Nhà báo Hoàng Tuấn Long - Cánh én dẻo dai giữa bầu trời biên giới

Đại tá, Phó Tổng biên tập Hoàng Tuấn Long (thứ 5, từ phải sang) tại Hội báo toàn quốc năm 2024. Ảnh: Chiến Khu

Tuấn Long về công tác ở Báo Biên phòng trước tôi và Đại tá Nguyễn Đăng Bảy khoảng nửa năm, cũng có thể gọi là lớp phóng viên kỳ cựu của báo tính đến thời điểm hiện tại. Ai cũng có chút ngỡ ngàng trong những ngày đầu làm báo chuyên nghiệp, song với Hoàng Tuấn Long, nhờ được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống văn chương mà chúng tôi vẫn thường gọi là nhà “Hà Nội học” (mặc dù nhà báo Hoàng Tuấn Long là người gốc dân tộc Tày ở tỉnh Cao Bằng) nên bước xuất phát điểm của anh khác chúng tôi khá nhiều. Tuy nhiên, anh luôn lắng nghe và nỗ lực học hỏi những người chú, người anh, người đồng nghiệp trong cơ quan, đơn vị để nhanh chóng trở thành cây bút “chắc tay” của Báo Biên phòng lúc bấy giờ.

Tuổi trẻ năng động, nhiệt huyết nên có thể ví nhà báo Hoàng Tuấn Long như cánh én thoải mái bay lượn trên bầu trời biên giới để có những tác phẩm báo chí nóng hổi, chất lượng, phản ánh một cách sinh động chân dung người lính Biên phòng và sắc màu cuộc sống nơi biên giới. Anh vẫn thường tâm tình với tôi, đã là nhà báo Biên phòng thì phải dành trọn tình yêu cho biên giới, mà muốn được như thế cần phải đi, phải thấu hiểu và gần gũi như hơi thở của mình, chấp nhận mọi khó khăn vất vả, dù nơi đó ở trên non cao, hay ngoài hải đảo xa tít tận chân trời. Và anh đã đến, đã đặt dấu ấn của mình ở những nơi xa nhất, khó khăn vất vả bậc nhất.

Đại tá Trần Cao Kiều, Giám đốc Nhà xuất bản Công an nhân dân, nguyên phóng viên Báo Biên phòng chia sẻ về chuyến đi thực tế đầu tiên của Hoàng Tuấn Long khi về “đầu quân” cho Báo Biên phòng: “Hai anh em vào Quảng Trị công tác, men theo đường 9 để lên các đồn Biên phòng phía Tây Trường Sơn. Lúc trở ra, xe khách hết chỗ nên đành phải quá giang xe tải chở sắt phế liệu về lại Đông Hà. Do quá mệt sau chuỗi ngày dài leo núi, hai phóng viên Báo Biên phòng ngủ thiếp lúc nào không biết. Khi tỉnh lại, tò mò lật tấm bạt dưới người mình lên thì hỡi ôi, suốt một chặng đường dài vừa đi vừa nhảy, hai phóng viên của Báo Biên phòng đang nằm trên một đống... bom. Thì ra, chiếc xe này là bạn hàng thân thiết của đám thợ chuyên đi rà phá bom mìn sau chiến tranh trên vành đai lửa Quảng Trị. Nhiều ngày sau đó, chúng tôi vẫn ám ảnh bởi âm thanh ken két của những khối kim loại cọ xát vào nhau”.

Ở một chuyến công tác khác, nhà báo Hoàng Tuấn Long tham gia đoàn công tác của Báo Biên phòng lên biên giới tìm hiểu về tộc người Chứt vừa được BĐBP Hà Tĩnh phát hiện, bảo tồn ở bản Rào Tre. Trên đường đi, mặc dù đã được cảnh báo về những trận lũ bất ngờ, nhưng đoàn công tác vẫn không sao tránh được tai nạn. Chiếc U oát hai cầu chưa kịp vượt qua con suối Ngàn Sâu thì bỗng nhiên lũ trên thượng nguồn đổ về khiến cho cả người lẫn xe trôi bồng bềnh trên dòng nước dữ. Cũng may, tất cả mọi người trên xe lúc bấy giờ đều kịp thoát ra ngoài, ôm chặt cành cây để thoát thân.

Cũng như người lính trong toàn lực lượng, vất vả, gian nan là “món ăn” không thể thiếu trong “thực đơn” của những người làm báo Biên phòng. Tôi vẫn còn nhớ ngày được điều động lên Tây Nguyên làm phóng viên thường trú, cứ ngỡ khi đặt chân vào Vườn quốc gia Yok Đôn (tỉnh Đắk Lắk) là đã trở thành phóng viên đầu tiên của Báo Biên phòng có mặt ở nơi được ví như cuối trời biên giới. Nhưng không, Tuấn Long đã đến đó, thậm chí còn được trực tiếp đi tuần tra biên giới với lính Biên phòng để lắng nghe những tâm tư, tình cảm của những chàng trai trẻ từ miền xuôi lên miền ngược canh giữ phên dậu đất nước, được chạm vào niềm kiêu hãnh của mọi người con đất Việt khi đứng trước cột mốc chủ quyền quốc gia. Chuyến đi này, anh có bài viết “Những cánh thư từ suối Đá Bằng” nhận được giải thưởng trong cuộc thi viết về biên giới và BĐBP nhân ngày truyền thống của lực lượng.

Đại tá, Phó Tổng biên tập Hoàng Tuấn Long (bên trái) phỏng vấn cán bộ Trạm Biên phòng cửa khẩu cảng Nhà Rồng, Biên phòng cửa khẩu cảng thành phố Hồ Chí Minh, BĐBP thành phố Hồ Chí Minh trong chuyến công tác hồi tháng 3/2024. Ảnh: Lê Khoa

Với tư cách là thủ trưởng trực tiếp, người đàn anh trong nghề của chúng tôi, Đại tá, nhà báo Nguyễn Hữu Niệm, nguyên Phó Tổng biên tập Báo Biên phòng nhìn nhận: “Hồi còn làm phóng viên, Hoàng Tuấn Long là một trong những cây bút sắc sảo, năng động của Báo Biên phòng. Bất kể sự kiện gì, diễn ra ở đâu, đề tài nào, khi được Ban Biên tập giao nhiệm vụ, cậu ấy cũng thực hiện một cách nhanh, gọn và chất lượng. Cậu ấy hội đủ cả chất báo chí và văn chương nên những bài viết về biên giới và BĐBP thường nhẹ nhàng, sâu lắng mà vô cùng súc tích. Dù chưa đến nhưng bạn đọc cũng có thể cảm nhận được những vất vả, gian nan và vẻ đẹp mộc mạc, hoang sơ của đất và người nơi biên giới...”.

Đi và viết hừng hực lửa cống hiến của tuổi trẻ, nhưng nhà báo Hoàng Tuấn Long cũng có những nỗi trăn trở về sự phát triển lớn mạnh của Báo Biên phòng. Điều này cho thấy ý thức trách nhiệm trong xây dựng cơ quan đơn vị, hay nói một cách hình tượng là tình yêu dành cho cung đường mình đang bước. Ngày Báo Biên phòng được phát hành rộng rãi, mặc dù lúc bấy giờ mới chỉ là phóng viên, song nhà báo Hoàng Tuấn Long vẫn đặt ra những tiêu chí khắt khe về đề tài, nội dung, chất lượng bài viết và cả khâu trình bày, in ấn để làm thế nào đó tạo được “chỗ đứng” cho Báo Biên phòng trong lòng bạn đọc. Trong các cuộc hội thảo hay những câu chuyện nhỏ bên tách trà, Tuấn Long luôn tỏ rõ là người sẵn sàng tranh luận, sẵn sàng lắng nghe theo hướng đa chiều, thậm chí, anh phân tích, mổ xẻ những bài viết của các đồng nghiệp ở các tờ báo có lượng phát hành lớn để có thể “hiến kế” cho Báo Biên phòng phát triển lớn mạnh.

Sau thời gian đi thực tế ở BĐBP Cao Bằng (năm 2012-2013 với chức danh Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Quang Long), BĐBP Điện Biên (năm 2017-2018 với chức danh Phó Chủ nhiệm Chính trị), anh được bổ nhiệm chức danh Phó Tổng biên tập Báo Biên phòng, trở thành người lãnh đạo trực tiếp của chúng tôi. Mặc dù vậy, anh vẫn luôn giữ cốt cách của người làm báo Quân đội, chân tình, cởi mở nhưng rất nghiêm khắc trong công việc. Anh sẵn sàng đối thoại, phê bình thẳng thắn ai đó trong cuộc họp, hay trên bàn biên tập, nhưng khi ra ngoài là chú chú anh anh, nụ cười luôn nở trên môi.

Trên cương vị Bí thư Chi bộ, Phó Tổng biên tập Báo Biên phòng, Đại tá Hoàng Tuấn Long đã cùng với cấp ủy, Ban Biên tập xây dựng mối đoàn kết, thống nhất cao trong đơn vị, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Báo Biên phòng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Anh cực kỳ quan tâm đến đời sống gia đình, điều kiện công tác của anh chị em phóng viên trong tòa soạn, nhất là đối với phóng viên nữ. Nhờ đó, việc xử lý các tình huống nghiệp vụ, điều động, phân công phóng viên đi công tác thực tế luôn được thực hiện linh động, chặt chẽ.

Tư duy “chuyển trạng thái” của Phó Tổng biên tập Hoàng Tuấn Long được thể hiện rất rõ ràng, cái gì không nên thì không làm, còn có thể thì phải linh động. Giai đoạn đại dịch Covid-19 bùng phát, trong điều kiện phong tỏa, giãn cách xã hội để phòng chống lây nhiễm, việc tác nghiệp thực tế của phóng viên là bài toán cực kỳ hóc búa đối với Ban Biên tập. Mệnh lệnh ai ở đâu thì ở đó được thực hiện một cách triệt để đối với mọi phóng viên. Tuy nhiên, ngay khi đại dịch có dấu hiệu “hạ nhiệt”, Phó Tổng biên tập Hoàng Tuấn Long mạnh dạn đề xuất với cấp ủy, Ban Biên tập điều động phóng viên đi công tác, tiếp cận sự kiện (tất nhiên phải tuân thủ triệt để nguyên tắc phòng chống dịch bệnh), mặc dù lúc bấy giờ, cả nước vẫn chưa trở lại trạng thái bình thường. Điều này cho thấy tính quyết đoán, tinh thần trách nhiệm của Đại tá, Phó Tổng biên tập Hoàng Tuấn Long. Và trên tất cả, nhờ trưởng thành từ phóng viên nên hơn ai hết, anh thấu hiểu đặc thù nghề nghiệp “nhà báo là phải xông pha trên mọi điểm nóng”.

Từ phóng viên trẻ với những bỡ ngỡ thời gian đầu cầm bút, Đại tá Hoàng Tuấn Long đã không ngừng nỗ lực học tập, miệt mài phấn đấu, miệt mài cống hiến, như cánh én dẻo dai giữa bầu trời biên giới. Anh đã đi, đã đến những nơi xa nhất, khó khăn, khắc nghiệt bậc nhất để hòa vào nhịp thở với người lính Biên phòng, được chạm tay vào niềm kiêu hãnh nơi cột mốc chủ quyền Tổ quốc. Nhưng giờ đây, cánh én đó đã bay về nơi xa tít trong cõi vĩnh hằng, để lại những trang bản thảo đầy ắp tình yêu, nỗi trăn trở dành cho biển bạc, rừng xanh, cho đất và người biên giới.

Bài viết này thay cho nén hương tiễn biệt người đồng chí, đồng đội, người bạn đồng nghiệp của tôi - Đại tá, nhà báo Hoàng Tuấn Long, Phó Tổng biên tập Báo Biên phòng.

Thái Kim Nga