Nhà Trắng lý giải nguyên nhân muốn nắm cổ phần tại Intel

Ảnh minh họa - Ảnh: Getty Images

Những ngày quan, thông tin Chính phủ Mỹ đang thảo luận về việc nắm giữ cổ phần tại nhà sản xuất chip Mỹ Intel gây xôn xao dư luận và nhận được sự quan tâm lớn.

Nếu được thực hiện, thương vụ này sẽ đánh dấu động thái hiếm thấy của Chính phủ Mỹ khi sử dụng tiền từ ngân sách để mua cổ phần tại một doanh nghiệp tư nhân trong nước.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã xác nhận thông tin này là chính xác. Tuy nhiên, hai vị Bộ trưởng đưa ra câu trả lời khác nhau về động cơ đằng sau kế hoạch này.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với hãng tin CNBC ngày 19/8, ông Bessent cho biết thỏa thuận cổ phần như trên nhằm mục đích thúc đẩy tập đoàn công nghệ Mỹ chứ không phải để kiếm lợi nhuận.

Khi được hỏi liệu việc Chính phủ nắm giữ cổ phần tại Intel có đồng nghĩa với việc thuyết phục các doanh nghiệp Mỹ mua con chip từ Intel hay không, ông nhấn mạnh mọi khoản đầu tư vào Intel đều nhằm “giúp ổn định hoạt động sản xuất chip của công ty tại Mỹ”.

“Điều chúng tôi sẽ làm là nắm giữ cổ phần rồi cố gắng thúc đẩy hoạt động của doanh nghiệp”, ông Bessent nói và cho biết thêm rằng đây sẽ là một thương vụ “trao đổi trợ cấp”.

Trước đó, theo nguồn tin của các kênh truyền thông như Bloomberg, New York Times và Wall Street Journal, Washington đang cân nhắc mua 10% cổ phần của Intel bằng tiền trợ cấp lẽ ra sẽ được cấp cho công ty này từ Đạo luật CHIPS và Khoa học.

“Chắc chắn không có chuyện chúng tôi ép buộc các công ty phải mua con chip của Intel”, ông Bessent khẳng định.

Ông cũng nói thêm rằng việc phụ thuộc vào con chip Đài Loan - nơi sản xuất phần lớn con chip trên thế giới - là một rủi ro với an ninh quốc gia Mỹ.

“Vì an ninh quốc gia, chúng tôi phải ngăn chặn điều đó”, trưởng ngành Tài chính Mỹ khẳng định.

Quan điểm này được ông Lutnick khẳng định một lần nữa trong một cuộc trao đổi với CNBC cùng ngày. Theo ông, việc dịch chuyển hoạt động sản xuất chip về Mỹ thay vì phụ thuộc vào Đài Loan là một ưu tiên của chính quyền Tổng thống Trump, vì cả lý do an ninh lẫn kinh tế.

Tuy nhiên, ông cũng cho biết ông Trump tin rằng Chính phủ nên nhận được lợi nhuận từ khoản đầu tư của mình, thay vì chỉ đơn thuần trao trợ cấp cho các công ty công nghệ lớn.

“Thông qua đạo luật CHIPS và Khoa học, chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đã thực sự cung cấp tài chính hoàn toàn miễn phí cho những công ty như Intel”, ông Lutnick nói thêm. “Tổng thống Trump muốn đổi số tiền trợ cấp đó thành cổ phần. Nước Mỹ nên được hưởng lợi từ thỏa thuận này. Quan điểm của Tổng thống Trump là: ‘Có lý do gì để chúng ta trao cho một công ty trị giá 100 tỷ USD khoản trợ cấp đó?”.

Intel hiện chưa đưa ra thông tin chính thức nào về thỏa thuận trên. Trả lời câu hỏi của hãng tin CNN tuần trước, công ty này chỉ khẳng định “cam kết hỗ trợ những nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm củng cố vị thế dẫn đầu về công nghệ và sản xuất của Mỹ”.

“Chúng tôi mong muốn tiếp tục hợp tác với Chính quyền Trump để thúc đẩy các ưu tiên chung này nhưng chúng tôi sẽ không bình luận về những tin đồn hay suy đoán”, người phát ngôn của Intel cho biết.

Việc chính quyền của ông Trump có kế hoạch nắm giữ cổ phần Intel phù hợp với xu hướng gần đây khi Washington thể hiện vai trò quyết liệt hơn trong các lĩnh vực chiến lược.

Nhà Trắng đầu tháng này đạt thỏa thuận với hai nhà chế tạo chip Nvidia và AMD để nhận 15% doanh thu bán chip tại Trung Quốc của hai công ty này. Chính phủ Mỹ hiện cũng nắm giữ “cổ phần vàng” tại công ty United States Steel sau khi công ty này sáp nhập với đối thủ Nippon Steel của Nhật Bản.

Ý tưởng Nhà Trắng nắm cổ phần Intel cũng tương tự như thông báo chưa có tiền lệ của Bộ Quốc phòng Mỹ vào tháng trước về việc sẽ nắm giữ 400 triệu USD cổ phần ưu đãi tại công ty sản xuất đất hiếm ít tên tuổi MP Materials Corp. Thỏa thuận này đưa Lầu Năm Góc trở thành cổ đông lớn nhất của công ty, với khoảng 15% cổ phần.

Theo hai nguồn tin tại Nhà Trắng của CNN, nếu chính phủ nắm giữ cổ phần Intel, thương vụ này có thể sẽ trở thành hình mẫu cho các khoản đầu tư khác của chính quyền ông Trump vào doanh nghiệp tư nhân trong nước trong tương lai.

Dù từng đi tiên phong, Intel đang tụt hậu trong cuộc đua phát triển con chip, sau khi thua các đối thủ như Qualcomm và Nvidia trong việc chuyển sang chip di động và AI. Tháng trước, nhà sản xuất chip này cho biết đã hoàn tất phần lớn kế hoạch sa thải 15% nhân viên để cắt giảm chi phí trong bối cảnh doanh số ảm đạm và lỗ triền miên.

Đức Anh