dội. Chưa đầy một tháng trước, cơ thể cô không còn chịu đựng nổi - huyết áp tụt đột ngột, buộc phải nhập viện và nghỉ làm 3 ngày.

Nhiều bạn trẻ đánh đổi sức khỏe ở hiện tại để "đầu tư" hết mình cho công việc. Ảnh: Shutterstock.

“Tôi biết bản thân đang đánh đổi sức khỏe rất nhiều nhưng vì tính chất công việc nên không biết phải làm thế nào”, Ngọc tâm sự.

Bùi Thị Ánh Hồng (22 tuổi), một thợ làm tóc ở quận 5, TP.HCM, từng miệt mài với công việc trong tiệm nhỏ, thường xuyên làm việc đến kiệt sức để theo đuổi giấc mơ mở salon riêng.

Ngày định mệnh, khi đang sấy tóc cho khách, cô đột nhiên cảm thấy tay trái tê rần như bị điện giật, rồi rũ xuống mất cảm giác. Tình trạng diễn tiến nhanh đến xuất huyết não, biến chứng nhồi máu cơ tim, buộc bác sĩ phải mở hộp sọ để xử lý máu tụ – ca phẫu thuật căng thẳng kéo dài từng giây.

Sau cơn đột quỵ ở tuổi 22, Hồng phải tập phục hồi chức năng và chật vật để theo tiếp ước mơ sự nghiệp, nhưng cô học được bài học quý giá: Trân trọng sự sống, ý thức giữ gìn sức khỏe.

Cuộc sống của Hồng gần như thay đổi hoàn toàn so với trước đây, thời điểm cô vẫn chủ quan với sức khỏe, không mảy may lo lắng cho đến khi cơn đột quỵ bất ngờ ập đến.

Anh Nguyễn Văn Thành (34 tuổi, Nam Định) làm việc trong một công ty sản xuất giày da với lịch làm việc luân phiên giữa ca ngày và ca đêm. Cứ hai tuần một lần, anh lại phải đổi ca, nhịp sinh hoạt bị đảo lộn liên tục, cơ thể chưa kịp thích nghi đã lại phải điều chỉnh từ đầu.

Những ngày đầu, Thành chật vật chống chọi với cơn buồn ngủ đeo bám dai dẳng, đôi mắt lúc nào cũng trĩu nặng, đầu óc quay cuồng. Cả ngày lẫn đêm, cơ thể anh mệt lả. Thậm chí, có hôm vừa về đến nhà, anh kiệt sức đến mức ngủ thiếp đi trên ghế.

Dần dần, anh học cách thích nghi với guồng quay này. Thế nhưng, những cơn đau đầu bất chợt ngày một xuất hiện nhiều hơn. Nỗi lo về sức khỏe cứ lớn dần trong anh.

Người đàn ông nghe nhiều về những hiểm họa từ việc thức đêm - suy giảm trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, thậm chí là nguy cơ đột quỵ. Mỗi lần nghe tin ai đó nhập viện vì kiệt sức, Thành không khỏi giật mình. Song, giống như Hồng Ngọc, anh không biết phải làm gì để bảo vệ bản thân ngoài việc tiếp tục cuốn theo nhịp sống.

Cách thích nghi với lối sống "lệch múi giờ"

Trên thực tế, những người phải làm việc xuyên đêm như Hồng Ngọc hay Thành không còn là hiếm. Nhiều bạn trẻ chọn làm việc cho công ty nước ngoài, buộc phải thích nghi với múi giờ chênh lệch, hoặc đảm nhận công việc yêu cầu sự linh hoạt về thời gian.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thiếu ngủ là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường và rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu. Đặc biệt, điều này có thể đẩy nhanh quá trình đột quỵ.

Trao đổi với Tri Thức - Znews về thực tế này, ThS.BS Nguyễn Thị Cúc, khoa Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết thức khuya không phải nguyên nhân trực tiếp gây đột quỵ, nhưng việc duy trì lối sống thiếu điều độ có thể làm cơ thể suy kiệt, thúc đẩy đột quỵ xảy ra sớm hơn.

Theo bác sĩ Cúc, những người làm việc ban đêm thường có chế độ ăn uống chưa thật sự khoa học, dễ tiêu thụ nhiều đồ ăn nhanh, thực phẩm dầu mỡ, trong khi cơ thể lại ít vận động do mệt mỏi. Đây có thể là những yếu tố góp phần đẩy nhanh quá trình xơ vữa mạch, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.

Ngoài ra, những người làm ca đêm, chịu áp lực công việc lớn cũng dễ rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài. Điều này có thể ảnh hưởng đến huyết áp, đường huyết, mỡ máu.

Những người làm việc ban đêm cần xây dựng lối sống lành mạnh và chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ để bảo vệ sức khỏe. Ảnh: Pexels.

Đồng quan điểm với bác sĩ Cúc, PGS.TS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM, cho rằng thức khuya thường xuyên có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực do làm xáo trộn nhịp sinh học tự nhiên. Khi cơ thể phải hoạt động trái với giờ sinh lý thông thường, dạ dày sẽ tiết dịch nhiều hơn, huyết áp có xu hướng tăng cao và trí nhớ có thể bị ảnh hưởng.

“Tuy nhiên, với những người hoàn toàn khỏe mạnh, cơ thể vẫn sẽ có cơ chế thích nghi với lối sinh hoạt này”, vị chuyên gia cho biết.

PGS Nguyễn Huy Thắng cho rằng nhiều người, như tiểu thương ở chợ đầu mối, phải thức khuya dậy sớm vì công việc. Không thể khuyên họ bỏ việc, ông nhấn mạnh giải pháp ở đây là cần tự điều chỉnh lối sống. Ngủ đủ giấc vào hôm sau, tập thể dục và ăn uống lành mạnh là cách giữ sức khỏe dù làm việc trái giờ.

Nguy cơ đột quỵ cao hơn ở những người có bệnh lý nền như cao huyết áp, tiền sử đột quỵ hoặc bệnh tim mạch. Với nhóm này, việc thay đổi giờ giấc sinh hoạt không chỉ gây rối loạn nhịp sinh học mà còn làm tăng nguy cơ xuất hiện những bất thường về huyết áp.

Do đó, đối với những người mắc bệnh nền, giải pháp tối ưu nhất vẫn là duy trì nhịp sinh học ổn định. Nếu không thể tránh khỏi làm việc ban đêm, họ cần kiểm soát huyết áp chặt chẽ hơn so với người bình thường bằng cách uống thuốc đều đặn, theo dõi huyết áp thường xuyên và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những nguy cơ tiềm ẩn.

Vị chuyên gia nhấn mạnh: Dù công việc bận rộn đến đâu, mọi người vẫn nên sắp xếp lịch sinh hoạt điều độ, cân đối giữa làm việc và nghỉ ngơi. Chế độ ăn uống cũng cần được điều chỉnh, ưu tiên rau xanh, hạn chế dầu mỡ để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

“Còn trẻ, ai cũng muốn phấn đấu cho sự nghiệp, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc bỏ quên sức khỏe. Các bạn nên thăm khám định kỳ, đặc biệt kiểm tra chỉ số huyết áp, mỡ máu, tầm soát các bệnh lý chuyển hóa”, bác sĩ Cúc cảnh báo.

Các chuyên gia khuyến cáo khi có những dấu hiệu sớm như nhìn mờ, chóng mặt, yếu chân tay, người bệnh cần nghĩ ngay đến nguy cơ đột quỵ. Đã có không ít bệnh nhân chỉ thấy đau đầu nhẹ nhưng khi thăm khám đã phát hiện tổn thương nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.

Phương Anh - Kỳ Duyên