Nhập khẩu chip của Trung Quốc giảm sâu do Mỹ tăng áp lực trong cuộc chiến công nghệ

Trung Quốc đã nhập khẩu tổng cộng 417,1 tỉ thiết bị vi mạch tích hợp (IC) từ tháng 1 đến tháng 9, giảm 12,8% so với 478,3 tỉ đơn vị cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc hôm 24.10.

Sự sụt giảm trái ngược hẳn với 9 tháng đầu năm 2021, khi nhập khẩu chip tăng 23,7%.

Tuy nhiên, giá trị nhập khẩu chip từ tháng 1 đến tháng 9 đã tăng 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái lên 316,9 tỉ USD, đồng nghĩa Trung Quốc đang mua chip với giá cao hơn.

Ngoài ra, dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố hôm 24.10 cho thấy sản lượng chip nội địa giảm 16,4% trong tháng 9 xuống còn 26,1 tỉ đơn vị. Trong 9 tháng đầu năm 2022, tổng sản lượng chip nội địa giảm 10,8% xuống 245 tỉ chiếc.

Số liệu nhập khẩu và sản lượng nội địa ban đầu dự kiến công bố vào ngày 14 và 18.10 nhưng bị trì hoãn. Chính phủ Trung Quốc không đưa ra lý do cho sự chậm trễ.

Trung Quốc là nhà nhập khẩu chip lớn nhất thế giới. Chip được sử dụng trong một loạt các ứng dụng từ sản xuất ô tô điện, smartphone đến các thiết bị điện tử tiêu dùng khác.

Nhập khẩu chất bán dẫn ở Trung Quốc bắt đầu giảm trong hai tháng đầu năm 2022, đánh dấu mức giảm đầu tiên so với cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu Tổng cục Hải quan.

Dữ liệu thương mại sụt giảm diễn ra trong bối cảnh hoạt động sản xuất ở Trung Quốc bị thu hẹp. Chỉ số Quản lý Thu mua (PMI) của Caixin/Markit đã giảm xuống 48,1 vào tháng 9 từ mức 49,5 trong tháng 8, mức giảm thứ hai hàng tháng liên tiếp. Tuy nhiên, chỉ số PMI sản xuất chính thức của Trung Quốc đã vượt qua kỳ vọng và tăng lên 50,1 vào tháng 9, từ 49,4 hồi tháng 8, đánh dấu lần tăng đầu tiên trong ba tháng.

Trong tháng 9, nhập khẩu chất bán dẫn của Trung Quốc tăng nhẹ lên 47,6 tỉ đơn vị so với 44,9 tỉ trong tháng 8, kết thúc hai tháng giảm.

Khối lượng xuất khẩu chip của Trung Quốc từ tháng 1 đến tháng 9 giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái xuống còn 209,7 tỉ đơn vị, nhưng giá trị của chúng tăng 7,3%.

Dữ liệu thương mại suy yếu cũng cho thấy áp lực ngày càng lớn mà Trung Quốc phải đối mặt từ Mỹ trong nỗ lực tự cung tự cấp chất bán dẫn.

Chính quyền Biden đã gia tăng đáng kể các nỗ lực nhằm kìm hãm ngành công nghiệp sản xuất chất bán dẫn tiên tiến của Trung Quốc 2 tháng qua, với một loạt biện pháp hạn chế quyền tiếp cận của các nhà sản xuất chip Trung Quốc với các công nghệ, thiết bị và dịch vụ tiên tiến từ Mỹ.

Cuối tháng 8, Bộ Thương mại Mỹ đã cấm Nvidia và Advanced Micro Devices (AMD), hai nhà cung cấp đơn vị xử lý đồ họa (GPU) lớn trên thế giới, bán chip AI tiên tiến nhất cho Trung Quốc.

Tuần trước, Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ đã cập nhật các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhắm vào các nhà sản xuất chip Trung Quốc, bổ sung các yêu cầu cấp phép mới cho các mặt hàng và nhân sự được thiết lập để hỗ trợ sản xuất chip logic và chip nhớ tại xưởng đúc đặt ở quốc gia châu Á.

Ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc đang chịu áp lực ngày càng lớn do các hạn chế từ Mỹ - Ảnh: Shutterstock

Cục Công nghiệp và An ninh cũng thêm nhà sản xuất chip nhớ hàng đầu Trung Quốc là Yangtze Memory Technologies Co (YMTC) và 30 công ty đại lục khác liên quan đến chất bán dẫn vào danh sách chưa được xác minh, khiến họ không đủ điều kiện nhận các mặt hàng theo quy định xuất khẩu của chính phủ Mỹ.

Bất chấp Bắc Kinh lên án các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ và gọi đó là “chủ nghĩa bá quyền công nghệ”, các nhà cung cấp công cụ sản xuất chip hàng đầu trên thế giới như ASML Holdings, Lam Research và KLA Corp đầu tháng này đã bắt đầu rút các kỹ sư Mỹ của họ khỏi việc sản xuất chip tại các công ty Trung Quốc, bao gồm cả YMTC.

TSMC (nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới có trụ sở ở Đài Loan) đã đình chỉ sản xuất silicon tiên tiến cho công ty khởi nghiệp Biren Technology (Trung Quốc) để đảm bảo tuân thủ các quy định của Mỹ, theo một người quen thuộc với vấn đề này.

Người này cho biết quyết định có liên quan đến thông tin trong phạm vi công cộng rằng các sản phẩm của Biren Technology tốt hơn chip Nvidia A100 (hiện bị Mỹ cấm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc).

Trong khi chưa đưa ra kết luận về việc liệu các sản phẩm của Biren Technology (có trụ sở tại Thượng Hải) có đáp ứng ngưỡng hạn chế của Mỹ hay không, TSMC đã quyết định ngừng cung cấp cho công ty khởi nghiệp Trung Quốc ngay từ bây giờ.

Biren Technology, một trong những nhà thiết kế chất bán dẫn triển vọng nhất Trung Quốc, trước đó đã kết luận rằng chip trí tuệ nhân tạo (AI) do TSMC sản xuất không nằm trong các hạn chế xuất khẩu mới nhất của Mỹ vì thông số kỹ thuật sản phẩm của họ không đáp ứng tiêu chí hạn chế, tờ Bloomberg đưa tin hôm 21.10.

Một đại diện của TSMC cho biết công ty tuân thủ tất cả các quy tắc liên quan và từ chối bình luận thêm.

Biren Technology được coi là đối thủ cạnh tranh với chip đồ họa từ Nvidia - công ty Mỹ cho biết không còn có thể bán các sản phẩm AI tiên tiến nhất của mình sang Trung Quốc. Các biện pháp từ Mỹ được đưa ra nhằm hạn chế sự phát triển của Trung Quốc về công nghệ có thể được sử dụng để hỗ trợ quân đội và dường như loại trừ khả năng tiếp cận các chế tạo chip tiên tiến.

“Dù Cục Công nghiệp và An ninh không thể bình luận về các hành động cụ thể của từng công ty, chúng tôi hy vọng tất cả các công ty sẽ tuân thủ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Kể từ khi phát hành quy tắc vào ngày 7.10, Cục Công nghiệp và An ninh đã thực hiện nỗ lực tiếp cận mạnh mẽ để hướng dẫn những người bị ảnh hưởng bởi quy tắc này để hỗ trợ các nỗ lực tuân thủ”, người phát ngôn Bộ Thương mại Mỹ nói trong một phản hồi trước câu hỏi về mối quan hệ kinh doanh giữa TSMC với Biren Technology.

"TSMC tuân thủ tất cả các quy định liên quan và sẽ tiếp tục phục vụ tất cả khách hàng trên toàn thế giới”, Giám đốc điều hành C.C. Wei trả lời câu hỏi về Trung Quốc trong cuộc họp báo cáo thu nhập hồi đầu tháng.

Được hỗ trợ bởi IDG Capital và Walden International, Biren Technology đã tìm kiếm các quỹ đầu tư mới vào đầu năm nay với mức định giá 2,7 tỉ USD, tờ Bloomberg đưa tin.

Bộ vi xử lý BR100 và BR104 hàng đầu của Biren Technology được thiết kế theo những đường nét tương tự như chip đồ họa mà Nvidia, AMD đã điều chỉnh cho phù hợp với mục đích AI và được sử dụng để đào tạo các mô hình cùng thuật toán AI. Chúng bao gồm thị giác máy tính, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và AI đàm thoại.

Sơn Vân