Nhận biết triệu chứng bệnh COPD từ nhẹ đến năng

Bệnh COPD càng được phát hiện sớm càng điều trị hiệu quả hơn. Ảnh: Freepik.

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là rối loạn phổi kéo dài cản trở luồng không khí từ phổi và gây ra các vấn đề về hô hấp. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), COPD là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 4 trên thế giới.

Người mắc COPD bị tổn thương phổi do khí phế thũng và viêm phế quản mạn tính. Bệnh này khiến phổi không thể hoạt động bình thường. COPD không chỉ là bệnh đơn lẻ, mà là một chuỗi các triệu chứng bắt đầu từ nhẹ, tiến triển đến giai đoạn rất nặng.

Giai đoạn 1: Khởi phát

Theo Verywell Health, giai đoạn 1 là giai đoạn khởi phát của COPD. Quá trình này có thể diễn ra rất chậm, mất nhiều năm mới phát triển. Ở giai đoạn sớm nhất này, người bệnh thường không có bất kỳ triệu chứng nào.

Giai đoạn đầu của COPD bắt đầu bằng cơn ho khó chịu không thuyên giảm. Ho có thể có đờm hoặc ho khan. Các triệu chứng khác bao gồm mệt mỏi và/hoặc khó thở (đặc biệt là khi gắng sức). Trong giai đoạn này, nhiều người cho rằng mình bị dị ứng hoặc cảm lạnh.

Giai đoạn 2: Trung bình

Trong giai đoạn thứ 2, tình trạng bắt đầu ảnh hưởng cuộc sống hàng ngày, tác động tiêu cực đến mức độ hoạt động và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Các triệu chứng thường xuất hiện ở giai đoạn 2 bao gồm:

Ho có đờm mạn tính, thường nặng hơn vào buổi sáng
Mệt mỏi, có thể nhẹ hoặc nặng, tùy thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn mức độ hoạt động, tình trạng trầm trọng hơn
Khó thở nghiêm trọng đến mức khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày, thậm chí là nhỏ
Thở khò khè
Khó ngủ
Hay quên, lú lẫn hoặc nói ngọng
Đợt kịch phát xảy ra khi các triệu chứng tồi tệ hơn nhiều trong vài ngày và có thể cần phải thay đổi thuốc.

Giai đoạn 3: Nặng

Người bệnh được chẩn đoán COPD giai đoạn 3 nếu kết quả đo chức năng hô hấp còn 30-49% thể tích thở ra gắng sức (FEV1) trong một giây. Người mắc bệnh COPD giai đoạn 3 sẽ bắt đầu gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm:

Mức độ ho và khó thở tăng dần
Các đợt bùng phát thường xuyên
Nhiễm trùng đường hô hấp (cảm lạnh tái phát, viêm phế quản hoặc viêm phổi)
Đau đầu (đặc biệt là vào buổi sáng)
Thở nhanh
Môi hoặc móng tay chuyển sang màu xanh
Sưng ở chân, mắt cá chân hoặc bàn chân
Khó thở sâu
Giảm mức độ tỉnh táo/lú lẫn về tinh thần
Khó ngủ.

Giai đoạn 4: Rất nghiêm trọng

Theo thời gian, tổn thương không thể phục hồi ở phổi do COPD gây ra sẽ lan đến các khu vực trao đổi oxy; dẫn đến khí phế thũng. Ở giai đoạn cuối, phổi không còn khả năng cung cấp đủ oxy cho cơ thể.

Điều này ảnh hưởng đến các cơ quan khác, chẳng hạn tim và động mạch phổi. Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, tăng nguy cơ bệnh tim. Tình trạng giữ nước có thể xảy ra khi tim yếu đi và dịch có thể tích tụ, gây sưng ở các chi dưới (bàn chân, cẳng chân và mắt cá chân).

Các triệu chứng của giai đoạn 4 bao gồm tất cả triệu chứng của 3 giai đoạn trên, nhưng trầm trọng hơn và kèm theo nhiều vấn đề khác:

Sụt cân (thường gặp)
Cần nỗ lực hít thở
Mê sảng
Tăng nhịp tim (ngay cả khi nghỉ ngơi)
Huyết áp cao ở động mạch phổi
Nhiễm trùng nặng
Các triệu chứng có thể cần phải nhập viện cấp cứu.

Các đợt kịch phát thường xuyên, nghiêm trọng hơn và có thể gây tử vong. Khó thở nghiêm trọng đến mức ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và tim do thiếu oxy và luồng khí thích hợp.

Mai Phương