Nguy cơ thiếu thuốc điều trị HIV: WHO hỗ trợ khẩn, Bộ Y tế thúc đẩy việc đấu thầu mua thuốc

Nhiều tỉnh kêu cứu vì thiếu thuốc ARV

Theo Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Việt Nam hiện có trên 178.000 người bệnh đang điều trị ARV, trong đó, khoảng 130.000 người đang điều trị thuốc ARV phác đồ TLD.

Việc duy trì điều trị cho những bệnh nhân này cần liên tục, suốt đời và có nghĩa quan trọng trong kiểm soát sự lây lan của “căn bệnh thế kỷ”, đồng thời, cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người nhiễm HIV. Vì thế, đảm bảo đủ thuốc cho các bệnh nhân HIV là vấn đề “sống còn” để ngăn chặn dịch, được Bộ Y tế đặc biệt quan tâm.

Thuốc ARV là hơi thở, giúp những người nhiễm HIV có sức khỏe tốt và có thể học tập, làm việc

Thuốc TLD điều trị người nhiễm HIV được cung cấp từ 2 nguồn: Nguồn bảo hiểm y tế (BHYT) và nguồn Quỹ Toàn cầu viện trợ cho các trường hợp không sử dụng được từ nguồn BHYT, như những người đang điều trị ARV trong trại giam, trại tạm giam, người nhiễm HIV bị gián đoạn thẻ BHYT.

Tuy nhiên, do vướng mắc trong thực hiện Luật Đấu thầu mới khiến cho việc đấu thầu thuốc ARV gặp khó khăn. Vì thế, những tháng gần đây, nhiều bệnh nhân HIV không được nhận đủ thuốc ARV sử dụng trong ba tháng, mà chỉ được phát cầm chừng thuốc dùng một tháng, hoặc chỉ hai tuần.

Điều này khiến cho nhiều người nhiễm HIV rất lo ngại việc điều trị bị gián đoạn. Một số địa phương như TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Kiên Giang, Vĩnh Long… đã lên tiếng về nguy cơ gián đoạn thuốc ARV BHYT điều trị người bệnh HIV, đồng nghĩa với nguy cơ bệnh tiến triển, làm tăng khả năng lây truyền trong cộng đồng, ảnh hưởng đến mục tiêu chấm dứt dịch HIV/AIDS vào năm 2030 của Việt Nam.

Anh Nguyễn Anh Tú - điều phối chương trình thanh niên tại Mạng lưới Người sống với HIV Việt Nam (VNP+) - nhấn mạnh: Thuốc ARV là hơi thở, giúp những người nhiễm HIV có sức khỏe tốt và có thể học tập, làm việc, đóng góp công sức cho cộng đồng và xã hội một cách tốt hơn.

Trước tình hình này, Bộ Y tế đã có nhiều giải pháp, nhằm nhanh chóng đảm bảo nguồn thuốc ARV cho các bệnh nhân HIV được điều trị liên tục: Thúc đẩy việc mua sắm thuốc ARV từ nguồn BHYT. Trung tâm Mua sắm Tập trung thuốc Quốc gia gấp rút hoàn thiện thủ tục mua sắm mua ARV từ nguồn BHYT và hoàn thành việc đàm phán giá thuốc ARV đợt 1.

Cục Phòng, chống HIV/AIDS chỉ đạo sở y tế các địa phương chủ động giám sát, điều tiết cung ứng thuốc ARV cho người bệnh HIV/AIDS.

“Để giải quyết vấn đề thiếu thuốc trong thời gian chờ thuốc được BHYT mua, Bộ Y tế đã đề nghị WHO viện trợ thuốc TLD để những người nhiễm HIV đang điều trị không bị gián đoạn thuốc” - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết.

Trong bối cảnh có nguy cơ thiếu thuốc ARV điều trị người nhiễm HIV, thì việc WHO hỗ trợ thuốc Acriptega - một loại thuốc ARV phác đồ bậc 1 ưu tiên là rất quan trọng để duy trì công tác điều trị người bệnh HIV.

Tháo gỡ khó khăn

Chiều 20/6, 65.000 lọ thuốc TLD do Chính phủ Úc viện trợ thông qua hợp tác với WHO đã được Bộ trưởng Bộ Y tế đã tiếp nhận.

Theo PGS.TS. Phan Thị Thu Hương - Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) - đây là khoản viện trợ phi dự án do WHO hỗ trợ, nhằm đảm bảo duy trì việc điều trị cho các bệnh nhân HIV ở Việt Nam.

Với số thuốc trên, 5 địa phương có nhu cầu điều trị thuốc TLD khẩn cấp gồm Hà Nội, Thanh Hóa, TP HCM, Cần Thơ và Bến Tre đã nhận được 50.000 lọ thuốc TLD. 15 nghìn lọ thuốc TLD còn lại sẽ tiếp tục được cung cấp vào tuần sau.

Phát thuốc cho người nhiễm HIV ở huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp

Một công ty dược phẩm ở TP.HCM là đơn vị trúng thầu sẽ chịu trách nhiệm cung ứng thuốc đến 5 địa phương đang cần nhất. Như vậy, việc thiếu thuốc cho người HIV đã được tháo gỡ.

Đồng thời với việc hỗ trợ khẩn cấp của WHO, cũng trong ngày 20/6/2024, đã có gần 100/486 cơ sở điều trị HIV/AIDS ký hợp đồng mua sắm thuốc với đơn vị trúng thầu. Như vậy, đến hết tháng 7/2024, sẽ có 483.000 lọ thuốc TLD được nhà thầu cung cấp cho các cơ sở y tế. Lượng thuốc còn lại tiếp tục được Bộ Y tế mua sắm và cung cấp trong tháng 9/2024.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tiếp tục chiến lược mở rộng điều trị ARV trong ngày, điều trị ARV nhanh cho tất cả các trường hợp nhiễm HIV được phát hiện; đồng thời tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình mua sắm thuốc ARV nhằm duy trì cung ứng thuốc ARV đảm bảo điều trị ARV ở người bệnh HIV được liên tục.

Anh Nguyễn Anh Tú - điều phối chương trình thanh niên tại Mạng lưới Người sống với HIV Việt Nam (VNP+) - bày tỏ: Chúng tôi hiểu rằng, luôn có Bộ Y tế và những người bạn đến từ các quốc gia trên thế giới sát cánh cùng chúng tôi chiến đấu, chống lại căn bệnh thế kỷ này.

"Mạng lưới Người sống với HIV tại Việt Nam - VNP+ cam kết vận động người bệnh tuân thủ điều trị theo chỉ định của cán bộ y tế; tham gia BHYT để duy trì điều trị"- anh Nguyễn Anh Tú nói.

Thanh Hằng