Nhà ở xã hội có bị trục lợi?

Ảnh minh họa

Mức giá NƠXH trên được phê duyệt cao nhất từ trước đến nay tại Hà Nội. Đây là thông tin cuối tuần qua được nhiều người quan tâm.

Câu chuyện này cho thấy, nhu cầu thực về NƠXH rất cao, trong khi việc triển khai các dự án NƠXH lại rất khó khăn. Dự án NƠXH Trung Văn (Hà Nội) nói trên triển khai đã 3 năm. Mặc dù theo số liệu của Bộ Xây dựng, đến nay, cả nước đã hoàn thành 307 dự án NƠXH khu vực đô thị. Quy mô xây dựng khoảng 157.100 căn, với tổng diện tích hơn 7,95 triệu m2.

Hiện, 418 dự án khác tiếp tục được triển khai, quy mô xây dựng khoảng 432.400 căn, tổng diện tích khoảng 22,5 triệu m2. Trong quý I, cả nước có 1 dự án NƠXH, với quy mô 300 căn hộ được cấp phép mới tại tỉnh Bình Định.

Theo Luật Nhà ở 2014, NƠXH là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở.

Như vậy, NƠXH là một loại hình nhà ở thuộc sở hữu của cơ quan nhà nước (có thể Trung ương hoặc địa phương) hoặc các loại hình nhà được sở hữu và quản lý bởi Nhà nước, các tổ chức phi lợi nhuận được xây dựng với mục đích cung cấp nhà ở giá rẻ cho một số đối tượng được ưu tiên trong xã hội như: công chức chưa có nhà ở ổn định, người có thu nhập thấp… và được bán, cho thuê hoặc cho ở với giá rẻ hơn so với giá thị trường.

Mục đích của NƠXH là cung cấp thêm các căn hộ giá rẻ hơn thị trường (nhà ở thương mại) để giải quyết nhu cầu nhà ở giá rẻ cho các hộ gia đình có trong chính sách hiện hành. Do đó, tiêu chí để lựa chọn người mua NƠXH rất gắt gao, trải qua nhiều bước thẩm định, chấm điểm hồ sơ người đăng ký mua nhà. Mặt khác, quy định cũng cấm người mua NƠXH bán lại trước 5 năm.

Do nguồn cung khan hiếm, trong khi nhu cầu lớn (diện cán bộ, công nhân có thu nhập thấp trong xã hội đông đảo) nên mới có chuyện như dự án NƠXH Trung Văn (Hà Nội). Câu hỏi đặt ra là liệu có hiện tượng đầu cơ len lỏi, trục lợi chính sách không? Câu trả lời là có thể.

Chính vì thế, tại các dự án NƠXH đã xuất hiện tình trạng rao bán chênh gây nhiễu loạn thị trường. Về phía quản lý nhà nước, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Sở Xây dựng các tỉnh, tham mưu các quy định xử phạt hành vi vi phạm.

Chủ trương về NƠXH góp phần thể hiện tính ưu việt của chế độ. Do vậy, không để chính sách về NƠXH bị lợi dụng là việc phải làm. Đồng thời, Nhà nước phải thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy xây dựng, tạo nguồn cung mới cho thị trường. Cần kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn nữa.

Ngô Đức Hành