Nguyên nhân sâu xa của thảm họa lũ lụt châu Á

Nhóm nhà khoa học khí hậu quốc tế World Weather Attribution (WWA) hôm 10-12 đã công bố nghiên cứu mới cho thấy nhiệt độ mặt biển ấm hơn ở phía Bắc Ấn Độ Dương đã tiếp thêm năng lượng cho các cơn bão Senyar và Ditwah vừa qua. Việc này gây ra lượng mưa bất thường và thảm họa lũ lụt ở Malaysia, Thái Lan, Indonesia, Sri Lanka.

Phân tích cho thấy nhiệt độ bề mặt biển ở phía Bắc Ấn Độ Dương hiện cao hơn 0,2 độ C so với mức trung bình trong 3 thập kỷ qua. Nếu không có hiện tượng nóng lên toàn cầu, nhiệt độ bề mặt biển ở khu vực này lẽ ra đã thấp hơn 1 độ C.

Các bằng chứng khoa học cho thấy nhiệt độ đại dương ấm hơn đã cung cấp nhiệt và độ ẩm cho các cơn bão. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ thế giới cao hơn 1,3 độ C so với mức trung bình của thời kỳ tiền công nghiệp trong thế kỷ XIX - theo Cơ quan Quản lý đại dương và khí quyển Mỹ (NOAA).

Một khu vực bị tàn phá do lũ lụt tại huyện Pidie Jaya, tỉnh Aceh - Indonesia hôm 4-12 Ảnh: AP

"Khi bầu khí quyển ấm lên, nó có thể giữ được nhiều hơi ẩm hơn. Kết quả là lượng mưa sẽ nhiều hơn trong một bầu khí quyển ấm hơn so với một thế giới không có biến đổi khí hậu" - hãng tin AP dẫn lời chuyên gia Mariam Zachariah từ Trung tâm Chính sách môi trường thuộc Trường Cao đẳng Hoàng gia London (Anh) giải thích.

Những yếu tố trên đã khiến cường độ các đợt mưa lớn kéo dài 5 ngày đã tăng từ 28% đến 160% ở khu vực bị ảnh hưởng bởi bão Senyar. Tại Sri Lanka, các đợt mưa hiện nay có cường độ mạnh hơn 9% đến 50%. Theo tác giả chính của nghiên cứu, bà Sarah Kew - Viện Khí tượng Hoàng gia Hà Lan, sự kết hợp giữa mưa gió mùa tại khu vực này và biến đổi khí hậu là "hỗn hợp chết người".

Chuyên gia Lalith Rajapakse từ ĐH Moratuwa (Sri Lanka) nói với trang The Guardian rằng những cơn bão như Ditwah đã trở thành một thực tế đáng báo động đối với Sri Lanka cũng như khu vực Nam Á và Đông Nam Á. Chúng mang đến lượng mưa chưa từng có, gây thiệt hại lớn và làm sự gián đoạn nghiêm trọng các hoạt động kinh tế.

Bà Zachariah nhìn nhận những sự kiện này cho thấy biến đổi khí hậu và các biến động tự nhiên có thể kết hợp để tạo ra những đợt mưa lớn bất thường. Biến động tự nhiên là điều vốn có trong hệ thống khí hậu nhưng việc giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch là điều thế giới có thể làm nhằm giảm cường độ của các hiện tượng cực đoan trong tương lai.

Anh Thư