Nhà văn Pháp đầu tiên thắng giải Booker Quốc tế 2021

Rạng sáng ngày 3/6 theo giờ Việt Nam, giải Booker Quốc tế 2021 đã vinh danh tác phẩm At Night All Blood is Black của nhà văn người Pháp David Diop do Anna Moschovakis chuyển ngữ sang tiếng Anh. Phần thưởng trị giá 50.000 bảng Anh được chia đều cho cả tác giả và dịch giả của cuốn sách.

Với chiến thắng này, David Diop trở thành nhà văn Pháp đầu tiên thắng giải Booker Quốc tế ngay ở tác phẩm đầu tiên của ông được dịch ra tiếng Anh. At Night All Blood is Black xoay quanh Alfa Ndiaye, một người lính Senegal phục vụ trong quân đội Pháp thời kỳ Thế chiến thứ nhất.

Tiểu thuyết At Night All Blood is Black của David Diop và dịch giả Anna Moschovakis. Ảnh: Thuận Phát.

Trong cuộc chiến, Alfa đã không thể ra tay giết kẻ thù để rồi khiến người bạn của mình tử nạn. Để tìm sự tha thứ cho bản thân, cũng như trả thù cho người bạn, mỗi đêm, Alfa lẻn qua chiến tuyến của kẻ thù để tìm và giết một người lính Đức mắt xanh. Anh trở về bình an vô sự với một bàn tay bị cắt rời của người lính Đức xấu số ấy.

Những người đồng đội của Alfa ban đầu thì ngưỡng mộ và tung hô anh, nhưng sau đó lời đồn đại lan truyền khắp doanh trại, cho rằng anh chẳng phải một anh hùng mà là một thầy phù thủy, một kẻ ăn linh hồn.

Mọi người bắt đầu xa lánh anh và tách anh ra khỏi bộ sưu tập bàn tay đẫm máu ấy. Nhưng ẩn sâu trong "con quỷ" đó là nỗi đau bị dồn nén, sự thù hằn và căm ghét chiến tranh, khắc họa nên cả một thế hệ.

Theo Lucy Hughes-Hallett, Chủ tịch Hội đồng giám khảo, nhân vật người lính trong cuốn sách bị buộc tội là một người phép thuật, và vì lẽ đó tất cả các thành viên trong ban giám khảo đều cảm thấy bị mê hoặc bởi câu chuyện của anh ta.

At Night All Blood is Black là một câu chuyện về chiến tranh, nhưng đồng thời cũng là về tình yêu, tình đồng chí của những người đàn ông trẻ tuổi chiến đấu cùng nhau và những mối quan hệ phi thường giữa những người đang liều chết bên cạnh nhau.

Có khoảng 135.000 người lính Senegal đã chiến đấu tại châu Âu trong Thế chiến, với hơn 30.000 người đã bỏ mạng. Cuốn sách này được lấy cảm hứng từ chính sự im lặng của cụ cố nhà văn Diop. "Cụ ấy không nói bất cứ điều gì với vợ, hay với mẹ về những gì đã xảy ra trong chiến tranh. Đó là lý do tôi luôn hứng thú với các câu chuyện và những hướng tiếp cận về cuộc chiến đó", David Diop chia sẻ.

Để giành giải thưởng cao nhất, At Night All Blood is Black đã đánh bại 5 ứng cử viên nặng ký khác. Đó là The Employess của Olga Ravn (Martin Aitken dịch từ tiếng Đan Mạch), The War of the Poor của Éric Vuillard (Mark Polizzotti dịch từ tiếng Pháp), The Dangers of Smoking in Bed của Mariana Enríquez (Megan McDowell dịch từ tiếng Tây Ban Nha), When We Cease to Understand the World của Benjamín Labatut (Adrian Nathan West dịch từ tiếng Tây Ban Nha) và In Memory of Memory của Maria Stepanova (Sasha Dugdale dịch từ tiếng Nga).

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, giải Booker Quốc tế 2021 được tổ chức online thông qua một buổi livestream được ghi hình trước đó. Trước khi At Night All Blood is Black được công bố là tác phẩm chiến thắng, cả 6 cuốn sách trong danh sách được đề cử được trình diễn đọc bởi các diễn viên nhạc kịch của Royal Shakespeare Company là Ken Nwosu, Lucy Phelps, and Fiona Shaw.

Các tác phẩm được đề cử giải Man Booker Quốc tế 2021. Ảnh: scrollin.

Gaby Wood, giám đốc của Quỹ Man Booker cũng có một buổi trao đổi ngắn với Marieke Lucas Rijneveld và dịch giả Michele Hutchison, hai người đã chiến thắng giải thưởng năm 2020 cho tác phẩm The Discomfort of Evening.

Booker Quốc tế là giải thưởng được trao hàng năm dành cho một cuốn sách được dịch ra tiếng Anh và xuất bản tại Anh hoặc Ireland trong năm đó.

Giải thưởng trị giá 50.000 bảng Anh sẽ được chia đều cho tác giả và dịch giả của cuốn sách chiến thắng, những tác phẩm còn lại được đề cử sẽ nhận được 1.000 bảng. Kể từ năm 2016, giải thưởng bắt đầu trao cho một tác phẩm thay cho một tác giả như trước đây.

Các cuốn sách đã chiến thắng giải Booker Quốc tế gồm Người ăn chay của Han Kang, Con ngựa bước vào quán bar của David Grossman, Flights của Olga Tokarczuk, Celestial Bodies của Jokha Alharthi và The Discomfort of Evening của Marieke Lucas Rijneveld.

Thiên Ái