Nhận biết các thủ đoạn lừa đảo trong giao dịch ngân hàng

Gian lận thanh toán ngày càng tinh vi

Mới đây, nhiều ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, VIB và Standard Chartered đã lên tiếng cảnh báo về các thủ đoạn gian lận thanh toán ngày càng tinh vi. Mặc dù những hình thức lừa đảo này không phải là mới, nhưng các đối tượng lừa đảo không ngừng thay đổi phương thức, bám sát các sự kiện thời sự để đánh vào tâm lý người dân, khiến nhiều người trở thành nạn nhân.

Vietcombank gửi thư cảnh báo đến khách hàng.

Trong thông báo gởi đến khách hàng gần đây, Vietcombank đã cảnh báo rằng kẻ gian giả mạo nhân viên ngân hàng, gọi điện yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân như số CMND/CCCD, mã OTP hoặc yêu cầu chuyển tiền qua các đường link giả mạo. Những cuộc gọi này thường đi kèm với các lời hứa hẹn về các chương trình khuyến mãi hoặc nâng cấp hạn mức thẻ, khiến khách hàng dễ dàng rơi vào bẫy.

Đáng chú ý, các đối tượng gian lận này tạo ra sự khẩn trương, ép buộc khách hàng phải đưa ra quyết định nhanh chóng mà không có thời gian để suy nghĩ kỹ. Họ cũng có thể giả mạo tổng đài tự động, khiến người nhận cuộc gọi cảm thấy tin tưởng và thực hiện các giao dịch mà họ không hề hay biết là lừa đảo.

Một chiêu trò lừa đảo khác cũng được Standard Chartered cảnh báo là việc mạo danh nhân viên giao hàng, gửi thông báo giả mạo yêu cầu thanh toán các khoản phí không hợp lý qua đường link lạ. Các đối tượng này thường yêu cầu khách hàng thanh toán phí qua các đường link chứa mã độc hoặc dẫn đến các trang web giả mạo để thu thập thông tin thẻ hoặc tài khoản ngân hàng của khách hàng. Đây là một trong những thủ đoạn ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt khi mua sắm trực tuyến và giao hàng trở nên phổ biến hơn.

Standard Chartered cảnh báo người dùng không nên cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân nào qua các kênh không rõ nguồn gốc và cần kiểm tra lại thông tin trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch nào qua điện thoại hay các liên kết trực tuyến.

Bên cạnh đó, VIB cũng đã không ngừng nhắc nhở khách hàng về một hình thức lừa đảo mới đang gia tăng trong thời gian gần đây. Các đối tượng lừa đảo đang mạo danh nhân viên ngân hàng, yêu cầu khách hàng thực hiện xác thực sinh trắc học qua các ứng dụng giả mạo.

Đây là hình thức gian lận tinh vi, khi kẻ gian tạo ra các ứng dụng hoặc trang web giả mạo ngân hàng, yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin như hình ảnh khuôn mặt hoặc dấu vân tay. Họ lợi dụng các chương trình xác thực sinh trắc học đang ngày càng phổ biến tại các ngân hàng để làm giả các yêu cầu, đánh lừa khách hàng cung cấp thông tin nhạy cảm.

Theo đó, VIB cảnh báo khách hàng không nên cung cấp bất kỳ thông tin sinh trắc học nào qua các kênh không chính thức và yêu cầu mọi giao dịch xác thực chỉ thực hiện qua ứng dụng ngân hàng chính thức.

Ngân hàng tung tính năng cảnh báo lừa đảo

Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết cơ quan này đang phối hợp với C06, Bộ Công an xây dựng kho dữ liệu về tài khoản nghi ngờ gian lận. Điều này giúp các ngân hàng có thể theo dõi và giám sát các hành vi gian lận trong hệ thống tài chính.

Đặc biệt, năm ngân hàng thương mại lớn gồm VietinBank, Vietcombank, BIDV, Agribank và MB đã triển khai tính năng cảnh báo giao dịch lừa đảo. Tính năng này giúp khách hàng nhận thông báo khi tài khoản người nhận có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, giúp họ có thể đưa ra quyết định có tiếp tục giao dịch hay không. Đây là bước đi quan trọng trong việc xây dựng một hệ sinh thái ngân hàng an toàn hơn, giúp người dùng có thể an tâm hơn trong quá trình sử dụng dịch vụ ngân hàng trực tuyến.

Các phương thức lừa đảo được ngân hàng cảnh báo.

Cụ thể, khi khách hàng thực hiện giao dịch chuyển tiền qua ứng dụng ngân hàng, hệ thống sẽ tự động kiểm tra thông tin của tài khoản người nhận. Nếu tài khoản này có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, hệ thống sẽ gửi thông báo cảnh báo tới khách hàng, yêu cầu họ xác nhận lại thông tin trước khi hoàn tất giao dịch.

Thông qua cơ sở dữ liệu và công nghệ phân tích dữ liệu, các ngân hàng có thể nhận diện các tài khoản có hành vi bất thường, từ đó cảnh báo người dùng. Tính năng này giúp ngừng lại các giao dịch đáng ngờ ngay lập tức, bảo vệ khách hàng khỏi bị lừa đảo và mất tiền.

Một điểm mạnh của tính năng này là tính chủ động và kịp thời. Trước đây, khách hàng thường chỉ nhận ra giao dịch lừa đảo sau khi tiền đã bị chuyển đi hoặc tài khoản bị chiếm đoạt. Nhưng với tính năng cảnh báo, các ngân hàng có thể thông báo sớm cho khách hàng về các giao dịch đáng ngờ, giúp họ dừng lại và kiểm tra lại trước khi xảy ra thiệt hại; đồng thời góp phần giảm thiểu áp lực cho các ngân hàng khi phải xử lý các vụ lừa đảo sau khi đã xảy ra.

BIDV là một trong những ngân hàng tiên phong triển khai tính năng cảnh báo giao dịch lừa đảo. Từ khi tính năng này được thử nghiệm vào tháng 4/2025, kết quả ban đầu cho thấy hơn 100 tỷ đồng đã được giữ lại nhờ tính năng này, giúp hàng nghìn khách hàng tránh khỏi các vụ lừa đảo

Sau BIDV, một số ngân hàng khác cũng đã nhanh chóng triển khai tính năng cảnh báo giao dịch lừa đảo. Điển hình, Vietcombank mới đây cũng thông báo sẽ triển khai tính năng này từ ngày 30/6/2025, giúp khách hàng tránh được các giao dịch gian lận và bảo vệ tài khoản cá nhân khỏi các đối tượng lừa đảo.

Khách hàng nếu gặp các tình huống lừa đảo cần trình báo ngay cho ngân hàng để xác minh.

Tương tự, VietinBank cũng sẽ áp dụng tính năng cảnh báo giao dịch lừa đảo trên VietinBank iPay từ ngày 4/7/2025, đồng thời MB và Agribank cũng sẽ triển khai tính năng này trong tháng 7 và tháng 8. Các ngân hàng này đều phát triển tính năng dựa trên các công nghệ phân tích dữ liệu và AI, giúp nhận diện nhanh chóng các tài khoản và giao dịch có dấu hiệu bất thường.

Mặc dù tính năng này mới triển khai tại một số ngân hàng lớn, nhưng Ngân hàng Nhà nước dự kiến sẽ yêu cầu tất cả tổ chức tín dụng triển khai tính năng cảnh báo lừa đảo trên toàn hệ thống. Ngoài ra, công nghệ xác thực sinh trắc học sẽ giúp các ngân hàng tích hợp tính năng cảnh báo với các biện pháp bảo mật mạnh mẽ hơn, giúp người dùng giao dịch an toàn và nhanh chóng, đồng thời giảm thiểu tối đa rủi ro từ gian lận.

Hải Yên/Báo Tin tức và Dân tộc