Nhà văn nổi tiếng kết hợp với AI hướng dẫn đọc sách kinh điển

Trong năm qua, hai giáo sư triết học John Kaag và Clancy Martin đã gửi đến các tác giả nổi tiếng và giới trí thức một đề xuất bất thường: để công ty Rebind Publishing của hai vị biến những nhà tư tưởng này thành chatbot AI và đổi lại một khoản phí lớn.

Đưa kinh điển đến gần độc giả phổ thông

Sau khi chọn ra những tác giả tham gia, Kaag và Martin dành đến 20 giờ để phỏng vấn từng "Rebinder" - như cách gọi của họ, về các tác phẩm đã chọn, cố gắng giải quyết mọi câu hỏi một độc giả không chuyên có thể đặt ra. Các cuộc phỏng vấn được ghi hình, ghi âm rồi đưa vào phần mềm AI.

Margaret Atwood là một trong những tác giả tham gia Rebind. Ảnh: Masterclass.

Cả hai dường như không tin vào vận may của mình khi tập hợp được đội ngũ trí thức trong mơ. Một số tác giả tham gia Rebind bao gồm: Laura Kipnis (Romeo và Juliet), Roxane Gay (Thời thơ ngây), Marlon James (Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn), Margaret Atwood (Hai kinh thành) và Elaine Pagels - học giả Kinh thánh và giáo sư Đại học Princeton (tuyển chọn từ Tân Ước và Phúc âm Thứ kinh).

Giới văn học thường có cảm giác rằng AI đối lập với nghệ thuật và nhân văn. Nhưng một số người tin rằng Rebind có thể khích lệ các nhà văn và giáo viên. Roxane Gay chia sẻ mình không mấy bận tâm đến công nghệ đứng sau Rebind, nhưng yêu thích các tác phẩm kinh điển và mừng vì có gì đó khuyến khích mọi người đọc nhiều hơn.

Tiểu thuyết gia người Ireland John Banville - người bình tác phẩm Dubliners (James Joyce) chia sẻ rằng ban đầu ông quan ngại, nhưng sau đó bị dự án này thu hút. Ông cũng cho biết được trả tiền hậu hĩ, nhưng quan trọng hơn cả là ông được tham gia vào một điều mới mẻ.

Các tác giả từng làm việc với Rebind đã cho phép nhân bản giọng nói và đồng ý để AI thao túng, sử dụng lời nói của mình.

Ứng dụng ra mắt vào ngày 17/6 dưới dạng trải nghiệm đọc tương tác, xem được trên thiết bị di động, máy tính và máy tính bảng. Người dùng sẽ có quyền truy cập miễn phí trong quá trình triển khai thử nghiệm. Vào cuối năm nay, chương trình sẽ áp dụng giá theo từng cuốn sách và hình thức đăng ký.

Martin và Kaag rất lạc quan về tiềm năng sáng tạo của AI, cho rằng xa lánh AI là thiển cận. Martin nói: "Cộng tác với công cụ này là một cơ hội nghệ thuật tuyệt vời của thời đại chúng ta". Cả hai hy vọng có thể áp dụng đưa lên Rebind 100 tác phẩm kinh điển, tất cả đều xuất bản trước năm 1928, tức đã hết hạn bản quyền và thuộc về tài sản công cộng.

Khởi nghiệp từ nhu cầu của chính mình

John Kaag là giáo sư tại Đại học Massachusetts Lowell, nổi tiếng với những tác phẩm như Hiking With Nietzsche (tạm dịch: Đi bộ cùng Nietzsche) và American Philosophy: A Love Story (tạm dịch: Triết học Mỹ: Một chuyện tình), kết hợp giữa triết học và hồi ký. Clancy Martin là giáo sư tại Đại học Missouri ở, tác giả của 10 cuốn sách bao gồm How Not to Kill Yourself (tạm dịch: Làm gì để không tự sát) - hồi ký chân thực về những chật vật sức khỏe tâm thần và 10 tự tử bất thành của ông.

Kaag (trái) yêu thích triết học từ khi đọc Thoreau còn Martin là vì Nietzsche. Ảnh: Zhidong Zhang.

Hai người trở thành bạn cách đây 14 năm, khi Kaag ấn tượng với bài luận Martin viết cho Harper's và gọi cho ông. Cả hai gắn bó vì đều thấy bất mãn với thế giới học thuật im lìm và tin rằng triết học có thể hữu ích cho nhiều người hơn, nếu người ta chịu tìm đến.

Qua thời gian, ông Kaag (44 tuổi) và Martin (57 tuổi) càng gắn bó vì những khó khăn trong đời sống cá nhân. Cả hai đều đã kết hôn ba lần và đều từng đối mặt với cái chết. (Năm 2020, Kaag bị ngừng tim hoàn toàn sau một lần tập thể dục).

Tháng 4/2023, Kaag nhận được email từ John Dubuque. Trước khi kế nghiệp việc kinh doanh của gia đình, Dubuque từng theo học chuyên ngành triết học tại Đại học Nam California. Cảm thấy trì trệ về mặt trí tuệ, ông bắt đầu trả tiền cho các giáo sư triết học để họ hướng dẫn ông đọc cuốn Being and Time (tạm dich: Tồn tại và Thời gian) của Martin Heidegger và các tác phẩm khác.

Dubuque thuê ông Kaag hướng dẫn trong 6 tuần về cuốn The Varieties of Religious Experience (tạm dịch: Đa dạng các trải nghiệm tôn giáo) của William James. Giáo sư phù hợp với công việc này, ông từng xuất bản Sick Souls, Healthy Minds: How William James Can Save Your Life (tạm dịch: Tâm hồn ốm yếu, tâm trí khỏe mạnh: William James có thể cứu mạng bạn như thế nào) vào năm 2020.

Lúc đó, doanh nghiệp gia đình của Dubuque vừa bán và ông đang tìm kiếm việc mới để làm. Trò chuyện với Kaag, ông đề nghị họ hợp tác thành lập một công ty xuất bản.

Dubuque hình dung nhà xuất bản sẽ kết hợp một chuyên gia đẳng cấp thế giới với một tác phẩm cổ điển và sử dụng công nghệ tương tự ChatGPT để tái tạo cuộc đối thoại giữa học viên và giáo viên. Về lý thuyết, độc giả có thể hỏi Doris Kearns Goodwin về các bài phát biểu của tổng thống hoặc nghiên cứu sâu các văn bản Phật giáo với Deepak Chopra. Kaag nhận lời, đưa người bạn Martin của mình vào dự án. Thế là Rebind Publishing ra đời.

Tâm Anh