Nhà máy Lọc dầu Dung Quất:Đảm bảo nguồn dầu thô chiến lược

Trong bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp, xáo trộn về chuỗi cung ứng và áp lực đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia ngày một lớn, việc Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) ký Bản ghi nhớ với Bộ Kinh tế Azerbaijan về cung cấp dầu thô dài hạn cho Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất vào đầu tháng 5/2025 là bước đi có tính chiến lược, chủ động và rất kịp thời.

Đa dạng hóa nguyên liệu đầu vào

Những năm qua, cùng với vận hành an toàn, ổn định và hiệu quả NMLD Dung Quất, BSR đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp đổi mới công nghệ, phát triển sản phẩm mới và đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào cho NMLD Dung Quất. Chỉ tính riêng trong 5 năm trở lại đây, BSR đã phát triển thành công 9 sản phẩm mới, gồm 3 sản phẩm nhiên liệu quốc phòng và 6 chủng loại hạt nhựa polypropylene (PP). Cùng với đó, BSR đã nghiên cứu và đưa vào sử dụng thêm 30 loại dầu thô mới trong quá trình vận hành NMLD Dung Quất. Tính đến cuối năm 2024, BSR đã đánh giá được 92 loại dầu thô tiềm năng cho NMLD Dung Quất và chế biến thành công 11 loại dầu thô trong nước, 22 loại dầu thô nhập khẩu để thay thế dầu thô Bạch Hổ đang giảm dần sản lượng.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Ảnh: PHẠM DANH

Theo lãnh đạo BSR, để có nguồn dầu thô dài hạn cho NMLD Dung Quất, từ năm 2009, hai đơn vị thành viên của Petrovietnam là PVOIL và BSR đã ký nhiều thỏa thuận/hợp đồng với SOCAR Trading SA (Công ty con của SOCAR - Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Azerbaijan) trong việc cung cấp dầu thô Azeri cho NMLD Dung Quất. Từ năm 2010 đến hết tháng 1/2025, SOCAR Trading Singapore (chi nhánh của SOCAR Trading SA tại Singapore) đã cung cấp cho NMLD Dung Quất 35 lô dầu Azeri với khối lượng gần 31,7 triệu thùng (tương đương 4,34 triệu tấn), với tổng trị giá khoảng 2,55 tỷ USD.

Tầm nhìn dài hạn

Việc BSR ký Bản ghi nhớ dài hạn với SOCAR Trading SA mới đây, có sự chứng kiến của Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Cộng hòa Azerbaijan Ilham Aliyev (trong chuyến thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Azerbaijan của Tổng Bí thư Tô Lâm từ ngày 7 - 8/5/2025) là tuyên bố mạnh mẽ về quyết tâm nâng tầm quan hệ hợp tác song phương Việt Nam - Azerbaijan, nhất là trong lĩnh vực năng lượng. Điều này cũng thể hiện tầm nhìn dài hạn của BSR và ngành dầu khí Việt Nam là đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định, chất lượng cao cho NMLD Dung Quất trong bối cảnh trữ lượng dầu nội địa ngày càng suy giảm. Đây còn là bước chuẩn bị quan trọng cho dự án Nâng cấp, mở rộng NMLD Dung Quất, dự kiến hoàn thành vào năm 2028, sẽ đòi hỏi nguồn nguyên liệu đa dạng hơn.

Tàu vận chuyển dầu thô Azeri cập phao SPM nhập dầu cho Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Ảnh: BSR

Theo bản ghi nhớ, dự kiến SOCAR Trading SA sẽ cung cấp cho BSR 2 triệu thùng dầu thô Azeri mỗi tháng, bắt đầu từ ngày 1/7/2025 đến hết năm 2035. Như vậy, mỗi năm, dầu Azeri có khả năng được chế biến tại NMLD Dung Quất đạt khoảng 3,4 - 3,5 triệu tấn/năm; đáp ứng khoảng 50% lượng dầu thô chế biến mỗi năm (khoảng hơn 7 triệu tấn/năm). Mua trực tiếp từ SOCAR Trading SA tại Singapore còn giúp BSR rút ngắn chuỗi trung gian, tiết kiệm chi phí logistics và đảm bảo lịch trình vận hành ổn định.

Trong 5 năm qua, BSR đã tạo ra những bước đột phá vượt bậc trong vận hành sản xuất, kinh doanh NMLD Dung Quất. Nổi bật là cán mốc 100 triệu tấn sản phẩm, đạt trên 50 triệu giờ công an toàn. Tổng sản lượng sản xuất của BSR đạt 34,3 triệu tấn, vượt 6,7% kế hoạch; sản lượng tiêu thụ đạt 33,97 triệu tấn (vượt 5,6%); nộp ngân sách nhà nước đạt gần 74 nghìn tỷ đồng (vượt 43,1%), chiếm khoảng 52% tổng thu ngân sách của tỉnh. Tổng doanh thu của BSR đạt trên 662,7 nghìn tỷ đồng (vượt 50,1%), lợi nhuận trước thuế trên 34 nghìn tỷ đồng (vượt 479,8%); lợi nhuận sau thuế 31,6 nghìn tỷ đồng (vượt 467,1%).

Nguồn dầu thô Bạch Hổ đang là nguồn cung chủ lực cho NMLD Dung Quất, hiện đang đối mặt với thực trạng trữ lượng suy giảm sau nhiều năm khai thác. Khả năng tự chủ nguồn nguyên liệu trong nước ngày càng thu hẹp, đòi hỏi BSR cần có chiến lược mở rộng nhập khẩu từ các nguồn quốc tế để duy trì vận hành nhà máy an toàn, ổn định. Do vậy, việc bổ sung nguồn dầu Azeri - vốn nhẹ, ít lưu huỳnh, dễ chế biến giúp BSR cải thiện hiệu quả vận hành, giảm chi phí xử lý và tối ưu hóa hiệu suất toàn hệ thống.

Ngoài dầu Azeri, còn có các loại dầu thô khác phù hợp với công nghệ của NMLD Dung Quất, như Bonny Light (Nigeria), WTI (Mỹ), Murban (UAE),... mà đối tác SOCAR Trading SA có thể cung cấp, giúp BSR không phụ thuộc vào một nguồn cung duy nhất, nhà máy linh động hơn trong việc thay đổi các chế độ vận hành.

PHẠM DANH