Nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh: 'Mọi việc làm của tôi đều lấy thước đo là ích nước, lợi dân'

Nhiêu Lộc - Thị Nghè là tuyến kênh chạy dọc qua các quận 1, 3, Tân Bình, Phú Nhuận, Bình Thạnh rồi đổ ra sông Sài Gòn, bao bọc bởi hai con đường hai bên mang tên Hoàng Sa - Trường Sa. Mỗi ngày chứng kiến tuyến kênh này khoác lên mình tấm áo mới, chúng ta không thể không nhắc đến vị lãnh đạo đã có những đóng góp to lớn cho công trình mang dấu ấn lịch sử này.

Ông là người đặt nền móng quan trọng cho bức tranh đô thị TP.HCM, ghi dấu ấn các tuyến đại lộ Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt, Điện Biên Phủ, Xa lộ Hà Nội và đường hầm Thủ Thiêm. Ông - không ai khác - chính là Trung tướng Võ Viết Thanh (bí danh Bảy Thanh), nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM giai đoạn 1996-2001.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên và Chủ tịch HĐND TP.HCM Nguyễn Thị Lệ trao bảng vàng tôn vinh cho nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh tại lễ tuyên dương 60 cá nhân tiêu biểu trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển TP.HCM (1975-2025) vào ngày 22-4. Ảnh: THUẬN VĂN

Sáng kiến đột phá trong chiến tranh

Chúng tôi gặp ông Võ Viết Thanh tại buổi lễ tuyên dương 60 cá nhân tiêu biểu trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển TP.HCM (1975-2025) tổ chức hôm 22-4. Khi được hỏi về những chặng đường lịch sử trong cuộc đời mình gắn với 50 năm TP.HCM, ông Thanh rưng rưng xúc động nói rất biết ơn những người đã ngã xuống để TP.HCM có được như ngày nay.

“Dù là ai, ở lứa tuổi nào, hãy tiếp tục cống hiến hết mình để đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới” - ông Thanh chia sẻ.

Ông kể con đường đi của mình có nhiều giai đoạn. Trong chiến tranh, ông là chàng trai 17 tuổi nhập ngũ với quyết tâm góp công chống Mỹ cứu nước; từng bị địch bắt, chịu đựng mọi cực hình tra tấn, dụ dỗ nhưng vẫn giữ khí tiết kiên cường, ý chí chiến đấu bất khuất của người chiến sĩ cách mạng. Thoát khỏi nhà tù, ông công tác ở xưởng sản xuất vũ khí và nỗ lực nghiên cứu cải tiến kỹ thuật, sản xuất ra những loại mìn, lựu đạn ít tốn kém nhưng đạt hiệu quả cao.

Đặc biệt, ông đã có sáng kiến dùng vỏ đồ hộp làm vỏ lựu đạn, giúp tăng năng suất 150%-500%, tiết kiệm cho công quỹ hàng chục vạn đồng trong một năm, cung cấp thêm nhiều vũ khí, đẩy mạnh phong trào toàn dân đánh giặc trong tỉnh.

Nhìn dáng người mảnh mai ấy, ít ai biết nguyên chủ tịch UBND TP.HCM lại là một người lính trên chiến trường thực thụ, vừa sản xuất vừa chiến đấu. Ông đã chỉ huy đội tự vệ của xưởng đánh nhiều trận, loại khỏi vòng chiến hơn 180 tên Mỹ - ngụy, bắn hỏng nhiều tàu chiến, máy bay của địch.

Để rồi sau ngày đất nước thống nhất, chàng trai 17 tuổi Võ Viết Thanh năm nào đã làm chỉ huy trưởng lực lượng Thanh niên xung phong và có bảy năm cùng mấy chục ngàn thanh niên đi đến các vùng đất mới cải tạo đất đai, làm kinh tế.

Sau đó, ông làm phó giám đốc, giám đốc Công an TP.HCM rồi thứ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) kiêm tổng cục trưởng Tổng cục An ninh. Đầu năm 1992, ông được điều động về công tác tại TP.HCM, giữ chức phó chủ tịch rồi phó bí thư Thành ủy, chủ tịch UBND TP.HCM.

Diện mạo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Ảnh: THUẬN VĂN

Thời kỳ thay đổi diện mạo TP.HCM

Thời kỳ làm lãnh đạo UBND TP.HCM, ông Võ Viết Thanh từng làm trưởng Ban xây dựng dự án Bắc Nhà Bè - Nam Bình Chánh, đóng vai trò quan trọng trong xây dựng các đại lộ Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt, khu đô thị Phú Mỹ Hưng… phát triển như ngày hôm nay. Ông gọi đây là thời kỳ bùng nổ hàng loạt cơ sở hạ tầng, làm thay đổi diện mạo TP.HCM.

Với những ý tưởng của ông Võ Viết Thanh, TP.HCM đã chuyển hóa khu đô thị phía nam TP từ một vùng đầm lầy có giá trị kinh tế thấp thành khu đô thị khu công nghệ cao văn minh, hiện đại, trong đó tập trung phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội tạo tiền đề để đẩy mạnh tiến trình đô thị hóa.

Dấu ấn tiêu biểu nhất trong giai đoạn này chính là việc triển khai xây dựng Đại lộ Nguyễn Văn Linh, tuyến đường huyết mạch của khu đô thị phía nam, làm tiền đề cho sự hình thành và phát triển của khu đô thị Phú Mỹ Hưng - khu đô thị kiểu mẫu đầu tiên tại Việt Nam.

Nhìn hình hài TP.HCM ngày hôm nay, có lẽ một trong những điều ông tự hào nhất là dự án kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè. Ông Thanh kể khi triển khai thực hiện các công trình có giải phóng mặt bằng, hầu như công trình nào cũng bị vướng, phải làm tốt công tác dân vận, giải thích cặn kẽ cho người dân. “Trường hợp nào thấy chính đáng phải giải quyết ngay, không để kéo dài. Rất may, công trình Nhiêu Lộc - Thị Nghè được đa số người dân đồng tình” - ông Thanh vui mừng.

Thời điểm làm trưởng Ban xóa đói giảm nghèo - mô hình đầu tiên của cả nước rất hiệu quả, ông Võ Viết Thanh kể ông đã đọc sách, biết cỏ lông tây với cỏ voi không phải giống cỏ trong nước nên ông chủ trương trồng cỏ lông tây để nuôi bò sữa.

“Dù lúc đó còn có ý kiến này kia nhưng hơn ai hết chúng tôi hiểu rõ vùng ngoại thành là nơi phèn chua nước mặn, nếu trồng lúa, trồng hoa màu thì không hiệu quả nên chuyển qua trồng cỏ để nuôi bò” - ông Thanh kể và cho biết với sự nỗ lực của tập thể cùng ý chí của bà con, đàn bò sữa ở TP.HCM trở thành đàn bò sữa lớn nhất nước.

“Sau này chúng tôi tiếp tục bàn với các nhà máy trong nước mua sữa của bà con ở Củ Chi, Hóc Môn với giá hai bên đều có lợi. Vậy là đàn bò sữa phát triển dần” - ông Thanh nói.

Từ trên xuống, từ trái sang: Diện mạo đường Nguyễn Văn Linh, Đại lộ Võ Văn Kiệt và Khu đô thị Phú Mỹ Hưng. Ảnh: THUẬN VĂN

Lấy ích nước, lợi dân làm thước đo

Trong quá trình thực hiện những công trình ấy, nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh đã mạnh dạn dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm. Ông kể thời điểm làm Xa lộ Hà Nội là chưa có dự án nào tương tự. “Quá trình giải phóng mặt bằng hai bên, tôi đã gặp người dân và thuyết phục để họ hiểu và ủng hộ” - ông Thanh kể.

Theo ông Võ Viết Thanh, với những cách làm đột phá, sáng tạo của mình, ông cũng bị cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra song mọi chuyện đều ổn vì ai cũng làm việc vì cái chung. “Tôi nói với anh em, luật pháp hoặc văn bản dưới luật không thể theo kịp với thực tiễn nên chúng ta làm cán bộ chủ trì các cấp thì phải dám làm, dám chịu trách nhiệm” - ông nói.

Nguyên chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng muốn TP.HCM phát triển mạnh mẽ hơn thì lãnh đạo, cán bộ phải làm việc không theo lối mòn, dám nghĩ nhưng cũng phải biết làm và không sợ chịu trách nhiệm. “Những chỉ đạo của tôi, việc làm của tôi đều lấy thước đo là ích nước lợi dân, cứ vậy mà tôi làm… Chỉ cần ở trên tin cậy và giao cho tôi việc quan trọng thì tôi làm hết mình…” - vị tướng lĩnh ngày nào khảng khái nói.

Trong chia sẻ với PV, ông Thanh một lần nữa nhấn mạnh cán bộ phải dám nghĩ, biết làm và không sợ chịu trách nhiệm thì TP.HCM mới có nhiều phát triển đột phá đi lên.

LÊ THOA - BẢO PHƯƠNG