Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Văn Đóa và thầy giáo Vương Trường Sơn: Những 'huấn luyện viên' xuất sắc
BẮC GIANG - Thân Thế Công, Trương Phi Hùng và Giáp Vũ Sơn Hà là 3 cái tên nổi bật trong thời gian gần đây bởi 3 tấm Huy chương Vàng (HCV) danh giá mà các em vừa giành được tại các cuộc thi Olympic quốc tế Vật lí và Hóa học. Đồng hành cùng các em đi đến thành công đó có các nhà giáo tận tâm, tận lực, tâm huyết với nghề trực tiếp giảng dạy, bồi dưỡng, vun đắp niềm đam mê cho học trò. Đó là Nhà giáo Ưu tú (NGƯT) Nguyễn Văn Đóa (SN 1979) - Tổ phó Tổ bộ môn Vật lí và thầy giáo Vương Trường Sơn (SN 1986) - giáo viên môn Hóa học, Trường THPT Chuyên Bắc Giang.
Sự thành công và bước trưởng thành của học trò là món quà ý nghĩa nhất
Từ cuộc thi Olympic Vật lí quốc tế năm 2024 tổ chức tại Iran, NGƯT Nguyễn Văn Đóa cùng 2 học sinh xuất sắc của lớp 12 chuyên Vật lí: Thân Thế Công và Trương Phi Hùng trở về với 2 tấm HCV danh giá. Thành công rực rỡ chưa từng có này là niềm tự hào của gia đình, thầy cô, bè bạn, nhà trường nơi các em học tập và niềm tự hào của ngành Giáo dục Bắc Giang.
Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Văn Đóa và hai em Thân Thế Công, Trương Phi Hùng.
NGƯT Nguyễn Văn Đóa kể: Từng một số lần dự các kỳ thi quốc tế nên thầy giáo và các trò cũng có ít nhiều kinh nghiệm cũng như chuẩn bị hành trang cho những ngày ở nước ngoài. Tuy vậy, tới Iran lần này vẫn là một thử thách bởi đây là đất nước ở vùng sa mạc khô cằn, nắng nóng khắc nghiệt, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm là 40 và 20 độ C; chênh lệch múi giờ so với Việt Nam khoảng 3 giờ 30 phút. Được cung cấp các thông tin về tình hình thời tiết, khí hậu và những điều cần lưu ý khi tới Iran nên điều ưu tiên số một của toàn bộ đội tuyển là giữ gìn sức khỏe để bảo đảm hoàn thành tốt cuộc thi. Được nước chủ nhà đón tiếp chu đáo nên những ngày ở Iran, mọi việc diễn ra thuận lợi.
Tại đây, thầy và trò được quản lý riêng hết sức chặt chẽ. Tính nghiêm ngặt của kỳ thi cực kỳ cao. Mạng xã hội chỉ liên lạc được một chiều. Trong đoàn đều có các thầy cô “chuyên gia” về tiếng Anh để dịch đề tiếng Anh sang tiếng Việt. Các trò làm bài bằng cả đề tiếng Việt và tiếng Anh; điều làm thầy yên tâm là Công và Hùng đều có khả năng làm bài bằng tiếng Anh tốt.
Trong cuộc thi này, Thân Thế Công và Trương Phi Hùng đã thể hiện xuất sắc bài thi của mình. Đề thi Olympic Vật lí quốc tế thường cập nhật các công trình khoa học, nhất là công trình được trao giải Nobel Vật lí và yêu cầu thí sinh dùng kiến thức của mình để chứng minh với bài thi lý thuyết 5 tiếng, thực nghiệm 5 tiếng. Công đứng thứ 8 kết quả thi lý thuyết, thứ 9 về tổng điểm; Hùng đứng thứ 8 về kết quả thi thực nghiệm, thứ 13 về tổng điểm trên tổng số 197 thí sinh dự thi.
Với những học trò xuất sắc như Trịnh Duy Hiếu, Thân Thế Công, Trương Phi Hùng, các thầy cô phụ trách lớp và đội tuyển của trường mà trực tiếp là NGƯT Nguyễn Văn Đóa có vai trò phát hiện, định hướng, cổ vũ, đồng hành, dẫn dắt các em; nhất là cung cấp cho các trò những kiến thức cơ bản để bảo đảm trò đủ năng lực, kiến thức tự tin làm bài. “Kiến thức không có giới hạn, nghiên cứu khoa học luôn không có điểm dừng và luôn là thử thách. Quan trọng nhất là thầy tạo được cho trò một nền tảng tốt, sau đó thầy ở vị trí huấn luyện viên. Thành công của các trò chính là thành quả của thầy cô và nhà trường; Ban giám hiệu luôn động viên khích lệ, ngành giáo dục và lãnh đạo tỉnh quan tâm bằng những chính sách hỗ trợ thiết thực, động viên khen thưởng kịp thời”, thầy Đóa nói.
Với cương vị và chuyên môn giỏi của thầy, nhiều học sinh mong muốn được thầy phụ đạo; nhiều phụ huynh tha thiết nhờ thầy kèm cặp riêng cho con em mình môn Vật lí song thầy đều từ chối bởi đã dành trọn thời gian, công sức cho nhiệm vụ dạy đội tuyển và đặc biệt là bồi dưỡng các học sinh giỏi quốc gia, có tiềm năng để tham gia các cuộc thi khu vực, quốc tế. Có những thời điểm, thầy phải dành thời gian cho các em nhiều hơn cho gia đình. Có những bài tập, đề thi cả thầy và trò "vật vã" quên ăn, quên ngủ để nghiên cứu, tìm lời giải.
Với bề dày 22 năm trực tiếp đứng lớp, NGƯT Nguyễn Văn Đóa dành trọn tâm huyết với nghề, nỗ lực vượt qua khó khăn, đổi mới, sáng tạo, khơi dậy tinh thần ham học hỏi, hình thành những năng lực, phẩm chất tốt đẹp của học sinh đóng góp xây dựng tập thể nhà trường và ngành Giáo dục. Sự nỗ lực trong nghiên cứu, giảng dạy, học tập của thầy và trò được đền đáp xứng đáng với thành tích (tính đến hiện tại) 68 học sinh giỏi cấp quốc gia gồm 8 giải Nhất, 24 giải Nhì, 36 giải Ba. Đặc biệt, ở “đấu trường” khu vực và thế giới, các học trò của thầy giành 8 tấm huy chương danh giá (4 HCV và Bạc quốc tế, 2 HCV châu Á, 1 Huy chương Bạc châu Á, 2 Huy chương Đồng châu Á, 1 Huy chương Bạc châu Âu).
Đóng góp và những thành tích trong giảng dạy của thầy Đóa được ghi nhận, tôn vinh với nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý song với thầy Đóa, niềm hạnh phúc và ý nghĩa nhất vẫn là sự thành công cùng mỗi bước trưởng thành của học trò.
Từ học trò giỏi Hóa trở thành giáo viên dạy Hóa giỏi
Năm 2024, lần đầu tiên, tỉnh Bắc Giang có học sinh đoạt HCV môn Hóa học tại cuộc thi Olympic quốc tế. Trước đó, năm học 1995-1996, tỉnh Bắc Giang có một học sinh đoạt Huy chương Đồng trong cuộc thi danh giá này. Trong bước đường chinh phục giải thưởng cao quý của học sinh luôn có công sức của người thầy. Một trong số đó là nhà giáo Vương Trường Sơn.
Thầy giáo Vương Trường Sơn cùng em Giáp Vũ Sơn Hà.
Trực tiếp giảng dạy đội tuyển học sinh giỏi quốc gia môn Hóa học của nhà trường, thầy Sơn đã theo sát cậu học trò Giáp Vũ Sơn Hà ngay từ khi vào lớp 10. Phát hiện học trò có khả năng ứng dụng lý thuyết vào thực nghiệm tốt, thầy luôn hướng dẫn và thử thách Hà ở những bài tập khó. Nhận thấy học sinh phát hiện vấn đề, giải quyết bài tập, đưa ra những phương trình phản ứng rất nhanh, nhất là ở lĩnh vực tìm kiếm vật liệu mới. Với suy nghĩ “trò học, thầy cũng học”, trong bối cảnh khoa học, kỹ thuật phát triển, thầy giáo Sơn luôn tập trung cao nghiên cứu những vấn đề hóa học mới. Mong muốn học trò đạt nhiều thành tích cao hơn không chỉ ở kỳ thi học sinh giỏi quốc gia mà còn ở các cuộc thi khu vực và quốc tế, thầy không ngừng tự học để trang bị kiến thức dạy lại cho học trò. Trong những đợt Trường THPT Chuyên Bắc Giang mời giáo sư của các trường đại học, viện nghiên cứu về giảng dạy cho học sinh, thầy Sơn cũng ngồi học cùng.
Khi em Giáp Vũ Sơn Hà được chọn vào đội tuyển quốc gia Việt Nam dự thi Olympic quốc tế tại Ả-rập Xê-út, thầy Sơn được tham dự cùng đoàn đến đất nước vùng Tây Á với vai trò là quan sát viên. Trong những ngày ở đây, khí hậu khô nóng khắc nghiệt làm cho làn da nứt nẻ, thầy trò trong đoàn luôn động viên nhau giữ sức khỏe, hạn chế ra ngoài để tập trung cho cuộc thi. Trong những ngày diễn ra kỳ thi, thầy và trò hồi hộp đến phút cuối, tại lễ bế mạc, niềm vui vỡ òa khi Giáp Vũ Sơn Hà được xướng tên cùng 2 học sinh khác của đoàn Việt Nam đoạt HCV. Vinh quang của học trò là niềm tự hào của người thầy.
Hơn 14 năm cần mẫn “lái đò”, thầy giáo Vương Trường Sơn đã dìu dắt nhiều học trò đoạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế. Đam mê nguyên tố hóa học và các phương trình phản ứng, từ học trò giỏi Hóa, thầy giáo Sơn đã trở thành giáo viên dạy Hóa giỏi. Sinh ra trên mảnh đất Đại Đồng Thành, huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) nhưng thầy Sơn có những năm tháng học tập dưới mái trường THCS Trần Phú (TP Bắc Giang) khi theo gia đình về tỉnh Bắc Giang sinh sống. Khi còn là học sinh THCS, thầy Sơn đã được chọn vào đội tuyển thi học sinh giỏi môn Hóa học; sau này vào lớp chuyên Hóa, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh.
Từ lòng ngưỡng mộ và kính trọng những người thầy từng dạy mình, anh đã quyết tâm thi đỗ vào Khoa sư phạm Hóa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và tiếp tục bảo vệ luận văn thạc sĩ chuyên ngành này. Được học tập và đào tạo chuyên sâu, anh mong muốn đóng góp vào sự nghiệp giáo dục mũi nhọn. Năm 2010, anh được tuyển chọn về giảng dạy tại Trường THPT Chuyên Bắc Giang. Không chỉ đơn thuần là vượt qua kỳ xét tuyển viên chức, muốn giảng dạy trong môi trường giáo dục chất lượng cao, thầy giáo Sơn phải trải qua nhiều cuộc sát hạch chuyên môn.
Tổ Hóa học của nhà trường lúc bấy giờ chủ yếu là giáo viên “gạo cội” không chỉ của tỉnh mà còn là những nhà giáo ưu tú tiêu biểu toàn quốc. Ở đây, thầy Sơn đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm, kiến thức của các thầy, cô và quyết tâm tự đổi mới nâng cao chuyên môn, rèn kỹ năng, phương pháp giảng dạy để "truyền lửa" nhiệt huyết, say mê cho học trò qua từng bài giảng. Bằng tình yêu nghề, thầy Sơn luôn trăn trở làm sao chuyển tải kiến thức đến với học sinh hiệu quả nhất để các em hứng thú học tập, biến môn Hóa học trở nên thực tế, hữu ích hơn trong đời sống.
Ngay năm học đầu tiên giảng dạy đội tuyển, thầy Sơn đã có 8/8 học sinh đoạt giải tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Sau đó liên tục 8 năm, đội tuyển Hóa học do thầy phụ trách luôn có từ 85-100% học sinh đoạt giải. Đặc biệt, năm học 2023-2024, đội tuyển Hóa học có 10/10 thí sinh đoạt giải (1 giải Nhất, 3 giải Nhì, 4 giải Ba, 2 giải Khuyến khích). Trong số này, em Giáp Vũ Sơn Hà đã giành Huy chương Bạc Olympic Hóa học Quốc tế Abu Reikhan Beruniy năm 2023, năm nay em tiếp tục đoạt HCV tại cuộc thi Olympic Hóa học quốc tế tổ chức tại Ả-rập Xê-út.
