Nhà Bè phát triển đô thị hiện đại theo hướng thuận thiên

Một dự án chỉnh trang đô thị trên địa bàn xã Nhà Bè.

Trong không gian mới của xã Nhà Bè hôm nay, địa phương đang cần những nguồn lực, quy hoạch mới phù hợp với đặc điểm lịch sử, văn hóa để địa phương phát triển đúng như kỳ vọng.

Đánh thức các tiềm năng sẵn có

Sau sắp xếp, xã Nhà Bè có tổng diện tích 37,095km² và quy mô dân số khoảng 170.945 người. Địa phương này có vị trí địa lý quan trọng tại cửa ngõ phía nam, khu vực có tiềm năng phát triển, đóng vai trò kết nối chiến lược giữa đô thị trung tâm và các vùng kinh tế ven biển.

Phát huy vị thế đó, những năm qua, Nhà Bè có sự chuyển mình mạnh mẽ với tốc độ đô thị hóa nhanh, không gian đô thị ngày càng mở rộng, hệ thống hạ tầng kỹ thuật-xã hội từng bước hoàn thiện góp phần chỉnh trang bộ mặt đô thị và nâng cao chất lượng sống của người dân.

Bên cạnh cơ sở hạ tầng được đầu tư khá đồng bộ, Nhà Bè vẫn bảo tồn được hệ sinh thái tự nhiên đa dạng với mạng lưới sông ngòi, kênh rạch và vùng nông nghiệp đặc trưng. Điều này đã tạo nên bản sắc riêng về một không gian cân bằng giữa đô thị hiện đại và thiên nhiên sinh thái. Chính sự giao thoa này đã hình thành lợi thế đặc thù, mở ra hướng phát triển đa dạng và bền vững cho xã Nhà Bè trong giai đoạn mới.

Từ đó cho thấy, Nhà Bè đang đứng trước thời cơ vàng để chuyển mình mạnh mẽ để trở thành trung tâm đô thị, công nghiệp, logistics hiện đại, gắn kết chặt chẽ với định hướng phát triển tổng thể của thành phố.

Tuy nhiên, lợi thế cũng đi liền với nhiều thách thức. Bí thư Đảng ủy xã Nhà Bè Phan Ngọc Phúc cho biết: Địa phương cũng phải đối mặt với những khó khăn không nhỏ. Đó là yêu cầu về phát triển nhanh nhưng chưa có một tầm nhìn quy hoạch tổng thể, đồng bộ và bền vững; yêu cầu về một mô hình quản trị đô thị hiện đại, có khả năng điều phối hiệu quả giữa phát triển hạ tầng, sử dụng đất, quản lý dân cư và bảo tồn không gian sinh thái đặc trưng.

Riêng với Nhà Bè, từ đặc điểm, điều kiện tự nhiên sông nước, chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu càng cần được phát triển theo hướng “đô thị sinh thái-thích ứng-hài hòa” để bảo đảm sự bền vững.

Cần một mô hình quản trị đô thị phù hợp

Trong chiến lược phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn 2050, thành phố định hướng mô hình phát triển đa trung tâm, trong đó khu nam thành phố, với trọng tâm là Nhà Bè, Bình Chánh và quận 7 trước đây được xác định là vùng động lực tăng trưởng mới, gắn kết giữa công nghiệp-cảng biển-dịch vụ-nhà ở-hạ tầng xanh.

Trong bối cảnh đó, Nhà Bè sẽ là trung tâm trong tầm nhìn chiến lược để xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ, logistics hàng đầu khu vực Đông Nam Á.

Theo ông Phan Ngọc Phúc, trong giai đoạn tới, Nhà Bè sẽ dành nguồn lực, chính sách để đẩy mạnh đầu tư hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; xây dựng mô hình quản trị đô thị hiện đại, linh hoạt, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm, doanh nghiệp làm động lực và chuyển đổi số làm công cụ và đặc biệt là phát triển Nhà Bè theo hướng đô thị sinh thái-thông minh-thích ứng biến đổi khí hậu, tận dụng lợi thế sông nước, mảng xanh, không gian mở; phát triển kinh tế gắn với du lịch, văn hóa và dịch vụ, để nơi đây trở thành “đô thị xanh bên dòng sông”.

Xã Nhà Bè được quy hoạch theo hướng “đô thị sinh thái-thích ứng-hài hòa” để bảo đảm sự bền vững.

Ở góc độ chuyên môn, Kiến trúc sư Phạm Thị Huệ Linh, Giám đốc Trung tâm Quy hoạch xây dựng 4, Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia, Bộ Xây dựng cho rằng: Nhà Bè có lợi thế lớn về quỹ đất và cảnh quan sông nước, nhưng cũng chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu và địa chất yếu.

Vì thế, địa phương nên định hướng phát triển đô thị dựa vào cảnh quan ven sông, tận dụng mặt nước làm “mặt tiền đô thị”, kết nối các khu chức năng với khu vực ven sông. Những vùng trũng nên phát triển thành đô thị sinh thái đặc thù, có không gian cây xanh, mặt nước và hệ thống hồ điều hòa để vừa thoát nước, vừa tạo bản sắc. Đây cũng là những thiết kế phù hợp với định hướng nhằm giảm thiểu ngập lụt mà thành phố đã và đang triển khai.

Đồng quan điểm, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Đua cũng cho rằng: Nhà Bè cần khai thác vùng trũng, dễ ngập theo cách tiếp cận hài hòa với thiên nhiên, không lấn chiếm mọi không gian để phát triển, tạo lập vùng trữ nước đô thị hoặc không gian trữ nước, nhằm điều hòa, giảm ngập úng, hỗ trợ cân bằng thủy văn và cải thiện môi trường sinh thái.

Các chuyên gia quy hoạch đô thị cũng cho rằng: Nhà Bè cần xây dựng cơ chế, chính sách và mô hình quản trị đô thị phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, theo hướng nhấn mạnh vai trò điều phối của Thành phố và quyền chủ động của địa phương trong quản lý quy hoạch.

Thành phố cũng cần ưu tiên đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và xã hội để tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững. Cần xây dựng mô hình quản trị đô thị hiện đại, linh hoạt, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm, doanh nghiệp làm động lực và chuyển đổi số làm công cụ then chốt.

QUANG QUÝ