Nhà sáng lập WikiLeaks Julian Assange được trả tự do

Julian Assange, 52 tuổi, đã hạ cánh xuống quê hương Australia trong tuần này sau khi nhận tội thu thập và tiết lộ bí mật quân sự của Mỹ trong một thỏa thuận với các công tố viên Bộ Tư pháp nhằm chấm dứt nỗ lực dẫn độ ông sang Mỹ.

Người sáng lập WikiLeaks Julian Assange ôm vợ Stella sau khi hạ cánh xuống căn cứ không quân RAAF Fairbairn ở Canberra, Australia, ngày 26/6/2024. (Ảnh: AP)

Năm 2010, trang web minh bạch thông tin WikiLeaks của Assange công bố một loạt tài liệu rò rỉ của quân đội Mỹ liên quan cuộc chiến tranh tại Iraq và Afghanistan. Cùng năm, ông bị Thụy Điển truy nã liên quan cáo buộc tấn công tình dục phụ nữ. Năm 2012, ông xin tị nạn chính trị trong đại sứ quán Ecuador tại London (Anh).

Assange ở lại đó trong gần 7 năm cho đến năm 2019, khi Ecuador rút lại quyền tị nạn của Assange vì thái độ của ông và cho phép cảnh sát Anh vào trong đại sứ quán theo lệnh dẫn độ của Mỹ. Ông bị bắt giam tại một nhà tù an ninh cao tại London.

Mỹ cáo buộc ông Assange gây đe dọa cho tính mạng công dân Mỹ và an ninh quốc gia. Assange bị Bộ Tư pháp Mỹ truy tố 18 tội liên quan việc WikiLeaks công bố lượng lớn dữ liệu nhạy cảm.

Năm 2022, giới chức Anh thông qua đề nghị dẫn độ nhưng ông Assange kháng nghị. Tháng 5/2024, ông giành được quyền cho phép đưa ra kháng nghị mới đối với việc dẫn độ.

Phiên tòa diễn ra tại Saipan, hòn đảo nằm ở Thái Bình Dương và cách Hawaii khoảng 6.000km về hướng tây. Assange e ngại phải đặt chân lên lục địa Mỹ vì từng cho rằng có âm mưu ám sát ông, nên các công tố viên đã đề nghị tiến hành các thủ tục pháp lý tại Saipan, nơi gần với Úc hơn. Đại sứ Úc tại Mỹ Kevin Rudd, từng là thủ tướng, có mặt tại phiên tòa.

Tại phiên tòa, Assange chính thức thừa nhận một tội danh duy nhất là âm mưu sở hữu và lan truyền trái phép thông tin mật và bị kết án 62 tháng tù. Tuy nhiên, ông sẽ không phải thi hành bản án này bởi thời gian được tính từ khi ông bị giam tại nhà tù ở London trong lúc kháng nghị lệnh dẫn độ.

Ngày 24/6, Assange được thả khỏi nhà tù ở London và lên máy bay riêng để rời khỏi Anh sau khi đạt thỏa thuận nhận tội với chính phủ Mỹ. Ông Julian Assange sẽ phải trả cho chính phủ Úc tiền thuê máy bay đưa ông về, ước tính là 520.000 USD. Một tổ chức quốc tế kêu gọi trả tự do cho người sáng lập WikiLeaks đã kêu gọi quyên góp để chi trả chi phí trên và việc giúp ông Assange hồi phục.

Phát biểu tại quốc hội Úc ngày 25.6, Thủ tướng Anthony Albanese cho rằng vụ án đã bị kéo dài quá lâu. "Chẳng được ích lợi gì từ việc tiếp tục giam giữ ông ấy và chúng tôi muốn ông ấy được đưa về Úc", ông Albanese nói.

Bộ Tư pháp Mỹ cho biết theo thỏa thuận nhận tội, ông Assange sẽ bị cấm quay lại Mỹ trừ khi được cho phép.

“Julian dự định sẽ bơi ở biển mỗi ngày. Anh ấy định ngủ trên một chiếc giường thật. Anh ấy dự định nếm thử đồ ăn thực sự và anh ấy dự định tận hưởng sự tự do của mình”, vợ Assange, Stella Assange, nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo ngày 27/6.

Tất cả bạn bè và người quen của Assange đều trả lời truyền thông rằng, họ không biết kế hoạch tương lai của Assange.

Hồng Anh