Ngụy tạo hóa đơn chuyển tiền ủng hộ đồng bão bị bão lũ bị xử lý về tội gì?

Nhiều tỉnh Miền Bắc vừa mới trải qua một trận bão kinh hoàng và những trận sạt lở đất, lũ lụt do hoàn lưu bão. Thiệt hại về vật chất và tinh thần khó có thể khắc phục và nguôi ngoai trong thời gian ngắn. Để chia sẻ những nỗi đau và mất mát đó, hơn lúc nào hết, tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết của dân tộc Việt Nam cần được phát huy và đẩy mạnh. Những chuyến hàng cứu trợ, những khoản tiền đóng góp của mỗi người Việt Nam trên khắp đất nước thể hiện mãnh liệt bản chất tốt đẹp của con người Việt Nam.

Tuy vậy, trong những điều tốt đẹp đó, còn có những điều đáng tiếc, những hiện tượng gây nên bởi một số cá nhân tạo mà cư dân mạng vẫn gọi là “phông bạt”. Sự háo danh của một số người thông qua việc chỉnh sửa con số trên biên lai chuyển tiền để thổi phồng số tiền chuyển cho Mặt trận tổ quốc Việt Nam nhằm khoe mẽ trên mạng xã hội không chỉ đặt ra vấn đề về đạo đức mà còn phải xem xét trên khía cạnh pháp lý.

Việc một số cá nhân ngụy tạo hóa đơn chuyển tiền từ thiện bị phát hiện sau khi cư dân mạng check var danh sách sao kê ủng hộ đồng bào lũ lụt được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc công khai

Đối với những người tự chỉnh sửa số tiền của chính mình (chuyển khoản ủng hộ số tiền nhỏ nhưng chỉnh sửa hình ảnh để khoe mẽ số tiền lớn), thì hoàn toàn đáng bị lên án về mặt đạo đức. Mặc dù hành vi này có thể gây hiểu nhầm của công chúng đối với cơ quan tiếp nhận là Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tuy nhiên, hành vi này chưa đủ dấu hiệu để kết luận là hành vi vi phạm pháp luật.

Tuy nhiên, đối với những người tiếp nhận tiền quyên góp của các nhân khác, nhưng tự ý chiếm giữ, và cố tình chỉnh sửa lại chứng từ chuyển tiền để lừa dối người quyên góp thì hoàn toàn có đầy đủ cơ sở để xem xét trách nhiệm hình sự.

Rõ ràng là hành vi của người này là sự cố ý, với ý thức chủ quan là ngụy tạo bằng chứng thể hiện việc chuyển tiền cho Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để che dấu việc giữ lại khoản tiền của người khác nhằm mục đích chiếm đoạt số tiền giữ lại đó. Để xác định đúng hành vi phạm tội, cần đánh giá và xem xét thời điểm thực hiện chuỗi các hành vi.

Tại thời điểm tiếp nhận tiền của người quyên góp, việc giao nhận tiền là hoàn toàn hợp pháp, trên tinh thần tự nguyện, công khai. Dấu hiệu này giúp phân biệt giữa hành vi tín nhiệm chiếm đoạt tài sản với hành vi lừa đảo. Dấu hiệu này trong hành vi lừa đảo là nạn nhân chuyển tiền vì bị lừa dối, không có đầy đủ thông tin.

Sau khi nhận tiền, người thực hiện hành vi mới thực sự xuất hiện ý thức chiếm đoạt của quyên góp, nên mới thực hiện hành vi gian dối là ngụy tạo bằng chứng chuyển tiền để làm người khác tin tưởng và việc toàn bộ số tiền đã thực sự chuyển đi, nhưng thực tế là đã bị giữ lại. Với việc ngụy tạo bằng chứng và cung cấp bằng chứng giả đó cho người quyền góp, người thực hiện hành vi đã hoàn thành hành vi chiếm đoạt của mình; và hành vi phạm tội được coi là đã hoàn thành.

Do đó, hành vi của những kẻ như nêu trên hoàn toàn có đủ dấu hiệu cấu thành để xem xét và xử lý trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175, Bộ Luật hình sự 2015 (Sửa đổi 2017).

Tuy nhiên, để có đầy đủ cơ sở để truy cứu trách nhiệm hình sự và xử lý tội phạm, cơ quan điều tra cần điều tra và xác minh nhiều thông tin khác. Thậm chí, nếu chứng minh được người thực hiện hành vi đã có dự mưu từ trước, cố tình sắp đặt để lừa dối người khác nhằm quyền góp tiền thì cũng có khả năng xem xét theo quy định về tội lừa đảo.

Cho dù là tội phạm nào, hành vi của những người như vậy là rất đáng lên án và cần phải xử lý một cách thích đáng.

Luật sư Hà Huy Phong- Công ty Luật Inteco