Nguyên nhân đứng đằng sau sự trỗi dậy của vi khuẩn ăn thịt người

Vi khuẩn ăn thịt người Linard Lyons. (Nguồn: CNN)

Tại một làng chài nhỏ nằm ở Tây Nam thành phố New Orleans (Mỹ), ngư dân Linard Lyons đã dành cả buổi sáng ở trên thuyền để chuẩn bị những chiếc bẫy cua trước chuyến đi xa. Trong lúc làm việc, ông phát hiện một vết xước nhỏ xuất hiện trên chân, không hề biết rằng nó có thể lấy mạng ông.

Lyons tiếp tục công việc trong suốt cả ngày đó. Nhưng sáng hôm sau, ông tỉnh dậy trong trạng thái “mất tỉnh táo”. Cụ thể, ông bị sốt cao, nôn mửa và mệt mỏi toàn thân. Ban đầu chỉ nghĩ mình bị cúm nhẹ, nhưng rồi Lyons nhanh chóng phát hiện hàng loạt vết loét màu đen dần xuất hiện và lan rộng trên chân trái.

Lyons lập tức liên lạc với bác sĩ riêng của gia đình, quyết định đã cứu mạng ông. Lyons chia sẻ với trang tin CNN rằng bác sĩ biết ngay vấn đề là gì và cho ông nhập viện khẩn cấp. “Chỉ một giờ sau, Lyons đã được đưa vào phòng phẫu thuật.

Vết xước nhỏ trên chân ông hóa ra đã trở thành cánh cổng để Vibrio vulnificus, hay còn gọi là vi khuẩn ăn thịt người, xâm nhập sâu vào cơ thể. Những vết loét màu đen trên chân cho thấy cơ thể ông bắt đầu bị hoại tử, do vi khuẩn tấn công các mô nằm dưới da.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), Vibrio vulnificus tồn tại trong tự nhiên. Chúng phát triển mạnh tại các vùng nước ven biển của Mỹ vào mùa ấm, đặc biệt là ở vùng nước lợ. Trước đây vi khuẩn này chủ yếu xuất hiện ở vùng Vịnh Mexico. Nhưng nay, các ca bệnh đã tăng mạnh dọc theo Bờ Đông Mỹ, với mức tăng 800% trong giai đoạn từ năm 1988 đến 2018.

50/50 cơ hội sống sót

Trở lại phòng phẫu thuật, trước khi tiến hành can thiệp, các bác sỹ hỏi rằng Lyons có cho phép họ làm "những điều cần thiết" để cứu mạng ông không. Đó là những lời cuối cùng ông nghe được trước ca mổ. Ông hiểu ngay mức độ nghiêm trọng và nhận ra rằng mình có thể sẽ bị cắt bỏ chân.

“Tôi được cho biết cơ hội sống sót chỉ là 50/50,” ông kể với CNN.

May mắn thay, các bác sĩ đã kịp thời cắt bỏ những phần da thịt bị nhiễm trùng của Lyons và giữ lại cái chân cho ông. Sau 3 ngày nằm trong phòng chăm sóc tích cực, ba tuần điều trị kéo dài bằng nhiều loại kháng sinh, ông mới chính thức “thoát" khỏi vi khuẩn ăn thịt người.

Đã hơn 3 tháng kể từ ngày nhiễm bệnh, nhưng Lyons vẫn chưa hoàn toàn hồi phục.

Quá trình hồi phục diễn ra cũng không hề dễ chịu. Ông phải chịu đựng những cơn đau khủng khiếp thường xuyên xuất hiện. Nhưng ông vẫn hy vọng sẽ sớm khỏi hẳn và được ghép da để đưa cái chân trở lại trạng thái “bình thường.”

Linard Lyons suýt mất chân và có nguy cơ tử vong do nhiễm vi khuẩn Linard Lyons. (Nguồn: CNN)

Theo bác sĩ Daniel Edney, Giám đốc Y tế tiểu bang Mississippi, Vibrio vulnificus nhìn chung không gây nguy hiểm chết người cho những ai đang khỏe mạnh. Nhưng với những cá nhân có hệ miễn dịch yếu như Lyons, người đang bị tiểu đường vào thời điểm tiếp xúc với mầm bệnh, nguy cơ nhiễm trùng sẽ cao hơn.

Ông khuyến cáo người dân Mỹ nên thận trọng nếu có kế hoạch đi xuống vùng nước ven biển và tránh xuống nước nếu có “vết thương hở dễ bị nhiễm trùng.”

Tuy nhiên, nhiễm trùng Vibrio không chỉ xảy ra trong tình huống vết thương hở tiếp xúc với nước có vi khuẩn, mà còn có thể do người ta ăn phải một số loại thực phẩm.

Khả năng nhiễm bệnh do thói quen ăn uống

“Ăn thịt gia cầm, hải sản, động vật có vỏ, trứng sống hoặc nấu chưa chín có thể làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm, đặc biệt nếu bạn có bệnh lý nền." Dòng chữ cảnh báo này, thường được in cỡ nhỏ ở cuối thực đơn nằm trong các nhà hàng, là điều không xa lạ với người dân Mỹ.

Tại Louisiana, dòng cảnh báo này phải được in và “hiển thị rõ ràng” ở tất cả các cơ sở bán hoặc phục vụ hàu sống. Tất cả nhằm nhắc nhở người dân rằng họ có thể nhiễm trùng nguy hiểm nếu không cẩn thận khi ăn uống.

Theo CDC, người ta có thể mắc bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra nếu họ ăn sống hải sản có vỏ, hoặc nấu chưa chín. Thông thường, vi khuẩn chỉ gây khó chịu cho đường tiêu hóa. Nhưng đôi khi nó có thể xâm nhập vào máu.

Theo Giáo sư Jim Oliver tại Đại học Bắc Carolina, hàu lọc nước biển để lấy thức ăn. Khi nước chứa nhiều vi khuẩn, một con hàu có thể chứa trong nó tới cả triệu tế bào Vibrio vulnificus.

Nguy cơ phát tán rộng hơn

Dù hiếm gặp, vẫn có những người nhiễm Vibrio vulnificus bị rơi vào tình trạng nặng và phải được chăm sóc đặc biệt hoặc cắt cụt chi. Tỷ lệ tử vong là khoảng 1/5 số người nhiễm vi khuẩn, đôi khi chỉ trong vòng từ 1 đến 2 ngày sau khi phát bệnh.

Louisiana là một trong những bang đầu tiên cảnh báo về bệnh do vi khuẩn ăn thịt người gây ra vào mùa Hè vừa qua, sau khi chứng kiến số ca tăng đột biến. Đến cuối tháng 7, giới chức bang ghi nhận 17 ca nhập viện và 4 ca tử vong, cao gấp đôi con số trung bình hằng năm. Tháng 8 cũng xuất hiện ít nhất 3 ca mắc bệnh mới.

Đáng chú ý là loại vi khuẩn nguy hiểm này đang lan xa hơn về phía Bắc Mỹ khi nhiệt độ nước biển tăng lên. Tính tới tháng 8, cơ quan y tế bang Massachusetts đã ghi nhận 71 ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người, nhưng chưa có ca tử vong. Virginia cũng báo cáo số ca nhiễm Vibrio đang tăng dần trong 10 năm qua. Bắc Carolina ghi nhận mức tăng 620% trong 10 năm qua, còn New York thì tăng hơn gấp 3 lần.

Theo các chuyên gia, tình trạng biển ngày càng ấm lên và mực nước biển dâng do biến đổi khí hậu là những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm Vibrio. Băng tan làm giảm độ mặn đại dương, một yếu tố kích thích vi khuẩn phát triển. Khi khí hậu ấm lên, nhiều vi khuẩn cũng có cơ hội sống sót qua mùa Đông, qua đó khiến dịch bệnh mùa Hè trở nên nghiêm trọng hơn.

Tiến sĩ Rachel Noble, giáo sư Đại học Bắc Carolina, người nghiên cứu Vibrio từ đầu những năm 2000, nói rằng sự gia tăng loại vi khuẩn chết người này đang diễn ra "trên toàn cầu,” qua đó phản ánh “tính phức tạp của các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu."

“Đây không phải là mầm bệnh duy nhất gia tăng trong bối cảnh biến đổi khí hậu,” Noble nói. “Đây chỉ là một ví dụ, nhưng nó mang tới nhiều điều mà chúng ta có thể học hỏi”./.

(Vietnam+)