Nhà báo châu Âu bị theo dõi bằng phần mềm gián điệp quân sự Paragon
Bằng chứng mới từ nhóm nghiên cứu Citizen Lab cho thấy ít nhất ba nhà báo châu Âu đã bị nhắm mục tiêu bằng phần mềm gián điệp Graphite do công ty Paragon Solutions (Israel) phát triển - loại phần mềm mà chính phủ Italy thừa nhận đã sử dụng để giám sát các nhà hoạt động.
Phần mềm gián điệp Pegasus của tập đoàn NSO được cài đặt trên điện thoại thông minh. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Theo tờ The Guardian ngày 12/6, trong số ba người bị theo dõi có hai nhà báo Italy là ông Ciro Pellegrino - Trưởng bộ phận điều tra của Fanpage.it tại Naples - và một nhà báo nổi tiếng giấu tên đến từ châu Âu. Ông Pellegrino là đồng nghiệp thân cận của nhà báo Francesco Cancellato, người từng bị phát hiện là mục tiêu của phần mềm gián điệp Graphite. Sau khi vụ việc bị phát giác vào hồi tháng 2, Paragon đã tuyên bố chấm dứt hợp đồng với chính phủ Italy.
Ủy ban quốc hội giám sát tình báo (Copasir) xác nhận rằng phần mềm Graphite đã được các cơ quan tình báo trong và ngoài nước Italy sử dụng trong các năm 2023 và 2024. Việc sử dụng công cụ này phải có sự phê duyệt của công tố viên và chỉ áp dụng trong các trường hợp hạn chế như điều tra khủng bố, tội phạm có tổ chức, buôn lậu và phản gián.
Tuy nhiên, báo cáo của Copasir cũng nêu rõ phần mềm gián điệp từng được dùng để theo dõi các nhà hoạt động Luca Cassarini và Giuseppe Caccia - những người bị cáo buộc có liên quan tới “nhập cư bất hợp pháp”. Chính phủ Italy phủ nhận cáo buộc giám sát họ vì lý do nhân quyền.
Các phát hiện mới từ Citizen Lab làm gia tăng áp lực lên chính quyền của Thủ tướng Giorgia Meloni trong bối cảnh tranh cãi tại châu Âu về quyền riêng tư và tự do báo chí ngày càng gay gắt. Văn phòng của bà Meloni chưa đưa ra bình luận, trong khi một cuộc tranh luận chính thức tại Nghị viện châu Âu về vụ việc đã được lên lịch vào ngày 16/6.
Ông John Scott-Railton, nhà nghiên cứu cấp cao tại Citizen Lab, cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra dấu vân tay kỹ thuật số không thể nhầm lẫn của Paragon trên điện thoại của các nhà báo và những dấu vết này đều trùng khớp với cùng một khách hàng.”
Paragon khẳng định chỉ bán phần mềm gián điệp cho các quốc gia dân chủ và quy định nghiêm cấm việc sử dụng công cụ này để giám sát nhà báo hoặc thành viên xã hội dân sự. Tuy nhiên, vụ việc tiếp tục đặt ra câu hỏi về mức độ kiểm soát và minh bạch trong việc triển khai các công cụ giám sát nhạy cảm tại các quốc gia châu Âu.
