Nguyên nhân một tàu sân bay Mỹ ngừng hoạt động từ năm 2021
Trong suốt nhiều thập kỷ, tàu sân bay là trụ cột của lực lượng Hải quân Mỹ, đóng vai trò then chốt trong việc phô diễn sức mạnh quân sự của Mỹ. Do đó, thật bất ngờ khi một trong những tàu sân bay chủ lực USS John C. Stennis của Mỹ đã ngừng phục vụ trong vài năm qua.
Tàu sân bay USS John C. Stennis. Ảnh: Hải quân Mỹ
USS John C. Stennis là tàu sân bay năng lượng hạt nhân lớp Nimitz. Những hàng không mẫu hạm này gần như có tầm hoạt động không giới hạn và tuổi thọ thiết kế là 50 năm. Tuy nhiên, tất cả các tàu sân bay năng lượng hạt nhân phải trải qua một quá trình có tên Tiếp nhiên liệu và Đại tu Phức tạp (RCOH) sau 25 năm hoạt động. Quá trình đại tu toàn diện này bao gồm việc hiện đại hóa con tàu và tiếp nhiên liệu hạt nhân đủ để duy trì hoạt động trong 25 năm tiếp theo của vòng đời.
Theo trang SlashGear, USS John C. Stennis bắt đầu quá trình RCOH vào ngày 6/5/2021 và đã ngừng hoạt động kể từ đó. RCOH là một quá trình phức tạp. Việc tàu sân bay phải ngừng hoạt động nhiều năm trong quá trình này là điều thường xảy ra. Mỗi cánh cửa, đường ống và tua-bin đã hoạt động từ những năm 1990 của thế kỷ trước đều được kiểm tra, sửa chữa hoặc thay thế. Khi hoàn thành, tàu sân bay về cơ bản giống như mới.
Ước tính hiện tại cho thấy USS John C. Stennis sẽ hoạt động trở lại vào tháng 10/2026, nghĩa là con tàu dự kiến ngừng hoạt động trong hơn 5,5 năm.
Trong số 10 tàu lớp Nimitz Mỹ hiện sở hữu, có 6 chiếc đã trải qua quá trình RCOH và phần lớn mất 4 năm để hoàn thành. USS George Washington trải qua quá trình RCOH từ năm 2017 đến năm 2023, đã ngừng hoạt động gần 6 năm, với chi phí RCOH là 2,8 tỷ USD.
USS George Washington bị ảnh hưởng bởi sự chậm trễ trong thời kỳ đại dịch và tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Tình trạng gián đoạn này cuối cùng cũng gây ảnh hưởng đến tiến độ RCOH của tàu USS John C. Stennis. Trên thực tế, có lo ngại rằng sự chậm trễ trong việc đưa USS John C. Stennis trở lại hoạt động cũng sẽ ảnh hưởng đến tiến độ RCOH của tàu sân bay lớp Nimitz tiếp theo là USS Harry S. Truman.
Thời gian ngừng hoạt động kéo dài của USS John C. Stennis cho thấy việc cải tạo một tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân phức tạp và tốn thời gian đến mức nào. Điều khiến quá trình này càng thêm khó khăn là Hải quân Mỹ chỉ dựa vào một xưởng đóng tàu - Newport News Shipbuilding ở Virginia - để xử lý những đợt đại tu lớn này. Do đó, chỉ cần một dự án trễ hạn là toàn bộ chuỗi kế tiếp sẽ bị chậm lại.
Tình trạng trì hoãn này thường gây quan ngại, bởi trong tổng số 11 tàu sân bay của Hải quân Mỹ, chỉ có một phần nhỏ đạt trạng thái sẵn sàng tác chiến toàn diện tại cùng một thời điểm. Khi một tàu phải trải qua quá trình bảo dưỡng kéo dài hơn 5 năm, các tàu còn lại buộc phải đảm nhiệm tần suất hoạt động dày đặc và hành trình lâu hơn, dẫn đến xuống cấp, ảnh hưởng đến cả tàu và nhân sự.
Bên cạnh đó là hệ quả kinh tế đáng kể. Mỗi lần đại tu tiêu tốn từ 2,5 - 3 tỷ USD. Mọi sự chậm trễ đều làm phát sinh thêm hàng triệu USD chi phí nhân công và nguyên vật liệu.
Tuy vậy, việc bỏ qua RCOH là điều không thể. Nếu không có RCOH, các tàu sân bay sẽ phải “nghỉ hưu” sớm hơn dự kiến hàng thập niên.
Khi USS John C. Stennis chính thức trở lại hạm đội vào khoảng cuối năm 2026, nó sẽ được trang bị hệ thống điện tử mới, radar cải tiến và các hệ thống nâng cấp, sẵn sàng phục vụ Hải quân Mỹ đến tận những năm 2040.
