Nguyễn Đức Thiện - Chàng trai khiếm thị dùng âm nhạc vẽ ánh sáng cuộc đời

Khi thanh âm trở thành đôi mắt

Thế giới của Nguyễn Đức Thiện ngay từ khi cất tiếng khóc chào đời đã là một màu đen tuyền. Đôi mắt anh vĩnh viễn không thể nhìn thấy ánh sáng mặt trời, nụ cười của mẹ, dáng hình của cha, hay muôn vàn sắc màu rực rỡ của cuộc sống. Trong thế giới đặc biệt ấy, cây đàn organ cũ kỹ mà người mẹ, một giáo viên dạy nhạc, dành dụm mua tặng trở thành người bạn đầu tiên dẫn Thiện đến với âm nhạc. Những ngón tay bé nhỏ làm quen với từng phím đàn, những giai điệu đầu tiên, dù vụng về, đã mở ra một thế giới mới.

Cây đàn organ – người bạn đầu tiên trên hành trình âm nhạc của Nguyễn Đức Thiện (bên trái).

Đến tuổi đi học, dù nhiều người phản đối, mẹ anh vẫn kiên định đưa cậu con trai khiếm thị 7 tuổi một mình lên Hà Nội nhập học tại Trường Phổ thông cơ sở Nguyễn Đình Chiểu (Hai Bà Trưng, Hà Nội). Những ngày đầu xa nhà, Thiện phải đối mặt với cảm giác bị bỏ rơi, thậm chí có lúc còn căm ghét bố mẹ vì nghĩ mình bị đẩy ra khỏi gia đình. Anh khóc suốt năm đầu tiên. Nhưng rồi, khi nhìn thấy những người bạn cùng cảnh ngộ cũng đang nỗ lực sống tự lập và học tập, Thiện dần làm quen và tự động viên mình phải cố gắng hơn.

“Lúc đó còn nhỏ, cũng sợ lắm, nhưng mình tự nhủ phải cố gắng. Mắt mình không thấy đường, nhưng đầu óc mình phải sáng, kiến thức không thể mai một được. Bằng mọi giá phải học tập thật tốt”, Thiện nhớ lại. Lời tự nhủ ấy đã trở thành kim chỉ nam, thành động lực để cậu bé Thiện vượt qua nỗi nhớ nhà, sự bỡ ngỡ và những khó khăn ban đầu.

Có những lúc nhớ mẹ đến quay quắt, cậu bé Thiện từng nghĩ ra “chiêu” giả vờ ốm nặng chỉ để được mẹ từ quê vội vã lên thăm. “Mẹ bỏ hết công việc ra Hà Nội, thấy mình khỏe mạnh thì rất là giận. Nhưng rồi hai mẹ con lại ôm nhau khóc vì rất lâu rồi hai mẹ con mới được gặp nhau”, giọng Thiện nghẹn ngào khi kể lại. Tình yêu thương ấy, cùng bài hát “Happy Birthday” đầu tiên Thiện học thổi sáo tặng mẹ sau này, đã trở thành động lực để anh không từ bỏ và luôn luôn cố gắng học tập, rèn luyện.

Nguyễn Đức Thiện (ngồi giữa, chơi organ) cùng Ban nhạc Nắng Mới thể hiện những bản phối độc đáo, mang dấu ấn riêng.

Cũng chính tại Trường Phổ thông cơ sở Nguyễn Đình Chiểu, Thiện có cơ duyên gặp gỡ thầy Trần Bình Minh, người đã khảo sát năng khiếu và nhận thấy khả năng đặc biệt của Thiện với cây sáo trúc, đã mở ra một chương mới. Chính lời khuyên của thầy về việc theo đuổi con đường âm nhạc chuyên nghiệp tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam (Trung cấp 2017-2020, Đại học 2021-2015), đã thắp lên trong trái tim Nguyễn Đức Thiện một khát vọng lớn lao, dẫn lối anh tự tin bước vào hành trình chinh phục nghệ thuật.

Nhiệt tình, sáng tạo và khó đoán…

Khi được hỏi về Nguyễn Đức Thiện, chị Nguyễn Thảo Đan, người bạn đồng niên và cũng là đồng đội sát cánh trong Ban nhạc Nắng Mới (do thầy Trần Bình Minh sáng lập năm 2016), đã không ngần ngại dùng ba từ: “Nhiệt tình, sáng tạo và khó đoán”. Những từ ngữ ấy, thoạt nghe có vẻ tách biệt, nhưng khi nhìn lại hành trình của chàng trai khiếm thị này, người ta mới thấy chúng hòa quyện, bổ trợ cho nhau, tạo nên một chân dung nghệ sĩ độc đáo và một nghị lực đáng khâm phục.

Với Nguyễn Đức Thiện, việc dạy nhạc cho thế hệ sau là một trách nhiệm và niềm vui lớn.

Ngọn lửa nhiệt tình dường như luôn bùng cháy trong huyết quản Nguyễn Đức Thiện, là động lực chính giúp anh vượt qua những rào cản tưởng chừng không thể. Bước chân vào Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, chàng trai trẻ đối mặt với những thử thách mà người bình thường khó lòng hình dung: “đọc” những trang nhạc không lời.

Thiện chia sẻ, anh phải dùng tai nghe, dùng trí nhớ để “đọc” từng nốt, từng giai điệu. Có những bài phải tập đi tập lại hàng trăm lần. Quá trình học tập tại Học viện, theo lời anh, “còn vất vả hơn ở Trường Phổ thông cơ sở Nguyễn Đình Chiểu bởi các thầy cô ở đây gần như chưa có kinh nghiệm dạy học sinh khiếm thị”. Việc ghi chép một bản nhạc, với những ký hiệu phức tạp, là vô cùng khó khăn. Có những lúc nản lòng muốn từ bỏ, nhưng rồi hình ảnh gia đình, sự kỳ vọng của thầy cô và niềm vui thuần khiết khi được thả hồn vào giai điệu lại kéo anh đứng dậy, tiếp tục miệt mài.

Nguyễn Đức Thiện cùng các thành viên Ban nhạc Nắng Mới trong một buổi biểu diễn trên phố đi bộ.

Sự nhiệt tình ấy không chỉ là sự kiên trì trong học tập cá nhân, mà còn là sự tận tâm không mệt mỏi với tập thể. Chị Thảo Đan kể lại: “Thiện là người rất nhiệt tình. Có những lúc bận rộn với việc chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp quan trọng, nhưng Thiện vẫn sắp xếp thời gian để quay về quán xuyến công việc của ban nhạc, không một lời kêu ca”.

Chính sự nhiệt tình đó đã nuôi dưỡng cho một phẩm chất khác ở Thiện: Khả năng sáng tạo không ngừng. Chị Thảo Đan hé lộ một khía cạnh đặc biệt: “Đôi khi bạn ấy cho ra những cái ý tưởng khá là độc đáo”. Chị giải thích thêm, với những người khiếm thị, việc ngồi phối khí một bản nhạc hoàn toàn mới từ đầu sẽ mất rất nhiều thời gian trong khi yêu cầu về bài mới lại khá nhiều. “Thiện sẽ là người nghĩ ra những cách để làm cho bản nhạc đó không còn giống như bản gốc, một cái gì đó mới hơn”. Khả năng cảm thụ âm nhạc tinh tế và tư duy làm mới không ngừng đã giúp anh biến những giai điệu quen thuộc trở nên cuốn hút, mang đậm dấu ấn của Nắng Mới.

Bên phím đàn, Nguyễn Đức Thiện thả hồn vào những giai điệu, minh chứng cho một tình yêu âm nhạc vượt lên mọi giới hạn.

Và có lẽ, chính sự kết hợp giữa nhiệt tình cháy bỏng và tư duy sáng tạo không ngừng đã tạo nên một Nguyễn Đức Thiện đôi chút “khó đoán” trong mắt bạn bè. “Thiện bình thường rất là nghiêm túc. Nhưng mà khi mà cần một sự hài hước thì bạn ấy sẽ luôn là người hài hước nhất”, chị Thảo Đan cười khi chia sẻ. Sự “khó đoán” này còn nằm ở những tài năng tiềm ẩn, những thế mạnh mà anh không thường xuyên bộc lộ “nhưng cứ đến lúc cần, Thiện lại khiến mọi người phải ngạc nhiên thốt lên: “Ồ, thế bạn biết làm cả việc này à?”, chị kể. Sự khiêm tốn, không khoe khoang, nhưng luôn sẵn sàng bùng nổ khi cần thiết, đó chính là nét duyên ngầm tạo nên sức hút đặc biệt ở chàng nghệ sĩ trẻ này.

Ba mảnh ghép ấy – nhiệt tình, sáng tạo, và một chút khó đoán đầy thú vị – đã cùng nhau tôi luyện nên một Nguyễn Đức Thiện bản lĩnh. Chính chúng, cùng với sự khổ luyện không ngừng, đã mang về cho anh những thành tựu đáng tự hào: Tấm bằng tốt nghiệp Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam với điểm 10 tuyệt đối, danh hiệu “Tỏa sáng nghị lực Việt” năm 2023, và giải “Nghệ sĩ sáo trúc xuất sắc nhất” tại Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024.

Với Thiện, đó không chỉ là vinh quang cá nhân, mà còn là “thành công chung của tất cả mọi người đã dành cho mình” là động lực để anh và những người đồng đội tiếp tục kiên định với cái lựa chọn trên con đường âm nhạc mà họ đã cùng nhau theo đuổi.

Khi giai điệu chạm đến những trái tim

Với Nguyễn Đức Thiện, âm nhạc không chỉ là sự nghiệp hay những khoảnh khắc thăng hoa trên sân khấu cá nhân. Sâu thẳm trong trái tim người nghệ sĩ trẻ, những giai điệu anh tạo ra còn mang một sứ mệnh lớn lao hơn: Kết nối những tâm hồn, sưởi ấm cộng đồng và trao đi niềm tin cho những người xung quanh, đặc biệt là những người cùng cảnh ngộ. Đó là lý do anh không chỉ dừng lại ở vai trò một nhạc công tài năng, mà còn trở thành một người anh, một người thầy, một “linh hồn” gắn kết trong các hoạt động của Ban nhạc Nắng Mới.

Không chỉ là người đồng đội, Nguyễn Đức Thiện còn là người thầy kiên nhẫn của các thành viên trẻ trong Ban nhạc Nắng Mới.

Đối với những thành viên trẻ tuổi trong ban nhạc, Nguyễn Đức Thiện là một tấm gương, một người dẫn dắt đầy tận tâm. Em Nguyễn Đức Quân, 19 tuổi, người đã đồng hành cùng anh Thiện từ những ngày đầu thành lập Nắng Mới, chia sẻ: “Anh Thiện là người rất tận tâm, nhiệt tình, chỉ bảo chúng em từ những điều nhỏ nhất. Anh ấy nghiêm khắc, nhưng sự nghiêm khắc đó là để giúp chúng em tốt hơn, chứ không bao giờ làm ai cảm thấy sợ hãi”.

Trong khi đó, cậu bé 13 tuổi Trần Đình Minh Quang, với ánh mắt rụt rè nhưng ngời sáng niềm tin, lại nhìn thấy ở người anh, người thầy của mình một sự gần gũi và tài năng đáng ngưỡng mộ: “Anh Thiện thổi sáo hay lắm ạ! Anh còn hay dạy con thổi những bài dân ca như Lý Cây đa, Trống cơm. Con rất quý anh Thiện vì anh ấy rất giỏi và tốt bụng”. Với Quang, những buổi tập cùng anh Thiện, dù có lúc “đánh sai và được anh khắc phục lại”, luôn là những khoảnh khắc vui vẻ và đáng nhớ, nơi em được tiếp thêm tình yêu với âm nhạc.

Khi thanh âm trở thành đôi mắt, Nguyễn Đức Thiện tìm thấy ánh sáng của riêng mình qua từng phím đàn.

Bản thân Nguyễn Đức Thiện lại nhìn nhận việc dạy nhạc và dìu dắt các em một cách rất giản dị. Anh tâm sự: “Mình chỉ nghĩ đơn giản là mình được nhận từ những người thầy của mình như thế nào thì mình phải có trách nhiệm truyền lại những điều đó cho thế hệ các em sau này... Và khi các em có sự tiến bộ thì mình cảm thấy rất vui, mình cảm thấy mình đã làm được một điều gì đó cho cuộc đời này”. Chính suy nghĩ ấy đã thôi thúc anh không ngừng cống hiến, không chỉ bằng tài năng mà còn bằng cả trái tim.

Quan điểm sống “Phải sống để tạo ra được giá trị thì cuộc sống của chúng ta mới đáng sống” trở thành kim chỉ nam trong mọi hoạt động của Nguyễn Đức Thiện. Với Thiện, âm nhạc là cây cầu nối những tâm hồn, ý chí là ngọn lửa thắp sáng mọi con đường, và tình yêu thương, sự sẻ chia chính là mạch nguồn nuôi dưỡng những điều kỳ diệu.

Và đâu đó, những giai điệu của Thiện và ban nhạc Nắng Mới vẫn đang vang lên, trong trẻo, tha thiết, như một lời nhắn nhủ rằng, dẫu cuộc đời có phủ lên ta bóng tối, chính ta, bằng trái tim và nghị lực, vẫn có thể tự mình vẽ nên ánh sáng.

Nguyễn Đức Thiện - Chàng trai khiếm thị dùng âm nhạc vẽ ánh sáng cuộc đời.

Bài và ảnh: YẾN NHI