Nhầm lẫn phổ biến: Nhiều người cúng cô hồn xưng danh và 'mời về' như cúng Tổ tiên nhà mình

Cúng cô hồn khác cúng Tổ tiên như thế nào?

Chiều 13 tháng 7 âm lịch, một người quen gọi điện hỏi tôi xem khi cúng cô hồn có cần ghi sớ với tên tuổi, địa chỉ của người cúng và gọi vong linh về hưởng? Và nếu không gọi họ tên vong linh thì cúng cô hồn ai sẽ nhận?

Câu hỏi nghe qua tưởng hợp lý, nhưng lại chứa một sự nhầm lẫn phổ biến. Bởi cúng cô hồn hoàn toàn khác với cúng Tổ tiên.

Cúng Tổ tiên khác hẳn cúng cô hồn

Theo Chuyên gia phong thủy Hà Thanh, cúng Tổ tiên là mời những người thân đã mất trong gia đình về đoàn tụ với con cháu. Đó là nghi thức tưởng nhớ, tri ân những người đã khuất trong nhà. Khi cúng khấn, con cháu thường xưng danh, địa chỉ rõ ràng để mời đúng cha mẹ, ông bà, Tổ tiên về chứng giám.

Cúng cô hồn

Cũng theo Chuyên gia phong thủy Hà Thanh, việc cúng cô hồn là hành động thiện lành, chia sẻ chút lộc phước cho những vong linh xa lạ - dành cho những linh hồn lang thang, không ai thờ cúng, chưa siêu thoát, còn nhiều chấp niệm...

Việc xưng danh, địa chỉ người cúng cô hồn cũng tùy phong tục vùng miền, tùy gia chủ mà làm, chứ không có quy định nào cụ thể. Nhưng nhiều người cẩn thận thì xem việc cúng cô hồn chỉ là làm từ thiện, chứ không phải lời mời "gọi về" nên không cần gọi đích danh cô hồn, cũng không nêu rõ danh tính, hay người thân, địa chỉ của người đứng lễ.

Sở dĩ làm vậy là từ quan điểm cúng cô hồn là chia sẻ lòng thiện lành, tâm từ bi - chứ không phải lời mời ràng buộc. Vì vậy, gia chủ không xưng rõ danh tính, địa chỉ - bởi theo quan niệm dân gian làm như thế có thể khiến một số cô hồn còn vướng mắc, lưu luyến trần thế mà quanh quẩn, không thanh thản trở về nơi vốn dĩ thuộc về.

Trong dân gian truyền miệng có câu khi khấn cúng cô hồn:

Thưa rằng: "Xin cúng thí tất cả vong linh không nơi nương tựa…"

Rồi khấn thêm: "Ai hữu duyên thì nhận lễ, sau đó xin đi thanh thản…"

Trong cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam (Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin) phần cúng cô hồn có viết đơn giản, nhẹ nhàng:

"Bây giờ nhận hưởng xong rồi

Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần".

Mâm lễ cúng cô hồn cần chuẩn bị đầy đủ, trang nghiêm, và cúng dâng với tâm thiện lành. Ảnh internet

Lễ đơn giản, lòng thành lớn

Dân gian tin rằng, tấm lòng dâng cúng là điều quan trọng nhất. Mâm lễ cúng cô hồn không cần quá cầu kỳ, chỉ cần chuẩn bị đầy đủ, trang nghiêm và dâng cúng với tâm thiện lành, hoan hỉ.

Thời điểm thích hợp để cúng cô hồn

Theo Chuyên gia phong thủy Hà Thanh, có nhiều quan điểm, hướng dẫn về cúng cô hồn. Vì vậy, người dân tùy phong tục, tập quán vùng miền, tùy niềm tin của gia đinh mà chọn cách cúng phù hợp. Với ông, lễ cúng cô hồn thực hiện chủ yếu vào các ngày 14, 15, 16 tháng 7 âm lịch...

Giờ cúng cô hồn: Thường là giờ Dậu (17h – 19h) được xem là thuận lợi nhất, vì khi đó trời vừa tắt nắng, không gian lắng dịu, thích hợp để "các vong" nhận lễ.

Mâm cúng cô hồn cơ bản

- Cháo trắng loãng (được coi là món dễ ăn, dành cho những vong linh khổ sở, yếu ớt).

- Bánh kẹo, gạo, muối, nước, nến, hương hoa, trái cây, tiền mã.

Tất cả đều tùy tâm và tùy điều kiện của gia chủ mà sắm lễ, không cầu kỳ, không câu nệ, không tốn kém. Sau khi cúng xong, gạo muối thường được rải ra bốn hướng để tiễn các cô hồn đi, không lưu luyến chốn dương gian - đây là nghi thức tiễn biệt mang tính biểu tượng, giúp lòng người cúng cũng thấy an yên.

Cúng cô hồn - một chút từ bi, ngàn phước lành. Ảnh internet

Ý nghĩa của việc cúng cô hồn

Với các cô hồn: Họ nhận được một chút hơi ấm, được an ủi, giảm bớt cảm giác bị bỏ rơi, lang thang vô định để rồi thanh thản "đi" tiếp.

Với người ở dương thế: Gia chủ thêm phúc đức, tâm an, bớt lo sợ bị "quấy nhiễu". Việc cúng cô hồn cũng là một cách nuôi dưỡng tâm từ bi, tính thiện lành, khơi gợi sự trắc ẩn trong mỗi người.

Một số người cho rằng, cúng cô hồn là chuyện tâm linh huyền bí. Thật ra, ý nghĩa lớn nhất nằm ở tâm thiện và lòng thương. Khi chúng ta biết chia sẻ cho những cô hồn - cũng là lúc học được bài học sống nhân từ, biết mở lòng hơn với người khó khăn trong đời thực.

Rằm tháng 7 là dịp nhắc nhở mỗi người sống nhân hậu hơn, vừa nhớ ơn tổ tiên, vừa biết thương xót những cô hồn không có ai cúng bái. Rằm tháng 7 cúng một bát cháo, một lời khấn, với tâm từ bi, lòng thiện lành sẻ chia đã đủ góp phần giúp âm siêu, dương thái, làm cho chính lòng mình an. "Một chút từ bi, ngàn phước lành" - đó là cái gốc nhân văn mà tục cúng cô hồn người xưa truyền lại cho con cháu.

* Thông tin trong bài chỉ có tính tham khảo.

Ngọc Hà